Hepatit A Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Hepatit A, Hepatit A Virüsü (HAV) tarafından meydana gelen bir karaciğer hastalığıdır. Hastalık birkaç hafta süren hafif bir hastalıktan aylarca süren ciddi bir hastalığa ve hatta ölümle sonuçlanabilen farklı şiddette hastalık tablolarına yol açabilir.

Hepatit A Nedir?

Hepatit A, Hepatit A Virüsü (HAV) genellikle bu virüs ile enfekte bir kişinin dışkısı ile kontamine olmuş gıda, içecek veya materyallerin ağız yoluyla alınması ile bulaşır. 

HAV akut bir enfeksiyona yol açar ve kronikleşmez. HAV'den korunmanın en iyi yolu aşılanmaktır.

Akut hepatit

Akut hepatit, karaciğer hücresinin hasarına ve tahribine yol açan karaciğer enflamasyonudur (iltihaplanması). Akut hepatit gelişmiş ülkelerde her yıl 4000 kişiden birinde gözlenirken, gelişmekte olan ülkelerde akut hepatit görülme sıklığı 5 kat daha fazladır ve maalesef ülkemizde de sık gözlenen bir hastalıktır.

Akut Hepatit Nedenleri Nelerdir?

Akut hepatitin yaygın nedenleri virüs enfeksiyonu (viral hepatit A, B, C, D veya E), yüksek doz ilaç kullanımı (asetaminofen, parasetamol gibi ilaçlar), kimyasal maddelere maruz kalınmasıdır (kuru temizlik kimyasalları ve bazı yabani mantarlar).

Akut Hepatit Belirtileri Nelerdir?

Genellikle grip benzeri semptomlarla başlar. Bununla birlikte en sık gözlenen belirtiler:

• Sarılık
• Bulantı
• Kusma
• İştah kaybı
• Ateş
• Sağ üst karın bölgesinde hassasiyet
• Kas ve eklem ağrısı
• Ciltte kaşıntılı kızarıklık ve döküntü

Akut hepatit belirtileri diğer hastalıklara veya tıbbi sorunlara benzeyebilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi için hemen doktora başvurulması önemlidir.

Akut Hepatit Tanısı Nasıl Konur?

Hastanın tıbbi geçmişi ve muayenesi ile birlikte virüs saptamaya yönelik spesifik laboratuvar testleri ve karaciğer fonksiyonu testleri ile tanı rahatlıkla konulabilir.

Akut Hepatit Tedavisi Nedir?

Pek çok hastalıkta olduğu gibi akut hepatit tedavisinin belirlenmesinde faklı faktörler yer almaktadır. Hastalığın sebebi, şiddeti, hastanın genel durumu, önceden geçirilmiş karaciğer hastalığının varlığı gibi durumlar dikkate alınarak en uygun tedavi seçeneği belirlenir.

Çoğu akut hepatit vakasında birçok kişi tedavi olmadan iyileşebilmektedir. Şiddetli akut hepatit varlığında ise kişinin hastanede kalması gerekebilmektedir. Akut viral hepatit geçirmiş olan kişiler ise Hepatit B veya C enfeksiyonu durumunda hastalığın kronik taşıyıcıları haline gelebilirler.

Kronik Hepatit Nedir?

Bazı kişiler akut hepatit enfeksiyondan tamamen iyileşemez ve bu kişilerde hepatit belirtileri ve şikayetleri gözlenmeye devam eder. Hepatit belirtilerinin 6 aydan fazla sürdüğü bu duruma kronik hepatit denir. Kronik hepatit yıllarca sürebilmektedir.

Kronik Hepatit Tipleri Nelerdir?

• Alkole bağlı kronik hepatit: Yoğun alkol kullanımından kaynaklanan sürekli karaciğer hasarıdır.
• Kronik aktif hepatit: Karaciğer hücrelerinin siroza yol açabilecek nitelikteki yoğun enflamasyonudur (iltihabı).
• Kronik persistan hepatit: Karaciğerin genellikle siroza yol açmayan daha hafif kronik enflamasyonudur (iltihabı).

Kronik Hepatit Nedenleri Nelerdir?

Kronik hepatitin en sık karşılaşılan nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Viral hepatit
• Yoğun alkol kullanımı
• Otoimmün bozukluk (vücudun kendi dokularına saldırısı)
• Tüberküloz için olanlar başta olmak üzere bazı ilaçlara karşı reaksiyon gelişmesi
• Metabolik bozukluklar (hemokromatoz veya Wilson Hastalığı gibi)

Kronik Hepatitin Belirtileri Nelerdir?

Kronik hepatit belirtileri genellikle hafif seyreder. Bunun nedeni karaciğer hasarının devam etmesine rağmen, hastalığın ilerlemesinin genelde yavaş olmasıdır. Kronik hepatiti olan bazı kişilerde hiçbir belirti gözlenmeyebilir. Bazı bireylerde karşılaşılan kronik hepatit belirtileri ise şöyle sıralanabilir:

• Hasta hissetmek
• İştah kaybı
• Yorgunluk
• Düşük ateş
• Üst karın ağrısı
• Sarılık
• Kronik karaciğer hastalığı belirtileri (örneğin dalak büyümesi, ciltte örümcek benzeri kan damarları ve karında sıvı birikmesi)

Kronik Hepatit Tanısı Nasıl Konur?

Kronik hepatit tanısı, hastanın tıbbi geçmişi ve muayenesi ile birlikte; virüs saptamaya yönelik spesifik laboratuvar testleri, karaciğer fonksiyonu testleri ve enflamasyon, skarlaşma (yara dokusu), siroz ve altta yatan sebebin şiddetini belirlemek üzere karaciğer biyopsisi ile konulabilmektedir.

Kronik Hepatit Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığa yol açan nedenler, hastalık şiddeti ve hastanın sağlık durumu ve tıbbi öyküsünde daha önce geçirilmiş karaciğer hastalığı öyküsü gibi faktörler birlikte değerlendirilerek her hastaya özel tedavi planı belirlenir. Tedavinin amacı karaciğer hasarını sonlandırmak, belirti ve şikayetleri yatıştırmaktır.

Tedavi aşağıdakilerden bir veya birden fazlasını içerebilmektedir:

• Antiviral ilaçların kullanımı: Kronik hepatit, Hepatit B veya C kaynaklı ise interferon-alfa, lamivudin, ribavirin veya tenofavir gibi antiviral ilaçların kullanımı fayda sağlayabilmektedir.
• Kortikosteroidler: Otoimmün bozukluğun (vücudun kendi dokularına saldırısı) neden olduğu kronik karaciğer hastalığının tedavisinde kortikosteroidler (kortizon) kullanılabilir. Enflamasyon (iltihap) baskılanır, ancak karaciğerin fibrozisi (skarlaşması, yara oluşması) devam edebilir.
• Bazı ilaçların bırakılması: Kronik hepatit bazı ilaçların kullanımı sonucunda da ortaya çıkabilmektedir. Böyle durumlarda bu ilaçların bırakılması ile genellikle belirtiler ortadan kalkabilmektedir.
• Alkolün bırakılması: Alkolün bırakılması alkole bağlı kronik karaciğer hastalığı başta olmak üzere hepatit C ve karaciğerin diğer kronik hastalıklarının tedavisinde oldukça önemlidir ve iyileşmeye yardımcıdır.