Düşük Ayak Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Tedavi edilmeyen, ileri bel fıtığı hastalarında düşük ayak (drop foot) dediğimiz ayak bileğinde yukarıya doğru hareket kaybı ve idrar kaçırma problemleri meydana gelebilir. Düşük ayak lomber dar kanal hastalığında da görülebilir.

Düşük Ayak Nedir?

Düşük ayak ne demek sorusu ayak ve ayak parmaklarının ön kısmını kaldırmayı zorlaştıran kas zayıflığı veya sinir felcinin fiziksel bir yansıması şekilde cevaplanabilir. Ayak düşüklüğü; sinir hasarı, beyin ya da omurilik yaralanması, ayak ve bacaktaki anatomik bir problem veya kas zayıflığının bir sonucu olarak karşımıza çıkabilir. Her yaştan insanda gelişebilen bu rahatsızlık, genellikle yalnızca bir ayakta görülür, ancak altta yatan nedene bağlı olarak her iki ayağı da etkileyebilir. Yürüme güçlükleri ve düzensiz yürüme postürüne neden olabilen ayak düşmesinin tedavisi genellikle ortopedik destekler, fizik tedavi, elektriksel sinir stimülasyonu veya ameliyatla yapılır. Genellikle tam iyileşme olmasa bile tedaviler semptomları önemli ölçüde azaltarak yürümeyi kolaylaştırabilir.

Düşük Ayak Neden Olur?

Sinirleri veya kasları etkileyen birçok tıbbi sorun veya hastalığa bağlı gelişebilen düşük ayak, hayat kalitesini olumsuz yönde etkiler. Kendisi bir hastalık değildir,aksine başka bir hastalığa bağlı gelişen bir belirtidir.Ayak düşmesi sebepleri arasında şunlar sayılabilir:

• Peroneal Sinir Hasarı: Peroneal sinir siyatik sinirin bir dalıdır ve alt bacakta bulunur. Peroneal sinir; alt bacak, ayak ve ayak parmaklarına hareket ve his sağlar. Düşük ayak sendromunun en yaygın nedeni bu sinirin çeşitli sebeplere bağlı olarak yaralanmasıdır.
• Periferik Nöropati: Beyin ve omurilikten çıkarak doku ve organları uyaran sinirlere Periferik sinirler denir. Bu sinirlerin hasarlanmasına periferik nöropati adı verilir. Periferik nöropatinin en önemli nedeni diyabet hastalığıdır.
• Charcot-Marie-Tooth Hastalığı: Periferik sinirleri etkileyen kalıtsal bir hastalıktır.
• Müsküler Distrofiler: İlerleyici kas güçsüzlüğü ve kas dokusu kaybına neden olan bir grup genetik kas hastalığı.
• Polio (Çocuk Felci): Polio virüsünün neden olduğu, kaslarda zayıflık ve felce neden olabilen bir hastalık. Günümüzde aşılama sayesinde görülme oranı oldukça azalmıştır.
• Multipl skleroz (MS): Multipl skleroz beyin ve omuriliği etkileyen otoimmün bir hastalıktır.
• Amniyotik lateral skleroz (ALS): İstemli kas hareketlerini kontrol eden ve beyin, beyin sapı ve omurilikte bulunan motor nöronların bir hastalığıdır.
• Spinal muskuler atrofi (SMA): Omurilik ve beyin sapındaki sinir hücrelerinin kaybı nedeniyle kas hareketlerinin kontrol edilemediği bir grup genetik bozukluk.
• Alzheimer hastalığı: Beynin küçülmesine beyin hücrelerinin ölmesine neden olan ilerleyici bir nörolojik bozukluktur.
• Parkinson hastalığı: Kişinin hareket yeteneğini etkileyen ilerleyici bir sinir sistemi bozukluğudur.
• Serebral Palsi: Hareket yeteneği, kas tonusunu veya postürü etkileyen bir grup bozukluktur. Bebeklik ve erken çocukluk döneminde gelişimini henüz tamamlamamış beynin hasarlanmasına bağlı olarak gelişir.
• İnme: Pıhtı ya da kanama nedeniyle beyne giden kan akışının kesilmesi ya da azalması sonucu meydana gelen ve hayatı tehdit eden ciddi bir tıbbi durumdur.
• Miyozit: Kasların iltihaplanması durumudur. Ayağın kaldırılması ndan sorumlu kasta iltihaplanma olması düşük geçici olarak ayak gelişimine zemin hazırlayabilir. Genellikle tedaviden sonra tam düzelme olur.
• Spinal stenoz: Omurga kanalında daralma olmasıdır. Bu da omurilik ve omurilikten çıkan periferik sinirlere baskı yaparak belirtilere neden olur.
• Bel fıtığı: Bel bölgesinde, omurlar arasında bulunan kıkırdak yapıların fıtıklaşmasıdır. Fıtıklaşan yapı sinir basısı yaparak düşük ayağa neden olabilir.
• Tendom yaralanmaları.
• Ayağın kaldırılmasından sorumlu adale tendomlarının kesilmesi veya kopması sonucu gelişebilir.

