NST Nedir? Nasıl Yorumlanır?

Prenatal testler, anne karnındaki bebeğin (fetusun) iyilik halini değerlendirmeye yardımcı olur. Bu testler sayesinde gelişmekte olan bebekteki olası problemler erken dönemde fark edilebilir. Bebeğin genel durumunu anlamaya yarayan bu testler ile gerekli durumlarda bebeğe müdahale edilir. Böylece bebeğin anne karnındaki gelişimini sağlıklı bir şekilde tamamlaması amaçlanır. Bebeğin anne karnında kalmasının risk oluşturduğu durumlarda ise erken doğum seçeneği gündeme gelebilir. Prenatal testler arasında sıklıkla kullanılan testlerden biri, Non Stres Testi (NST)’dir.

NST Nedir?

Non Stres testi yani NST, bebeğin sağlığını kontrol etmek için kullanılan bir prenatal (doğum öncesi) testtir. Bu test ile bebeğin kalp atışları takip edilir. NST cihazı ile bebeğin hareket ettiğinde veya dinlenim durumundayken kalp atışları kaydedilir. Bu sayede bebeğin vücut hareketlerine cevap olarak kalp hızını artırıp artıramadığına bakılır. Normalde tıpkı çocuklar ve yetişkinler gibi bebeklerin de kalp hızı hareketle birlikte artmalıdır. Eğer hareket ettiğinde bebeğin kalp hızı artmıyorsa bebeğin oksijensiz kaldığı düşünülebilir.

‘NST’ye kaçıncı hafta girilir?’ sorusu, anne adayları tarafından sıklıkla sorulan bir sorudur. NST’yi yapabilmek için gebeliğin 3. trimestere girmiş olması gerekir. NST testi genellikle 32. haftadan sonra yapılmakla beraber yüksek riskli gebeliklerde 26-28. haftalarda da yapılabilir.

NST Kimlere Yapılır?

Her hamile kadında NST işlemi yapılmasına gerek olmayabilir. Ancak özellikle riskli gebeliklerde, bebeğin sağlığının yakından takip edilmesi için düzenli olarak NST işleminin yapılması fayda sağlayabilir. Gebeliğin 3. trimesterine girdikten sonta NST yapılmasını gerektirebilecek durumlar:

• Çeşitli komplikasyonlara neden olabilecek çoğul gebelik durumu
• Annenin Tip 1 diyabet, kronik kalp hastalığı ya da gebelikte yüksek tansiyon gibi tıbbi bir rahatsızlığı 
• Doğumun planlanan tarihten iki hafta gecikmesi
• Annenin önceki gebeliklerinde komplikasyon yaşaması
• Bebeğin anne karnındaki hareketlerinde yavaşlama ya da olası bir gelişim bozukluğu durumunda
• Kan uyuşmazlığı varlığında
• Amniyotik sıvıda azalma (oligohidroamniyoz) şeklinde sıralanabilir. 

NST Nasıl Yapılır?

NST, oldukça kolay bir testtir. Anne adayları tarafından sıkça ‘NST’ye girmeden önce ne yapılmalı?’ benzeri sorular sorulabilir. Gebelerin NST öncesi ek bir işlem yapmasına gerek yoktur. 

NST işlemi öncesi anne adayının kan basıncı ölçülür. Kan basıncı ölçümü, NST işlemi sırasında birkaç kez tekrarlanabilir. Kan basıncı ölçümünden sonra anne adayının muayene masasına uzanması istenir. Sonrasında anne adayının karnına özel bir jel sürülür. Jelin üzerine NST cihazının bir parçası yerleştirilir. Bu parça sayesinde işlem sırasında bebeğin kalp atışları monitörize edilir. Rahimdeki kasılmaları gözlemleyebilmek için de bir cihaz, rahim üzerine gelecek şekilde yerleştirilir. Bu iki parça sayesinde bebeğin kalp atışları ve rahimdeki hareketler kayıt altına alınmış olur. 

‘NST ne kadar sürer?’ konusu ise kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bebek aktif ise NST sadece 20 dakika gibi kısa bir süre içerisinde yapılırken bebeğin inaktif, uykuda olduğu durumda NST yapmak daha uzun zaman alır. Anne karnındaki bebek uyuyorsa, NST işlemini tamamlamak için bebeği uyandırmak gerekebilir. Bunun için sesli bir cihazın anne karnına yaklaştırılması ya da anne adayının bir şeyler yiyip içmesi yararlı olabilir. 

Gebelikte NST ölçümü sonuçlarına, hemen işlem sonrası ulaşılabilir. Bu nedenle işlemden sonra sonuçlar için beklemeye gerek yoktur. 
NST sancı ve kasılmaların takibi için de kullanılabilir. ‘NST’de sancı değeri kaç olmalı, NST’de sancı sınırı kaçtır?’ gibi sorularla sıklıkla karşılaşılır. 20 dakika süreyle en az 3 düzenli ve 40 mmHg üzerindeki NST kasılma değerleri, doğumun başladığına işaret eder. 

NST Sonucu Nasıl Değerlendirilir?

