Pekmez denildiğinde ilk akla gelen, kış mevsimi ve çocukluk günleridir. Oysa pekmez, yediden yetmişe herkesin her mevsim tüketmesinde fayda olan yiyeceklerdendir. Uzun yıllar önce Anadolu’da yaşayan insanların yazın hasat ettikleri ürünleri uzun süre saklayabilmek amacıyla keşfettikleri bir besin olan pekmez, lezzetli olmasının yanı sıra içerisinde bulunan vitamin ve mineraller sayesinde insan sağlığı için de oldukça faydalıdır. Peki, pekmezin faydaları nelerdir? Pekmez neye iyi gelir? Pekmezde hangi vitaminler var? Bu soruların cevaplarını yazının ilerleyen kısımlarında bulabilirsiniz.
Pekmezin Faydaları Nelerdir?
Pekmezin insanlık tarihindeki yeri çok uzun yıllar önceye uzanır. Eski insanların dut, üzüm, elma gibi meyveleri uzun süre saklayabilmek için keşfettikleri pekmez, o günlerden bugüne şifa niyeti ile tüketilen besinlerdendir. Pekmezin içinde bağışıklık sisteminin önemli destekçileri olan B ve C vitamini gibi vitaminler, kalsiyum, manganez ve çinko gibi mineraller bulunur. İçerisinde bulunan vitamin ve mineraller sayesinde pekmezin insan sağlığı üzerinde sayısız faydası vardır. Pekmezin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Pekmez yapılırken üzüm, harnup, elma, dut gibi meyveler ezilerek kaynatılır. Bu nedenle pek çok meyveden pekmez elde etmek mümkündür. Ülkemizde yaygın olarak tüketilen pekmez çeşitlerinden bir tanesi üzüm pekmezidir. Yaklaşık olarak 100 gram üzüm pekmezi, 243 kcal enerji içerir. Diğer pekmez çeşitlerinden olan dut pekmezinin yaklaşık 100 gramında 272 kcal, andız pekmezinin yaklaşık 100 gramında 266 kcal enerji bulunur. Son dönemlerde beslenme uzmanlarının da sıklıkla önerdiği keçiboynuzu (harnup) pekmezinin yaklaşık 100 gramında 270 kcal enerji bulunur. Pekmez, içerisinde bulunan yüksek enerji miktarı sayesinde vücudun normal enerji metabolizmasına katkıda bulunur.
- Pekmezin faydaları saymakla bitmez. Pekmezin en önemli faydalarından bir tanesi, içerisinde bulunan antioksidanlar sayesinde serbest radikallerle savaşarak bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunmasıdır.
- Pekmez antioksidan özelliğinin yanında antienflamatuar özelliği bulunan besinlerdendir. Bu özelliği sayesinde vücutta bulunan iltihaplarla savaşır, iltihap söktürücü özelliği vardır.
- Yaklaşık olarak 100 gram pekmez içerisinde 62 mg kalsiyum bulunur. Pekmez, içerisinde bulunan yüksek miktarda kalsiyum sayesinde kemik ve dişlerin gelişimine katkıda bulunarak kemik ve diş sağlığını destekler.
- Yaklaşık olarak 100 gram pekmezde 0,98 gram lif bulunur. İçerisinde bulunan lif, bağırsak florasının korunmasına yardımcı olurken sindirim sisteminin normal fonksiyonunu destekler.
- 100 gram pekmez içerisinde yaklaşık olarak 65,67 gram karbonhidrat bulunur. İçerisinde bulunan karbonhidrat, kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olarak kan şekerindeki ani yükseliş ve düşüşleri engellemeye yardımcı olur.
- Pekmezin içeriğinde bulunan demir, kırmızı kan hücreleri ve hemoglobin oluşumuna katkıda bulunan önemli bir mineraldir. Bu nedenle pekmezin en önemli faydalarından bir tanesi kan yapımına katkıda bulunmasıdır.
- Yaklaşık olarak 100 gram pekmez içerisinde 1262 miligram potasyum bulunur. İçerisinde bulunan yüksek miktarda potasyum sayesinde pekmez, normal kas fonksiyonlarının korunmasına katkı sağlar. Bunlara ek olarak pekmez, normal kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur.
- Pekmez sağlıklı bir yaşam için gerekli olan, özellikle çocuklarda büyümeyi ve kemik gelişimini destekleyen fosfor minerali bakımından da zengin bir besin çeşididir. Yaklaşık olarak 100 gram pekmez içerisinde 66 mg fosfor bulunur.
- Pekmez, içeriğinde bulunan polifenoller sayesinde kilo kontrolüne yardımcı olur. Sağlıklı beslenme uzmanlarının diyet listelerinde pekmezi sıklıkla tercih ettikleri görülebilir.
- Yaklaşık 100 gram pekmezin içeriğinde 1,25 gram protein bulunur. Pekmez, insan vücudunun temel yapı taşlarından olan protein sayesinde normal kas kütlesinin korunmasına ve gelişmesine, normal kemik yapısının gelişmesine katkıda bulunur.
- Anne adaylarının düzenli pekmez tüketmesi, bebeklerin fiziksel ve zihinsel gelişimini destekler. Buna ek olarak pekmezin emziren annelerde süt artırıcı özelliği olduğu bilinmektedir.
Pekmez Neye İyi Gelir?
