Boğaz Yanmasına Ne İyi Gelir?

Günlük hayatta sık karşılaşılan çeşitli şikâyetler yaşam kalitesini ciddi manada olumsuz etkilemesinin yanı sıra; bazı önemli sağlık sorunlarının da habercisi olabilir. Bu nedenle, hangi durumlarda bir sağlık kuruluşuna başvurarak profesyonel yardım alınması gerektiğini bilmek oldukça önemlidir. Günlük hayatta karşılaşılan bu şikayetlerin başında boğaz yanması gelir.

Boğaz Yanması Nedir?

Boğaz yanması; sıklıkla ağız boşluğunun arka kısmı ile yutak bölgesinin (farenks) çeşitli sağlık sorunları nedeniyle iltihaplanması veya tahriş olması nedeniyle gerçekleşir. Bu durum; bahsedilen anatomik lokalizasyonların bazı enfeksiyon etkenlerince istila edilmesi gibi doğrudan hasara yol açan rahatsızlıklar ile ortaya çıkabileceği gibi; genizde (nazofarenks) meydana gelen birtakım sorunlar nedeniyle oluşan geniz akıntısı veya mide içeriğinin reflü yoluyla yutak ve gırtlağı tahriş etmesi gibi dolaylı yollarla da alevlenebilir.

Boğaz Yanmasına Ne Neden Olur?

Boğaz yanması şikayetinin meydana gelmesi için ağız boşluğu, geniz veya yutak bölgesini oluşturan mukoza dokusunun iltihaplanması gerekir. Bu açıdan, bahsedilen bölgelerde hasar oluşturarak iltihabi reaksiyonu başlatabilen her türlü rahatsızlıkta boğaz yanması şikayeti görülebilir. Aşağıda boğaz yanması şikayeti ile seyredebilen hastalıklar:

Enfeksiyonlar: Ağız boşluğu, bademcikler (tonsillit), yutak (farenjit) veya gırtlak (larenjit) bölgelerinin virüs, bakteri veya başka etkenlerce iltihaplanması sonucu boğaz yanması meydana gelebilir. Bu doğrultuda adenovirüs, EBV, grip virüsü gibi viral etkenler ile streptokok gibi bakteriyel etkenlere göre tedavi yöntemi farklılık gösterir.

Geniz akıntısı: Burun boşluğu veya orta kulak bölgesinde meydana gelen çeşitli sağlık sorunları nedeniyle, genizden ağız boşluğu, yutak ve gırtlağa doğru iltihaplı geniz akıntısı gelmesi, boğazda tahriş ve yanma şikayeti oluşturur.

Alerji: Çeşitli etkenlere karşı gelişen alerji durumunda (alerjik rinit) bölgesel iltihabi reaksiyon ortaya çıkar ve yanma şikayeti meydana gelir.

Reflü hastalığı: Mide ve boğaz yanması şikayeti birbiriyle ilişkili olabilmektedir. Bu bağlamda mide içeriğinin gırtlak ve yutağa kadar ulaşması durumunda, mide asidinin mukozayı tahriş etmesine bağlı boğaz yanması gelişebilir.

Travmalar: Bahsedilen anatomik bölgelerin yemek artıkları, sert yabancı cisimler veya çok soğuk ve çok sıcak gibi fiziksel etkenler tarafından zedelenmesi durumlarında boğazda yanma şikayeti hissedilir.

Kuru hava: Ağız boşluğu ve yutak bölgesinin kuru havaya maruz kalması sonucu, mukoza hasarlanmaya açık hale gelerek yanma hissi geliştirebilir.

Çeşitli kimyasallar: Sigara dumanı, hava kirliliği veya temizlik malzemelerinden solunan kimyasal gazlar bahsedilen bölgelerde tahrişe ve yanma hissine yol açabilir.

Tümörler: Belirtilen anatomik bölgelerde gelişen çeşitli tümörler bölgesel iltihabi reaksiyona yol açarak boğaz yanması şikayeti oluşturabilir.

Bunların yanında özellikle sabahları boğaz yanması şikayeti ile uyanma sıklıkla karşılaşılan problemlerdendir. Bunun sebebi ise birtakım mekanizmalardır. Öncelikli olarak yüzümüz gece boyunca soğuğa maruz kaldığında burun bölgesindeki mukoza soğuğa tepki olarak genişler. Böylece burun tıkanıklığı ile beraber bu bölgenin salgısı artarak geniz akıntısına yol açar. Ayrıca solunum yollarındaki temizleyici tüycüklerin hareketinde azalma meydana gelir ve solunum yollarındaki temizlenmesi gereken yabancı cisim ve mikroorganizmalar temizlenemez. Buna bağlı olarak ise solunum yollarında ve ağız boşluğu, yutak, gırtlak gibi bölgelerde lokal enfeksiyonlar ortaya çıkarak boğaz yanması şikayetine neden olur. Yine belirtilen bölgelerin solunumla doğrudan ilişkisi nedeniyle boğaz yanması ve öksürük beraber izlenebilir.

