Donuk Omuz Sendromu, Belirtileri ve Tedavisi

Omuzda geçmek bilmeyen bir ağrı veya tutulma hissiyle ortaya çıkar. Bu soruna bazen adeziv kapsül iltihabı (adeziv kapsülit) da adı verilir. Pek iyi bilinmeyen bir sorundur. Ancak tedavi edildiği takdirde genellikle zaman içinde düzelme gösterir.

Donuk Omuz Nedir?

Donuk omuz, özellikle kadınlarda daha sık olmak üzere, Ortopedi’de çok karşılaşılan bir problemdir. Oldukça ağrılı ve hareket kaybıyla giden bu hastalıkta hastalar uzun süre kollarını kullanamayabilirler. İleri vakalarda omuz hareketleri ileri derece kısıtlanır. Hastalar, diş fırçalama, dolaptan herhangi birşey alma, etek ilikleme, pantalon çekme vb. gibi günlük fonksiyonlarını yapmakta zorluk çekebilirler. Birçok hastada gece ağrısı olur. İlk hissedilen belirti omuz ağrısıdır. Omuz incinmiş gibi hissedilir.

• Kolu hareket ettirdikçe artan omuz ağrısı.
• Uyutmayacak derecede şiddetli omuz ağrısı.
• Omuzda, günlük işleri yapmayı güçleştirecek ölçüde ağrı.
• Kolu belli bir noktadan öteye kaldıramamak veya döndürememek.

Donuk Omuz Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

Donuk omuz nedenleri çeşitlidir. Aslında en fazla görülen yüzde ise, neden tam olarak bilinememektedir. Kadınlar bu duruma yakalanmaya erkeklerden daha çok yatkındırlar. Bu sorun daha çok 40 yaş ve üzerindeki kadınlarda görülür. Bazen, yaşanan bir omuz incinmesinden yıllar sonra, donuk omuz ağrıları ortaya çıkabilir (ideopatik). Omuz-eklem-tendom yırtıkları, omuz eklem kireçlenmeleri gibi sebepler sonrası oluşan donuk omuz gelir. Üçüncü sırada ise, travma veya cerrahi sonrası omuz-eklem hareket kısıtlılığı ile giden olgular yer alır. İdeopatik olan donuk omuz hastalarında özellikle şeker hastalığı, tiroid problemleri, kolestrol yüksekliği, kalp problemleri, kadınlarda meme hastalıklarının varlığı ve boyun problemen araştırılmalıdır. Günümüzde donuk omuz gelişen hastaların çoğunun yoğun stres altında olan kişiler olduğu unutulmamalıdır. Bu hastalıklardan özellikle şeker hastalığı olanlarda tedaviye cevap, daha yetersiz olabilir.

Donuk omuz hastalarında ilk belirtiler genellikle ağrı ile başlar. Daha sonra omuz eklemi hareketlerinde kısıtlılık oluşur. Omuz, pek çok ayrı parçadan oluşan bir eklemdir. Bu parçalar sayesinde kolunuzu kaldırabilir, döndürebilir ve sallayabilirsiniz. Ancak donuk omuz durumu varsa, eklemin belli kısımları içe çekilir. Yani sıkışarak büzülür. Bu durumda, kolunuzu hareket ettirmek istediğiniz zaman, genellikle ağrı ve tutukluk duyarsınız. Tedavi edilmeyen vakalarda omuz eklem hareketlerinde kısıtlılık kalıcı olabilir.

Donuk Omuz Tanısı Nasıl Konur?

Bu durumun tanısını koyabilmek için yaşadığınız belirtilerin ve sağlık geçmişinizin bilinmesi gerekir. Bunun için kol, zorlamadan yukarı kaldırarak kendi ekseni etrafında döndürülecek ve böylece ne kadar hareket edebildiği, hareketin ağrı verip vermediği görülecektir. Daha sonra omuz röntgeni alınabilir. Bazı durumlarda, diğer görüntüleme tetkiklerini de yaptırmak gerekebilir. Tetkik sonuçları çıktıktan sonra, muayene bulgularıyla birlikte tanı konulur.

Donuk Omuz Nasıl Tedavi Edilir?

