Nöropsikolojik Testler Nasıl Yapılır?

• Lezyon lokalizasyonu,
• Araştırma,
• Hastanın bakımı ve yaşamının planlanması,
• Tedavinin etkili olup olmadığının belirlenmesi,
• Yasal konulara dair bilgi (hastanın iş görebilir olup olmayışı, geçirilen bir kazanın herhangi bir etki bırakıp bırakmadığı gibi) sağlamasıdır.

• Bilişsel işlevlerde bozulma var mı?
• Davranışsal açıdan bir bozulma var mı?
• Saptanan değişimlerle, beyin hasarı arasında bir ilişki var mı?
• Saptanan bozulmalar ne kadar şiddetli?
• Kişinin günlük yaşamını sınırlıyor mu? Sınırlanıyorsa düzeyi nedir?
• Süreç ilerleyici ya da durağan mı?
• Olası tanı ne olabilir? Gidişat nasıl olur?
• Kişinin bilişsel, duygusal ve davranışsal açıdan güçlü ve zayıf yönleri neler?
• Bu yönlerin hastanın günlük yaşamıyla ilişkisi nasıl?
• Hastanın hasar ya da kayıplarına karşı tavrı nedir?

Nöropsikoloji, nöroloji ve psikoloji disiplinlerinin ortak paydasında yer alan ve en genel anlamıyla beyin-davranış ilişkisini araştıran bir alandır.

Beyin-davranış ilişkisini araştırmanın en bilinen yolu ise, nöropsikolojik değerlendirmedir.

Nöropsikolojik Değerlendirmenin Amaçları Nelerdir?

Ayırıcı tanı,

Nöropsikolojik değerlendirmelerde genellikle temel test bataryaları uygulanır.

Temel bataryalar, tüm bilişsel işlevleri kapsar.

Nöropsikolojik Testler Nerelerde Kullanılır?

Nöropsikolojik testler en sık hastaya doğru tanı koyulması ve hastanın işlevsel açıdan standardize bir biçimde değerlendirilmesi için kullanılır.

Bazı durumlarda yapılan değerlendirme, bu amaçların bir ya da birkaçını içerebilir. Örneğin hastayı hem tanısal açıdan hem işlevsel açıdan inceleyerek, yasal mercilere bilgi vermek mümkündür. Bu durumda yapılan değerlendirme ayırıcı tanı, hastanın bakımı ve yaşamının planlanması ile yasal konular için bilgi toplamayı kapsayabilir.

Öte yandan tüm nöropsikolojik değerlendirmelerin hemen hemen yarısından fazlasının tanı amaçlı olduğu belirtilmektedir. Tanı amaçlı bir değerlendirme hastanın unutkanlık yakınmasının dejeneratif bir sürece bağlı olup olmayacağını (demans mı değil mi?) öğrenmek amacıyla istenebilir.

Değerlendirmeyi yapacak olan psikolog, bu amaçlara ulaşabilmek için belirli varsayımlar oluşturmalıdır.

Nöropsikolojik değerlendirme, her ne kadar standardize bir işlem gibi görünse de kişiye özel bir uygulamadır.

Nöropsikolojik Değerlendirmede Oluşturulması Beklenen Genel Varsayımlar Nelerdir?

Kişiye özel olması nedeniyle de bu varsayım ya da sorulara eklemek istenen başka sorular olabilir.

Öte yandan bazı durumlarda, nöropsikolojik değerlendirmenin yapılması mümkün olmayabilir. Örneğin ani gelişen durumlarda (travma veya felç gibi) genel kural olarak, değerlendirme yapılmaz. Bu gibi durumlarda, hastanın durumu çok çabuk değişebileceğinden ve/veya hasta çabuk yorulabileceğinden, yapılan değerlendirme sağlıklı sonuç vermeyebilir.

Böyle durumlarda, hastanın genel durumunu ve kavrayışını değerlendirebilmeye (yönergeleri takip edip edemediği gibi) ilişkin kısa bir değerlendirme yapmak uygun olabilir.

Ardından olayı izleyen dönemde (6-12 hafta sonrası) hastanın önceki durumuna dönüp dönmeyeceği sorusuna cevap aramak ya da sürecin nasıl geliştiğini bilebilmek için kapsamlı değerlendirme yapılabilir.