NST değerleri baz alınarak iki farklı sonuç ortaya çıkabilir:

Reaktif: 32 haftadan önce yapılan NST’de; bebeğin kalp hızı 20 dakikalık aralıkta, normal haline göre en az 2 kez hızlanıyorsa ve her hızlanma en az 10 saniye sürüyorsa sonuç reaktiftir. 32 haftadan sonra yapılan testte ise normal NST değerleri; bebeğin kalp hızı her 20 dakikalık aralıkta normal haline göre en az 2 kez hızlanması ve bu hızlanmanın en az 15 saniye sürmesi şeklindedir.

Nonreaktif : Bebeğin kalp hızlanmasındaki hareketleri, beklenen değerlerin altında kalıyorsa; NST sonucu non-reaktiftir. Nonreaktif sonuç, bebek inaktif ya da uykuda olduğu için görülüyor olabilir.

Reaktif test sonucu elde edebilmek için NST süresi biraz uzatılabilir. Uzatılan süre içerisinde reaktif sonuç kriterlerinin sağlanması durumunda, bebeğin kalp atışlarının normal olduğuna karar verilir. Ancak NST işlemine 40 dakika devam edilmesine rağmen sonuç hala nonreaktif ise doktor, bebeğin sağlığını kontrol etmek için farklı prenatal testleri isteyebilir. Bu testler:

Biyofizik Profil: Biyofizik profil; bebeğin solunumu, hareketleri, kas tonusu ve içerisinde bulunduğu amniyotik sıvının miktarını ultrason yoluyla gösterilip yorumlandığı bir yöntemdir. Biyofizik profil genellikle NST sonuçları ile birlikte değerlendirilerek bebeğin sağlık durumu hakkında bilgi verir. Bebeğin ultrason ile bakılan özellikler ve NST sonuçları 10 üzerinden değerlendirilir. Bu puanlar; bebeğin solunumunun ritmik olması 2 puan, hareket etmesi 2 puan, kas tonusunun olması 2 puan ve amniyotik sıvının yeterli olması 2 puan şeklinde dağıtılır.

NST sonuçlarının da istenen düzeyde olması durumunda 2 puan daha eklenir. Biyofizik profili 10 puan olan bebekler sağlıklı olarak değerlendirilir. Bu sonuçlarla anne adayının rutin kontrollerine devam etmesi önerilir. Biyofizik puanı 8 olan bebeklerde ileri tetkikler gerekebilir. Puanın 6 ve daha az olduğu durumlarda; gebeliğin kaçıncı haftada olduğu, anne adayının sağlığı gibi faktörler de göz önüne alınarak doğum kararı verilebilir. 

Kontraksiyon Stres Test (CST): Kontraksiyon stres testi, NST’nin rahim kasılmaları sırasında yapılan hali gibi düşünülebilir. CST’de meme başı uyarılarak ya da stimülan madde verilerek rahimde kasılma oluşturulur. Bu işlem ile bir nevi bebek için doğum simülasyonu hazırlanmış olur. Rahim kasılmaları 10 dakikada üç kez olacak şekilde ayarlanır ve bebeğin bu kasılmalar sırasındaki kalp atımları izlenir. Bebek sağlıklı ise bu işlem sırasında bir problem yaşanmaz. Ancak bebek doğumu kaldıramayacaksa kasılmalar sırasında kalp atışında azalma görülür. CST sonucunda kalp atımında düşüş görülen bebeklerin normal (vajinal) doğum ile değil sezaryen doğum ile dünyaya getirilmesi gerekir. 

NST yorumlama, alanında uzman doktorlar tarafından yapılması gereken bir uygulamadır. Doktorlar sonuçları; gebelik haftası, anne ve bebeğin genel sağlık durumu, gebelikte komplikasyona neden olabilecek durumlar gibi pek çok parametreyi göz önünde bulundurarak değerlendirir. NST sonucunun nonreaktif olması bebeğin sağlıksız olduğu anlamına gelmeyebilir. Her testte olduğu gibi NST’de de yanlış sonuçlarla karşılaşılabilir. NST ve diğer testler sonucunda, bebeğin sağlığı açısından erken doğum yapılması gibi bir durum ortaya çıkabilir. Doktor, bu tarz bir durumda erken doğumun avantajlarını ve dezavantajlarını bir arada değerlendirir ve aileye de tüm olasılıkları açıklar. Aile ve doktorun ortak kararı ile gebeliğin devamına ya da doğuma karar verilir. Günümüzde gelişmiş yeni doğan bakımı sayesinde erken doğuma bağlı komplikasyonlarda ciddi bir azalma söz konusudur. 

Gelişen teknoloji ile bebeğin sağlık durumunun prenatal testler ile değerlendirilmesi mümkün hale gelmiştir. Prenatal testler, bebekte olası bir sorunun erken dönemde tespit edilmesi ve soruna yönelik müdahalenin acilen yapılabilmesine olanak tanır. Bu nedenle anne adaylarının gereken prenatal testleri yaptırması oldukça büyük önem taşır. Prenatal testlerin yapılması, değerlendirilmesi ve test sonucu olası bir acil müdahalenin gerekliliği açısından donanımlı bir sağlık merkezinin tercih edilmesi faydalı olacaktır. 

NST ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.