Rahim Sarkması Nedir? Nasıl Anlaşılır?

Rahim, sperm ile yumurtanın döllenmesiyle oluşan embriyonun yerleştiği ve doğum zamanına kadar gelişimini sürdürdüğü üreme organıdır. Coxa olarak tanımlanan leğen kemiklerinin iç kısmında, bağırsakların önünde ve idrar torbasının arkasında bulunan rahim, tıp dilinde uterus olarak da tanımlanır. Sınırlı hareket kabiliyetine sahip olan ve vajinaya açılan rahmin boyutu hiç doğum yapmamış kadınlarda 5 ila 6 cm. boyutundadır. Daha önceden doğum yapan kadınlarda ise rahmin boyutu yaklaşık 6 ila 7 cm. aralığındadır.

Rahim Sarkması Nasıl Anlaşılır?

Rahim sarkması ise ligament adı verilen bağ dokularının ve pelvis kaslarının zayıflaması ile ortaya çıkan rahatsızlıktır. Rahmin bulunduğu yerden aşağı doğru sarkması olarak tanımlanabilen rahim sarkması, genel olarak yaşın artması ile birlikte görülse de fazla doğum yapmak da rahmin sarkmasına yol açabilir. Şiddetli vakalarda ise halk arasında rahim dudaklarının sarkması olarak bilinen rahmin, vajina dışına çıkması durumu görülebilir. 

Rahim sarkması belirtileri arasında pelvik bölgede ağrı, ağırlık ve / veya çekilme hissi, idrar tutmada güçlük, vajinadan rahmin bir kısmının görünmesi gibi belirtiler yer alır. Rahim sarkması tedavisi de sarkmanın şiddetine göre farklılık gösterir. Söz gelimi hafif şiddette rahim sarkması vakalarının tedavi edilmesi gerekmezken, şiddetli vakalarda kişinin yaşam kalitesinin düşmesine yol açan rahim sarkmasının tedavi edilmesi gerekir. Sıklıkla sorulan “Rahim sarkması cinsel ilişkiyi etkiler mi?” sorusunu cevaplamadan önce “Rahim sarkması nedir”? sorusunu yanıtlamak gerekir.

50 yaş ve üzeri kadınların yaklaşık olarak %50’sinde görülen ve tıp dilinde uterus prolapsusu olarak tanımlanan rahim sarkması, kişinin hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkilenmesine neden olan rahatsızlıklardan biridir. Kadın üreme sistemine ait organlardan biri olan rahim, sınırlı hareket kabiliyeti dolayısıyla bulunduğu bölgede sabit değildir. Pelvik kasların yanı sıra bağ dokuları ile bulunduğu alanda asılıdır. Pek çok farklı etkene bağlı olarak rahmin aşağı doğru kayması ise rahim sarkması olarak tanımlanır. 

Rahim sarkmasına yol açan etkenlerin başında ileri yaştır. Diğer nedenler ise çoğul gebelik, vajinal doğum, iri çocuk doğurmuş olmak, çok sayıda doğum yapmış olmak ve östrojen hormon düzeyinin düşük olmasıdır. 

Pelvik kasların ve bağ dokularının gevşemesi ile rahim, yer çekiminin etkisiyle normalde bulunması gereken yerden aşağı doğru sarkar. Sarkmanın şiddetine bağlı olarak kişide farklı belirtiler oluşur. Şiddetli vakalarda rahim, vajenin iç kısmına doğru sarkar. Hatta bazı vakalarda rahim, vajenin dışından görülebilir. Her rahim sarkması vakasının tedavi edilmesi gerekmese de kişinin yaşam kalitesini düşürecek kadar şiddetli vakalarda hastalık tedavi edilebilir. Merak edilen “Rahim sarkması neden olur?” sorusundan önce “Rahim sarkması belirtileri nelerdir?” sorusunu cevaplamak gerekir.

Rahim Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Döllenmenin ardından meydana gelen embriyonun yerleştiği ve doğuma kadar gelişimini sürdürdüğü organ olan uterus, pek çok farklı nedene bağlı olarak normal pozisyonundan aşağı doğru sarkabilir. Rahim sarkması her kişide aynı şiddette olmadığından, belirtiler de kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Hafif şiddetli vakalarda genellikle kişi, bu durumu rutin kontroller sırasında öğrenir. Bu tip vakalarda rahim çok az miktarda sarktığı için genellikle bir belirtiye yol açmaz. Fakat bazı kişiler sabahları hafif şiddette başlayan ve akşama doğru artış gösteren bel ağrısından yakınabilir. 

Orta şiddetteki vakalarda pelvis bölgesinde ağrı ile karakterize olan rahim sarkması, şiddetli vakalarda kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Sıklıkla merak edilen sorulardan biri olan “Rahim sarkması nasıl anlaşılır?” sorusunun yanıtı da hastalığın belirtileri ile benzerlik gösterir.

• Karnın alt kısmında ağırlık hissi,
• Çekilme hissi,
• İdrar yapma güçlüğü,
• İdrar kaçırmak,
• Bağırsak problemleri,
• Cinsel ilişki sırasında ağrı,
• Vajinal kanama,
• Vajinal akıntının normalden fazla olması,
• Vajinadan dışarı doku çıkması.