Donuk omuzun ilk tedavisi konservatif yani cerrahi olandır. Hastalar, donuk omuzun ilk aşamalarında ağrıyla başvurur. Burada radyolojik tetkiklerin ötesinde klinik muayene ve hastanın iyi dinlenmesi çok önemlidir. Donuk omuzun tanısı klinik muayeneyle konur. Hiçbir zaman sadece radyoloji raporlarıyla karar vermemek gerekir.

Konservatif tedavide ilk amaç, hastanın ağrılarının kesilmesi ve hareketlerinin açılmasıdır. Bu amaçla ağrı kesici ve ödem azaltıcı ilaçlar, omuz eklem enjeksiyonları ve fizik tedavi uygulanır. Hastaların ağrı nedeniyle omuz eklemlerini korumaya alıp, günlük hareketlerini yapmaması, durumun daha da kötüleşmesine neden olabilir. Hastalar donma aşamasında mutlaka omuz eklemlerini kullanmaya çalışmalıdır.

Kortizon iğneleri

Kortizon, yangıyı, yani şişme ve hassasiyeti azaltmaya yardımcı olan bir steroiddir. Bu tedavide kortizon doğrudan eklemin içine enjekte edilir. Bu yöntem, donmuş omuz durumunu geçirmez ancak genellikle ağrıyı, omuz esnetme hareketlerini yapmaya olanak sağlayacak ölçüde azaltabilir.

Artroskopik cerrahi

Artroskopik cerrahide amaç, donan omuz eklem kapsülünün yapışıklıklarının önlenmesidir. Artroskopik işlem, genel anestezi altında yapılır. Omuz eklemi açılmadan kapsülün daraldığı bölgeler artroskopik olarak gevşetilir. Omuz eklem hareketi sağlanır. Artroskopik girişimle donuk omuzun hızlı bir şekilde tedavisi yapılır. Hastalar uzun süre sürecek hareket kısıtlılığı ve ağrı şikayetinden kurtulmuş olur. Artroskopi sonrası omuz eklem hareketleri genel anestezi altında muayene edilerek, hareket kaybının olmamasına dikkat edilir.

Ameliyat sonrası rehabilitasyon gerekli midir?

• Donuk omuz cerrahisi sonrası rehabilitasyon mutlaka yapılmalıdır. Ameliyat sonrası ağrı, hastadan hastaya değişmek üzere oluşur. Özellikle ilk gün hastalarda ağrı şikayeti olabilir. Ameliyat sonrası birinci günde amaç, ağrı kesicilerin kullanılıp öncelikle hastanın ağrısının hafifletilmesidir.
• Fizik tedavi genellikle ameliyatın ertesi günü başlar. Fizik tedavide ameliyatı yapan hekimin bulguları ve fizik tedaviyi yönlendirmesi çok önemlidir. Başlangıç aşamasında cerrah, hastaya kendi yapacağı egzersizleri anlatır, genellikle çoğu hasta yapacağı hareketleri kolayca anlar ve uygulamaya başlar. Amaç, hastanın omuz ekleminin hareketlerine tam olarak ulaşılmasıdır.
• Hastanın kendi uyguladığı fizik tedavi yanında, gerektiğinde fizyoterapistlerden profesyonel destek de alınmaktadır. Fizyoterapi süresi hastadan hastaya değişmekle birlikte 4-6 haftayı bulabilir.

Hareket yeteneğinin artırılması

Pek çok durumda, donuk omuzda hareket yeteneğinin hemen hemen tümüyle geri gelmesi mümkündür. Ancak bu zaman alacaktır. Sabırlı olunması ve esneme egzersiz programının aksatılmaması gerekir. Uzun vadede, yapılan esnemeler ağrıyı azaltacak ve hareket yeteneğini geliştirecektir. Egzersizlerden yeterli sonuç alınamadığı durumlarda, hekim farklı tedavi yöntemleri de önerebilmektedir.

Donuk Omuz Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen donuk omuz hastalarında çoğunlukla harekette kısıtlılık ve sekel kalmaktadır. Donuk omuz şikayetleri başladıktan sonra hastalığın süresi hastadan hastaya değişir. Literatürde, tedavi edilmeyen vakalarda hastalığın 2-10 yıl devam ettiği görülmektedir. Hareket kısıtlılığının olduğu tedavi edilmeyen vakalarda, ileri yaşantılarında omuz eklem kısıtlaması kalabilir.