Ayak Düşmesi Belirtileri Nelerdir?

Düşük ayak belirtileri yavaş yavaş veya aniden ortaya çıkabilir, altta yatan nedene ve durumun ciddiyetine göre değişiklik gösterir. Bazı olgularda düşük ayak gelişiminden önce bazı erken semptom ve bulgular yaşanabilir. Örneğin, bir ayakkabı diğerinden daha geniş hissedilir ve bu durum ayağı kaldırmayı zorlaştırabilir veya rahatsız edebilir. Düşük ayak sendromu ayakta durmayı, yürümeyi veya etkilenen ayağı kaldırmayı zorlaştırır. Kişi adım atarken ayağını normalden daha yüksek bir seviyeye kaldırabilir ve bir ayağı diğerinden daha zayıf ya da uyuşuk olabilir. Düşük ayak tedavi edilmezse bazı kasları kontrol eden sinirlere zarar verebilir. Bu nedenle, rahatsızlığı olan kişilerde ayağın üst kısmındaki kaslarda güçsüzlük, incelme veya felç gelişebilir.

Düşük ayakta görülebilen diğer belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Ayağın ucunu kaldırmada güçlük
• Yürürken ayağın yerde sürüklenmesi
• Ayağın dışa doğru hareket ettirilememesi
• Ayak bilekleri ve dizlerde dengesizlik
• Yüksek adımlı yürüyüş: Bu tür yürüyüş modeli, merdiven çıkmak gibi, uyluğun abartılı bir şekilde yukarı kaldırılmasıyla karakterize edilir. Yürürken ayak parmaklarının anormal şekilde yere çarpmasını veya yere sürtünmesini önlemek için merdiven çıkıyormuş gibi dizlerini kaldırarak yürüme
• Dengeyi kaybetme, tökezleme ve ayağın takılması sonucu düşme yaygındır.
• Dairesel yürüyüş: Bazen, kişi düşmeleri veya takılmaları önlemek için, bacağın düz kaldığı ve ileriye doğru hareket etmek için yarım daire şeklinde yana sallandığı bir dairesel yürüyüş modeli geliştirebilir.
• Etkilenen ayak vücuttan uzaklaşabilir. Bu durumda kişi merdiven çıkarken zorlanabilir.
• Kas kütlesinde azalma: Özellikle ayağın düşmesine multipl skleroz gibi belirli otoimmün rahatsızlıkların neden olduğu durumlarda kaslar zayıflar ve kas kütlesinin azalma olabilir. (atrofi)
• Pozitif romberg Testi: Desteksiz ve gözler kapalı ayakta dururken denge kaybı olması durumu.
• Bel fıtığına bağlı gelişen düşük ayak olgularında belden başlayıp bacağa yayılan ağrı
• Ayak bileği eklemini yukarı kaldırırken ve ayağı ayak bileğinin dış tarafına doğru çevirirken zorlanma
• Alt bacağın ön ve yan tarafı ile ayak ve ayak parmaklarının üst kısmındaki deride uyuşma

Ayak düşmesi semptomları bazı olgularda sabit olarak devam ederken, bazılarında tamamen geçer. Bazı hastalarda ise zaman zaman belirtilerin kaybolduğu dönemlerle aralıklı olarak devam eder.

Düşük Ayak Tedavisi Nasıldır?

Düşük ayak sendromu tedavisi altta yatan nedene göre ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından planlanır. Erken tedavi ile rahatsızlığın kalıcı hale gelmesi engellenebilir. Ayrıca düşük ayağa neden olan hastalık başarılı bir şekilde tedavi edilirse, semptomlar hafifleyebilir ve bazen tamamen ortadan kalkabilir. Ancak altta yatan neden tedavi edilemezse, ayak düşmesi kalıcı hale gelebilir. Ayak düşmesi tedavisi için tercih edilen yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• Ortopedik destek ve ateller: Ayak bileğine ve ayağa takılan bir ortopedik destek veya ayakkabıya uygulanan atel, ayağı normal bir pozisyonda tutmaya yardımcı olabilir.
• Fizik Tedavi: Bacak kaslarını güçlendiren, dizi ve ayak bileğindeki hareket aralığını korumaya yardımcı olan egzersizler, yürüme sorunlarını iyileştirebilir. Özellikle germe egzersizleri topukta gelişebilen sertliği önlemek için önemlidir.
• Sinir stimülasyonu: Bazı olgularda ayağı kaldıran siniri uyarmak ayak düşmesini iyileştirir.
• Cerrahi: Sebebe bağlı olarak ve ayak düşmesi nispeten yeni geliştiyse sinir cerrahisi yardımcı olabilir. Ancak ayak düşmesi uzun süredir devam ediyorsa ayak bileği veya ayak kemiklerini kaynaştırmaya yönelik bir ameliyat önerilebilir.
• Tendom transferi: Uzun süredir var olan ve artık iyileşmeyeceği düşünülen ayakta fonksiyonunu kaybetmiş tendomların yerine, fonksiyonunu kaybetmemiş başka bir tendomun nakledilmesi işlemi yapılabilir.