İmmünoterapi, kanser tedavisinde, radyoterapi ve kemoterapiye ek olarak kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, kanser hücresini taşıyan kişinin vücudunun direncini destekler, bağışıklığı arttırır ve kanser hücrelerini bu şekilde yok etmeye çalışır.
İmmünoterapi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İmmünoterapi tedavisi 3 farklı yöntemle uygulanır:
-
Monoklonal antikorlar
İmmün kontrol noktalarının blokerleri olarak bilinen antikorlar, immün sistemimizin savaş hücreleridir. Ortamda bulunan antijenlere (yabancı maddeler örneğin bakteri duvarı, virüs parçacıkları) bağlanarak onları imha ederler.
Monoklonal antikorlar, laboratuarda üretilmiş ve bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine saldırısını taklit eden antikorlar olarak tanımlanabilir. Etkilerini kanser hücreleri üzerinde artmış sayıda bulunan bazı moleküllere bağlanıp kanser hücrelerini imha ederek gösterirler. -
T hücre tedavisi
İmmünoterapi için başka bir yöntem T hücresi yöntemidir. T hücreleri vücudumuzdaki beyaz kan hücrelerinin bir alt kümesidir. İmmünoterapi doğrudan bu hücrelerle ilgilidir. T hücre immünoterapisinde hastadan toplanan T hücreleri laboratuvar şartlarında özel olarak değişitirilerek üzerlerinde kanser hücrelerini tanıyan yapılarla donatılır. Tekrar hastaya verilen bu uyarılmış T hücreleri, vücutta bulunan kanser hücrelerini tanır ve imha ederler. Serum formunda uygulanan bu özel protein birikimine sahip hücreler hastaya 2 ila 3 haftalık aralıklarla uygulanır. -
Onkolitik tedavi
İmmünoterapi onkolitik tedavide ise virüsler ile kanser hücrelerinin öldürülmesi hedeflenir. Kemoterapi ilaçları ya da immün kontrol noktası engelleyicilerle kombine edilen deneysel çalışmalar, oldukça umut vericidir.
Bu yöntemde amaç, kişinin vücudundaki bağışıklık sisteminin kanserli hücrelere karşı daha kesin ve etkili saldırılar yapmasını sağlamaktır. Böylece kanserli hücrelerin büyümesi ve yayılması önlenirken kanserin tamamen ortadan kaldırılması mümkün olur. Kimi hastalarda bu immünoterapi yöntemi sayesinde tamamen iyileşme sağlanabilir.
İmmünoterapinin Yan Etkileri Nelerdir?
Vücudumuzdaki savunma hücrelerimiz (T hücresi) ilaçlar ile birlikte bağışıklık sistemini kansere karşı aktif hale getiriyor. Bağışıklık sisteminin aktifleşmesi sonrasında kemoterapi kadar olmasa da immünoterapi yönteminde de yan etkiler görülür.
En sık görülen yan etkiler;- mukozit ismi verilen ağız yaraları,
- karaciğer hasarı,
- cilt alerjileri,
- ishal,
- yorgunluk,
- halsizlik,
- bulantı,
- grip benzeri şikâyetlerdir.
- Döküntü ve kaşıntı şikayeti,
- Tiroit fonksiyon bozuklukları,
- Hormonal bozukluklar,
- Pnömonitis/Akciğer iltihabı
- Psikiyatrik bozukluklar,
- Kilo kaybı yaşanması,
- Otoimmün hastalıklar,
- Akut infüzyon reaksiyonu.
İmmünoterapi Nasıl Yapılır?
Kanserde ilaç tedavisinin yeni bir boyutu olan immünoterapi, kemoterapi gibi damardan serum yolu ile veriliyor. Uygulama sırasında önemli bir sorun yaratmaz. Özellikle maling melonom yani ben kanserlerinin en önemli ilacıdır. Yassı epitel hücreli akciğer kanseri tedavisinde ise ilk olarak kemoterapi uygulaması sonrasında sonuç alınamadığında immünoterapi tercih edilmektedir.
Böbrek kanseri ve lenf kanseri gibi türlerde de bu tedavi yöntemi kullanılır. Mesane, bağırsak, mide ve meme kanserlerinde ise araştırma aşamasında olunduğu için bu yöntem henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır.
İmmünoterapi yaptıranlar, kanser hücrelerinin yayılmış ve büyümüş olduğu ileri safha hastalardır. Şimdilik erken hastalık döneminde kullanılmayan immünoterapi 4. evre hastalarda immünoterapi ilaçları ile yapılmaktadır.
Kanserde Biyolojik Tedavi Kullanımı Nedir?
“Akıllı ilaç” olarak da isimlendirilen ve kanser hücrelerini hedefleyerek yok eden biyolojik ilaçlar da uygun hastalarımız için kullanılmaktadır.
Kemoterapi ilaçlarının neden olduğu birçok yan etkiye neden olmayan biyolojik tedavilere hastaların uyumu çok daha yüksektir.
Adjuvan ya da neoadjuvan (cerrahi sonrası) kemoterapide uygun olan hastalarda kemoterapinin bir bölümünde eklenen biyolojik ajan kemoterapi bittikten sonra 1 yıla tamamlanır.
Özelikle klasik kemoterapiye ek olarak (özellikle meme kanseri tedavisinde) yeni kullanılmaya başlanan bir takım biyolojik ilaçlar vardır. Bu ilaçlar özellikle ileri ve metastatik meme kanserli hastalarda daha başarılı sonuçlar vermektedir. Lokal ileri evre meme kanserli hastalarda yeni ilaçların kullanılması hastaların %50-60'ında tümörün tamamen kaybolmasını olanak sağlamaktadır.