Hamilelikte boğaz yanması şikayeti sıklıkla karşılaşılan bir diğer problemdir. Bunun altında yatan durum ise, gebelikle beraber vücutta gözlenen bağışıklık sistemindeki fonksiyon kaybı ile beraber, mukoza dokularında görülen hacim artışı ve salgı artışı durumudur. Tüm bu mekanizmalar sonucunda, gebelikte ağız boşluğu, yutak, geniz gibi bölgeler tahrişe ve iltihaplanmaya yatkın hale gelir. Sonuçta hamilelerde boğaz yanması şikayetinin gelişme riski artar.

Boğaz Yanması COVID-19 Belirtisi Midir?

COVID-19 hastalığının etkeni olan SARS-CoV-2 korona virüsü; temelde solunum yolunda yer alan epitel hücrelerini hedef alır. Bu nedenle, vücutta ilk yerleştiği bölgelerden biri solunum epitelinin yer aldığı burun boşluğu, geniz, yutak ve gırtlak gibi bölgelerdir. Dolayısıyla, boğaz yanması korona virüsün erken dönemlerinde bu bölgelerin virüs tarafından enfekte edilmesi sonucunu ortaya çıkarabilir.

Boğaz Yanmasına Hangi Şikayetler Eşlik Edebilir?

Kişide boğaz yanması meydana geldiğinde, genellikle başka belirtiler de eşlik eder. Bu belirtilerle birlikte değerlendirme yapıldığında, altta yatan sağlık sorunu daha kolay tespit edilebilir. Aşağıdaki belirtiler boğaz yanması şikayetiyle sıklıkla beraber izlenir:

Burun tıkanıklığı
Burun akıntısı
Hapşırma
Öksürük
Ateş - terleme
Boğazda şişlik
Seste kabalaşma
Yaygın vücut ağrısı
Baş ağrısı
Yutma güçlüğü
İştah kaybı

Boğaz Yanması Nasıl Geçer?

Boğaz yanması şikayeti genellikle, altta yatan ciddi bir sağlık sorunu olmadan, çeşitli dış etkenlerin (soğuğa maruz kalma, kimyasallar vs.) veya soğuk algınlığı gibi basit enfeksiyonların etkisiyle ortaya çıktığından; sıklıkla kendiliğinden iyileşir. Yine, bu doğrultuda evde yapılabilecek basit tedbirlerle boğaz yanması şikayetinin gelişmeden önlenmesi mümkündür. Bu tedbirlerden bazıları şunlardır:

Vücudun sıcak tutulması ve ideal vücut sıcaklığının korunması sağlanmalıdır.
Vücut direncinin artırılmasına yönelik ekinezya, C vitamini ve antioksidan içeriği zengin besinler tüketilebilir.
Yeterli ve dengeli beslenme bağışıklık sisteminin takviye edilmesi bakımından çok önemlidir.
Düzenli egzersiz yapmak, bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur.

Bu tedbirlerin dışında, çeşitli hastalıklara bağlı boğaz iltihabı geliştiğinde, bazı tedavi yöntemlerine başvurulması gerekir. Bu bağlamda, bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi verilirken; viral enfeksiyonlarda antiviral ve çeşitli belirtilere yönelik özel tedaviler tercih edilebilir.

Alerji durumunda alerjen maddelerden uzaklaşılmasının yanı sıra, antihistaminik ve kortizon türevi ilaçlar kullanılır.
Apse gelişimi gibi ciddi durumlarda cerrahi yöntemlerle hastalığın giderilmesi yoluna gidilebilir.
Reflüye bağlı boğaz yanması durumunda antiasitler, antihistaminikler veya proton pompa inhibitörleri gibi mide asidini düzenleyici ilaçlar ilk tercihtir.
Bunların yanında, beslenme alışkanlığının düzenlenmesi, stresten uzak durulması, kilo verilmesi ve reflü şikayetini azaltacak çeşitli yaşam tarzı değişikliklerinin benimsenmesi oldukça yararlıdır.

Boğaz yanmasının semptomatik giderilebilmesi için basit ağrı kesiciler kullanılabilir. Bununla birlikte, çocuklarda Reye sendromu gibi nadir görülen hayatı tehdit edici hastalıkların gelişimini önlemek adına, hekim tavsiyesi olmadan aspirin benzeri ağrı kesicilerin kullanımından kaçınılması son derece önemlidir.

Boğaz yanmasına yönelik kullanılabilecek bazı yöntemler ve besin maddeleri mevcuttur. Aşağıdaki yöntemler kullanılarak, ilaç tedavisi olmadan veya ilaç tedavisini destekleyecek şekilde boğaz yanması ile mücadele edilebilir:

Boğaz yanması ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.

Bu Makale Size Yardımcı Oldu mu?