Temelde, bilinç ve ağrı algısının ortadan kaldırılması olarak tanımlanabilecek anestezi cerrahi işlemler için vazgeçilmezdir. Son yıllarda anestezi alanında yaşanan olumlu gelişmeler de daha radikal cerrahi işlemlerin yapılabilmesine olanak sağlamıştır. Bu nedenle doğru ve uygun şekilde yapılan anestezi son derece güvenlidir.
Anestezinin Evreleri
Tüm anestezi yöntemlerinde ilk aşama hastanın genel değerlendirilmesiyle başlamaktadır. Anestezi uzmanı, hastanın uyutulmasından ameliyat sonrasında hastanın uyanmasına kadar devam eden süreçte, hastanın hayati fonksiyonlarının takibi, ağrı hissetmemesi ve ihtiyaç duyulduğunda gerekli müdahalelerin yapılmasından ve tedavilerin düzenlenmesinden sorumludur.
Anestezi uzmanının kontrolünde devam eden anestezi süreçleri de uygulanacak yönteme göre değişmektedir.
Hastanın Fiziki Muayenesi
Anestezinin ilk aşaması olan fiziksel muayenede ilk olarak hastanın ayrıntılı hikayesi alınır. Daha önce herhangi bir cerrahi operasyon geçirip geçirmediği, herhangi bir nedenle anestezi almak durumunda kalıp kalmadığı, kronik bir hastalığının olup olmadığı, alerji hikayesi sorgulanır. Sigara ve alkol kullanımıyla yaşam alışkanlıkları öğrenilir.
Elde edilen bilgiler ışığında ve yapılacak ameliyatın özelliğine göre de bazı kan tahlilleri istenebilir. Böylelikle hastanın genel sağlık durumu ortaya konularak gerçekleştirilmesi planlanan operasyon için uygunluğu değerlendirilir. Ameliyat için risk değerlendirilmesi yapılarak ameliyata hazırlanır. Bu sırada hastaya tüm riskler anlatılır, gerekli bilgilendirmeler yapılır.
Anestezi yöntemleri içinde en yaygın olarak kullanılan genel anestezi üç aşamadan oluşmaktadır.
Premedikasyon, ön hazırlık dönemi: Anestezinin başlangıç aşamasıdır. Ameliyatın yarattığı stresi ve baskıyı azaltıp hastanın ameliyathaneye sakinleşmiş olarak gitmesi amaçlanmaktadır. Bunun için damar yolu açılarak ya da ağız yoluyla bazı ilaçlar verilir ve uykuya hazırlanması sağlanır.
Derin uyku, bilinçsizlik hali: Ameliyathaneye alınan hastaya daha etkili uyutucu ilaçlar verilerek derin uykuya geçmesi sağlanır.
Hareketsizlik halinin sağlanması: Bu aşamada hastaya kas gevşetici niteliğindeki özel ilaçlar uygulanarak ameliyat sırasında hareketsiz kalması sağlanır. Aynı zamanda ağrı duymaması için, damar ya da solunum yoluyla ilaç verilmeye devam edilir. Hasta derin bir uykudadır ve ağrı hissetmez, cerrahi işlem devam eder. Bu sırada anestezi uzmanı, hastanın solunumu ile diğer fonksiyonlarını takip eder. Ameliyat süresince hasta, yaşam fonksiyonları ve olası komplikasyonlar açısından gözlem altında tutulur.
Anesteziden uyanma: Ameliyatın tamamlanmasıyla hastanın uyandırılması aşamasına geçilir. Verilen tüm anestezik ilaçlar kesilerek hastanın kendiliğinden uyanması ve tüm yaşam fonksiyonlarının yerine gelmesi beklenir. Ameliyathanede uyanan hasta hem kullanılan anestezik maddelerin olası etkilerini gözlemlemek hem de ağrı kontrolü amacıyla Derlenme odasına alınır. Derlenmede bir süre gözlenen hasta solunum, tansiyon, nabız ve ağrı kontrolü yönünden stabilize edildikten sonra Anestezi doktorunun onayıyla servise gönderilir.