Rahim Sarkması Nedenleri Nelerdir?

Halk arasında bağ dokusu olarak bilinen ligament dokunun ve pelvik kaslarının zayıflaması sonucunda, bulunduğu bölgede asılı duran rahim yer çekiminin etkisiyle aşağı doğru sarkar. 50 yaş ve üzeri kadınların yaklaşık yarısında görülen rahim sarkması, menopoz döneminde östrojen miktarının azalmasıyla da oluşabilir. Kronik kabızlık ve öksürük gibi rahatsızlıkların tedavi edilmemesi, rahim sarkması için risk faktörüdür. Ayrıca ağır kaldırmak gibi son derece kolay bir şekilde önlenebilen risk faktörleri ile de rahim sarkmasının görülme olasılığı düşürülebilir. Alt karın kaslarını güçlendirmek için egzersiz yapmak, rahim sarkması riskinin azalmasına yardımcı olur. 

• İleri yaş,
• Östrojen hormon seviyesi düşüklüğü,
• Çoğul gebelik,
• Vajinal doğum,
• Çok kez doğum yapmak,
• İri bebek doğurmak,
• Doğum sırasında oluşan travmalar,
• Geçirilen pelvis operasyonları,
• Aşırı kilo,
• Obezite,
• Kronik öksürük,
• Kronik kabızlık,
• Ağır kaldırmak,
• Aile öyküsü.

Rahim Sarkması Tanısı Nasıl Koyulur?

Rahim sarkması, kişinin hekime başvurması ile tanısı koyulabilen bir hastalıktır. Kişide hiçbir belirti olmasa dahi rutin sağlık taraması sırasında rahim sarkması tanısı koyulabilir. Bulgu veren daha şiddetli vakalarda kişinin hekime başvurması ile başlayan süreç, hekimin hastanın öyküsünü dinlemesi ile devam eder. Kişinin yaşamında oluşan olumsuzlukların tespiti için mini test yapılabilir. Tıbbi öykünün alınmasının ardından pelvik muayene yapılır. Muayene sırasında hekim, sarkmanın şiddetini anlamak için kişinin ıkınmasını ve pelvik kasları gözlemlemek için idrarını tutuyormuşçasına ilgili kasları kasmasını ister. Elde edilen bulgular ışığında rahim sarkması tanısı koyulur ve hastalığın şiddetine bağlı olarak tedavi planlanır.

Rahim Sarkması Nasıl Tedavi Edilir?

Rahim sarkması tedavisi, sarkmanın mevcut şiddetine göre planlanır. 
Hafif şiddette olan rahim sarkması vakaları genellikle tedaviye ihtiyaç duymaz. Fakat sarkmanın şiddetinin artmaması için hekim, kişiye Kegel egzersizleri (pelvik taban egzersizleri) önerebilir. Pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi, erken dönemde rahim sarkması vakalarının düzelmesini sağlayabilir ve / veya hastalığın şiddetinin artmasını engelleyebilir. Ayrıca kişide var ise kronik öksürük, kabızlık gibi rahatsızlıkların tedavi edilmesi ve ağır kaldırmaması konusunda hasta bilgilendirilir. 

Şiddetli rahim sarkması vakalarında ise tedavi, kişinin gebelik planlayıp planlamadığına göre farklılaşır. Gebelik planlayan kişilere vajinal halka olarak bilinen vajinal pesser önerilebilir. Rahim boyutunun belirlenmesi ile kişiye uygun pesser kullanımı önerilir ve halkanın nasıl kullanılması gerektiği kişiye anlatılır. Hamilelik dönemine kadar olan süreçte ve hamilelikte rahim sarkması şikayetinin ilerlememesi için kullanılan vajinal halka, cinsel birleşme sırasında da güvenle kullanılabilir.Rahim sarkması çok ileri boyuttaysa cerrahi tedavi gerekebilir. Rahim sarkması ameliyatı üç farklı şekilde yapılabilir.

• Bunlardan ilki zayıflamış pelvik dokuların, kişinin farklı bölgesinden alınan dokular ya da sentetik doku ile değiştirilmesidir.
• Bir diğer seçenek ise histerektomidir. Çok şiddetli vakalarda uygulanan bu cerrahi girişim, laparoskopik yani kapalı ameliyat  veya açık ameliyat yöntemleriyle uygulanabilir.
• Vajenin kapatılması olarak tanımlanabilen kolpoklezis ise cinsel olarak aktif olmayan kişilere uygulanabilir. Vajen duvarının dikilmesiyle yapılan kolpoklezis ile rahim sarkması engellenir.

Bu tedavi yöntemlerinden hangisinin kişi için uygun olduğuna, rahim sarkmasının şiddetine, kişinin yakınmalarına ve gebelik planlayıp planlamadığına göre hasta ile birlikte karar verilir. Rahim sarkması tedavi edilmediğinde şiddetini artırabilir. Rahmin, vajinadan dışarı doğru sarkması, pek çok farklı sağlık sorununa yol açabilir.

Rahim sarkması ve tedavi yöntemleri ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.