Omuz Protezi Nedir? Omuz Protezi Ne Zaman Takılır?

Tutuk ve ağrılı bir omuz yüzünden giyinmek ve alışveriş torbalarınızı taşımak gibi en basit işleri bile yapmanız güçleşebilir. Tıpkı sorunlu bir kalça ya da diz eklemi gibi, yıpranmış bir omuz eklemi de değiştirilebilir.

Omuz Nasıl Çalışır?

Bilye ve yuvası biçiminde bir eklem olan omuzunuz, vücudunuzun en esnek eklemidir. Kol kemiğinin (humerus) bilye gibi olan yuvarlak başı, küçük bir yuvanın (glenoid) içine girer. Kaslar ve diğer yumuşak dokular da kemik başını yuvanın içinde tutar ve kolunuzu aşağı yukarı, yana, vücudunuzun karşı tarafına ya da sırtınıza uzatmanızı sağlar. Omuz ekleminiz sağlıklıysa, kemik başı bilye gibi yuvasında rahatça kayarak hareket eder. Bunun nedeni, eklemi oluşturan kol kemiklerin yumuşak kıkırdakla korunuyor olması ve eklemin sinovyum adı verilen bir dokuyla kaplanmış olmasındandır. Omuzdaki döndürücü manşetin kasları ve kirişleri kol kemiği başının yuvanın içinde sağlam durmasını sağlar ve kolunuza dayanıklılık ve esneklik verir.

Omuz Ağrısı Neden Oluşur?

Zamanla omuz ekleminiz yıpranır veya artrit oluşur. Omuzun aşırı kullanılması da bu sorunu artırabilir. Belki de eklem, romatoid artrit gibi kronik bir hastalıktan dolayı hasar görmüş olabilir. Kötü bir düşmeyle omuzda yırtılma ya da kırık meydana gelmiş olabilir.

• Nedeni ne olursa olsun, omzunuzda hareket kısıtlığı ve ağrı duyuyor musunuz?
• Kolunuzu sırtınıza döndüremiyor ya da başınızdan yükseğe kaldırmıyor musunuz?
• Ağrı, geceleri, fazla hareket ettiğinizde, belki de soğuk ve nemli havalarda artıyor mu?
• Sıcak uygulama, ilaç, egzersiz ve dinlenmeyle ağrılarınız geçmiyor mu?

Omuzda Yaşanan Problemleri Nelerdir?

• Osteoartrit: Ostreoartrit, eklemin aşınmasıyla meydana gelir. Kıkırdak çatlar, yüzeyi pütürlü bir hal alır ve kemik yuvası da yıpranır. Sonunda kemik açığa çıkar ve üzerinde çıkıntı adı verilen büyümeler meydana gelir. Koruyucu kıkırdak yastığı olmayınca eklem sert ve ağrılı bir hal alır. Kolunuzu oynattığınızda, bir sürtünme ya da kolunuz yerinden çıkıyormuş duygusu yaşarsınız.
• Romatoid (Ödemli) Artrit: Romatoid artrit kronik bir eklem hastalığıdır. Bu durumda sinovyum kalınlaşarak pannus adı verilen bir doku oluşturur. Bu doku kıkırdağa yapışarak, kıkırdağı tahrip eden enzimler çıkarır. Eklem kızarır, şişer ve ısı artışı olur. Ağrı boyuna ve kola yayılabilir. Zaman geçtikçe eklem katılaşır ve kullanılmayan kaslar zayıflar. Bu durumda kemik de tahrip olabilir.
• Kırıklar: Açık kolunuzun ya da dirseğinizin üzerine düştüğünüzde kırık meydana gelebilir. Kol kemiğinin yuvarlak başı ve çıkıntılar kopar ve sonuçta kol kemiği parçalanmış olur. Omuz kırığı çok ağrı verir, morarır ve omuz deforme olmuş görüntüsü verir.
• Avasküler Nekroz: Uzun sürelerle kortizon ve alkol kullanımı dahil olmak üzere birçok neden, kemiğe giden kan akışını engelleyebilir. Böylece kemik ölür ve parçalanır. Bu durumda omuzda ağrı oluşur ve eklemin hareketi kısıtlanır.
• Manşetin (Rotator) Yırtılması: Eski manşet (rotator) yırtığı sonucunda ileri derecede artrit oluşabilir. Kemiğin yuvarlak başı akromiyono sürtündükçe eklemde ağrı, tutukluk ve güçsüzlük baş gösterir. Ameliyatla ağrıyı gidermek mümkündür ancak esneklik ve kuvvet yerine gelmeyebilir.

Omuz Protezi Ameliyatı Hangi Hastalara Fayda Sağlar?

Omuz protezi ameliyatları, ağrıyı gidermenin yanı sıra omzunuzun kuvvetlenmesini ve rahat hareket etmesini sağlar. Ameliyatta sorunlu omuzun tümü ya da bir bölümü çıkarılarak, yerine protez adı verilen yapay bir eklem oluşturulur. Protezle, omuzun sert, yıpranmış eklem yüzeyi yerine, pürüzsüz metal ya da plastik parça takılır.

• Omuz Ekleminin Yenilenmesi: Sadece kemiğin yuvarlak başı değiştirilebileceği gibi (kısmi değişim), beraberinde kemik yatağı da değiştirilebilir (total değişim). Köprücük kemiğinizden kolunuza doğru yaklaşık 15 santimetre uzunluğunda bir kesik yapılır.
• Kısmi Eklem Değişim (Artroplasti): Eğer kol kemiğinin başı veya yumuşak doku hasar görmüş, glenoid sağlamsa, bazen sadece kemik başını değiştirmek yeterli olabilir.
• Tüm Eklemin Değişimi (Artroplasti): Hem kol kemiği başı, hem de yuva yıpranmış ise, cerrah hem kemik başı yuvarlağını hem de yatağı değiştirme kararı verebilir.
• Ters Omuz Protezi: Bazı durumlarda ve genellikle ileri yaşlarda, hastanın omuz çevresindeki kaslar (rotator manşet) onarılamayacak büyüklükte yırtıksa, ters omuz protezi uygulanabilir.