Yıllar boyunca insanların sağlık sorunlarının giderilmesinde, hastalıklardan korunmada destekleyici olarak kullandıkları pekmez; tam bir şifa deposudur. Peki, pekmez neye iyi gelir? Bu sorunun cevabı şu şekilde açıklanabilir:
- Pekmez, hayati fonksiyonların devamlılığı için gerekli olan birçok vitamin ve minerali bünyesinde bulundurur. Soğuk kış günlerinde enerji verici özelliği sayesinde hastalıklara karşı vücudun direncini artırmaya yardımcıdır.
- Pekmez, antienflamatuar özelliği sayesinde vücuttaki iltihapların giderilmesine katkıda bulunur. Romatizma gibi iltihaplı hastalıklara bağlı semptomların hafifletilmesinde destekleyici rol oynar.
- Ağızda çıkan yaraların ve aftların iyileşme sürecini destekler.
- Pekmez, mide ve bağırsak rahatsızlıklarına bağlı semptomların azalmasında destekleyici niteliktedir.
- Pekmez, soğuk algınlığına bağlı semptomların hafifletilmesinde rol oynarken, balgam söktürücü özelliği sayesinde öksürüğün kesilmesine destek olur.
- Pekmez yüksek enerji miktarına sahip besinlerden olduğu için cinsel gücün artırılmasına yardımcı olur.
- Astım şikayeti olan kişilerde rahatlama sağlayabilir.
- Pekmez içeriğinde bulunan demir sayesinde adet döneminde demir eksikliğine bağlı ağrıları olan kadınlarda ağrılarının hafiflemesine yardımcı olabilir.
- İçerisinde bulunan antioksidanlar sayesinde serbest radikallerle savaşarak bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
- Pekmez çok iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Özellikle menopoz dönemindeki kadınların günde 1-2 tatlı kaşığı pekmez tüketmeleri kemik sağlığı açısından önemlidir.
- Yaklaşık olarak 100 gram pekmez içerisinde 54 miligram magnezyum minerali bulunur. Bu değerli mineral sayesinde pekmez, yorgunluk ve bitkinliğin azalmasına katkıda bulunur; kemik ve diş sağlığını destekler.
- Doğal yollarla elde edilen pekmezde rafine şeker kullanılmadığı için pekmez, aynı zamanda kandaki şeker seviyelerinin korunmasına yardımcı olabilir.
Pekmezde Hangi Vitaminler Var?
İçerisinde bulunan çok sayıda vitamin ve mineral pekmezi önemli bir şifa kaynağı haline getirir. Pekmezin içerisinde bulunan vitaminler, pekmez yapımında kullanılan meyvelere göre değişiklik gösterse de pekmezlerin büyük çoğunluğunda bulunan vitaminler şu şekilde sıralanabilir:
- Pekmezin içeriğinde 15-150 mg arasında değişen oranlarda C vitamini bulunur. İçerisinde bulunan C vitamini sayesinde bağışıklık sisteminin normal fonksiyonunu destekler. Normal kolajen üretimine katkıda bulunurken, yorgunluğun ve bitkinliğin azaltılmasına yardımcı olur.
- Pekmezin içerisinde bulunan B kompleks vitaminleri de sağlıklı bir yaşam için oldukça önemlidir. Pekmezin içerisinde 15-86 mg aralığında değişen oranlarda B2 vitamini (riboflavin) bulunur. B2 vitamini, normal enerji metabolizmasına katkıda bulunarak vücudun direncini artırır. Aynı zamanda cilt ve göz sağlığının normal fonksiyonunu destekler. Pekmezin içerisinde bulunan diğer bir B grubu vitamini çeşidi de B3 (niasin) vitaminidir. Pekmezde bulunan B3 vitamininin miktarı, elde edildiği meyvelere göre değişir. Özellikle keçiboynuzu pekmezi üzerinde yapılan çalışmalar incelendiğinde, keçiboynuzu pekmezinin B3 vitamini açısından oldukça zengin bir besin olduğu görülür. B3 vitamininin de insan sağlığı üzerindeki en önemli katkısı, diğer B grubu vitaminlerde olduğu gibi normal enerji metabolizmasına katkı sağlamasıdır. Bunlara ek olarak, B6 ve B9 vitaminleri de pekmez içerisinde yer alan önemli vitaminlerdendir.
- Pekmezde bulunan vitaminlerden bir diğeri, görme sağlığı üzerindeki olumlu etkileri ile bilinen A vitaminidir. A vitaminin en önemli görevlerinden bir tanesi de vücuttaki demir metabolizmasına katkıda bulunmasıdır. Bu görevi sayesinde pekmezin içerisinde bulunan yüksek miktardaki A vitamini, demirin vücut tarafından kullanımını kolaylaştırır.
- A, B ve C vitaminleri hemen hemen bütün pekmez çeşitlerinde mevcuttur. Cilt ve saç sağlığı üzerindeki olumlu etkileri ile bilinen E vitamini yalnızca keçiboynuzu (harnup) pekmezinde bulunur.
Pekmez, Türk mutfağında önemli yere sahip bir yiyecek çeşididir. Keklerin, kurabiyelerin içerisinde rafine şeker kullanmak istemeyenlerin pekmezi sıklıkla tercih ettikleri görülür. Pekmez sadece çocukluk çağında değil; her yaşta tüketilmesi gereken besinlerdendir. Ancak pekmez yüksek miktarda karbonhidrat ve şeker içerir. Bu nedenle özellikle şeker hastalarının veya fazla kilosu olanların pekmez tüketirken ölçülü olmaları önerilir. Sağlıklı bir yaşam için kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.