Bebeğin anne karnında cinsiyeti, anne ve baba tarafından gelen genetik materyal ile belirlenir. Bebeğin cinsiyetinin belli olması döllenme anında, anne yumurtası ve baba spermi bir araya geldiğinde gerçekleşir. Ultrason muayenesi sırasında cinsiyet tahminleri yapılabilir. Fakat bu tahminler kesin değildir ve başka yöntemler de mevcuttur.
Bebeğin Anne Karnında Cinsiyet Gelişimi
Anne karnındaki bir bebek cinsiyetini, temelini taşıdığı genetik materyalden alır. Cinsiyetin belirlenmesi anne ve baba tarafından gelen genetik faktörlere dayanır ve bu süreç oldukça karmaşıktır. İnsanlarda cinsiyet kromozomlarla belirlenir. Kadınlar iki X kromozomu (XX) taşırken, erkekler bir X ve bir Y kromozomu (XY) taşırlar. Cinsiyet, döllenme anında belirlenir. Bebeğin cinsiyeti anne tarafından gelen yumurta hücresinin X kromozomu ile baba tarafından gelen sperm hücresinin X veya Y kromozomu arasındaki birleşme sonucunda belirlenir. Bu birleşim sırasında bebeğin cinsiyeti belirlenir. Anneden gelen kromozom her zaman X olarak görülür ve burada belirleyici olan babadan gelen kromozomun çeşididir. Eğer baba tarafından gelen sperm hücresi X kromozomunu taşıyorsa sonuç XX olur ve bir kız bebek gelişir. Eğer baba tarafından gelen sperm hücresi Y kromozomunu taşıyorsa sonuç XY olur ve bir erkek bebek gelişir.
Bebeğin Cinsiyeti Ne Zaman Belli Olur?
Bebeğin cinsiyeti döllenme anında belirlenir. Anne yumurtası ve baba sperm hücresinin birleştiği anda bebeğin cinsiyeti de belirlenmiş olur. Fakat genelde cinsiyetin aile tarafından öğrenilebilmesi için cinsel organların oluşmasını beklemek gerekir. Bebeğin cinsiyeti gebeliğin ikinci trimesterinde (yaklaşık 18. ile 20. haftaları) ultrason muayenesi sırasında öğrenilebilir. Bu aşamada bebeğin cinsel organları daha belirgin hale gelir ve uzmanlar ultrason resimleri üzerinden bebeğin cinsiyetini tahmin edebilirler. Fakat bu tahminler kesin değildir ve yanıltıcı olabilir. Bazı durumlarda, aile geçmişi veya genetik risk faktörleri nedeniyle cinsiyetin daha kesin bir şekilde belirlenmesi gerekebilir. Cinsiyeti kesin olarak belirlemek isteyen aileler için genetik testler bir seçenek olabilir.
Bebeğin Cinsiyeti Nasıl Öğrenilir?
Bebeğin cinsiyetini öğrenmek için ultrason dışında çeşitli yöntemler de mevcuttur. Cinsiyet öğrenme için kullanılabilen tıbbi yöntemler şunlardır:
- Ultrason: Ultrason muayenesi bebeğin anne karnındaki gelişimini izlemek ve çeşitli sağlık sorunlarını tespit etmek için kullanılan güvenilir bir tıbbi görüntüleme tekniğidir. Gebeliğin herhangi bir döneminde yapılabilir. Fakat bebeğin cinsiyetini belirlemek için genellikle gebeliğin ikinci trimesteri tercih edilir. Ultrasonla cinsiyet tahmini için doktor anne karnının dışından yüksek frekansta ses dalgaları gönderir ve bu dalgaların yankıları, bilgisayar tarafından bebeğin iç yapısını oluşturan görüntüye dönüştürülür. Cinsiyet belirleme aşamasında uzman, bebeğin pelvis bölgesini ve genital organlarını incelemek için ultrason probunu karın bölgesine yerleştirir. Uzman, bebeğin genital organlarının görüntülerini elde eder. Eğer bebeğin genital organları net bir şekilde görülürse, cinsiyet tahmin edilebilir. Ultrasonla cinsiyet tahmini genellikle güvenilir bir yöntem olarak kabul edilse de kesin cinsiyet tahmini vermez. Bebeğin pozisyonu veya rahim duvarı kalınlığı gibi faktörler, doğru sonuçların elde edilmesini zorlaştırabilir.
- Non-İnvaziv Prenatal Test (NIPT): Non-invaziv prenatal test (NIPT) gebelik sırasında bebeğin genetik yapısını incelemek için kullanılan bir tıbbi testtir. Bu tes, anne adayının kan örneğinden alınan fetal DNA'yı (bebekten gelen DNA) analiz eder. NIPT bebeğin Down sendromu, Edwards sendromu, Patau sendromu gibi genetik bozukluklarının riskini değerlendirmenin yanı sıra bebeğin cinsiyetini de belirlemeye yardımcı olabilir. Erkek bebeklerin DNA'sında Y kromozomu bulunurken, dişi bebeklerin DNA'sında sadece X kromozomları bulunur. Test annenin kanındaki bu kromozomları analiz ederek bebeğin cinsiyetini belirler. NIPT, invaziv olmayan bir testtir. Anne adayının karın bölgesine iğne veya başka bir invaziv müdahale gerekmez. Aynı zamanda diğer tarama testlerine göre daha yüksek cinsiyet doğruluk oranı içerir. Fakat bazen yanlış sonuçlar verebilir.
- Koryonik Villus Örneklemesi: Koryonik villus örneklemesi (CVS), genetik bir testtir ve bebeğin genetik yapısını incelemek için kullanılır. Bu test hamileliğin erken döneminde yapılır. CVS sırasında plasentanın küçük bir örneği alınır ve bu örnek bebeğin genetik yapısını incelemek için laboratuvara gönderilir. Plasentanın hücreleri analiz edilerek bebeğin cinsiyeti belirlenir. Test kromozomların varlığına bakarak bebeğin cinsiyetini saptar. CVS, erken dönemde bebeğin genetik yapısını inceleme olanağı sağlar. Cinsiyet belirlemenin yanı sıra Down sendromu, Tay Sachs hastalığı ve kistik fibrozis gibi genetik hastalıkların riskini değerlendirmek için de kullanılabilir.
- Amniyosentez: Amniyosentez genellikle gebeliğin 15. ile 20. haftaları arasında gerçekleştirilen bir tıbbi işlemdir. Bu işlem sırasında bir sağlık profesyoneli bebeğin bulunduğu amniyotik sıvıdan bir örnek alır. Amniyotik sıvı bebeğin idrarını içeren ve fetüsün sağlığını değerlendirmek için kullanılan bir sıvıdır. Amniyosentez sırasında alınan bu örnek bebeğin genetik materyali (DNA) açısından incelenir. Amniyosentez ile bebeğin cinsiyetini öğrenmek genellikle yüksek doğruluk oranına sahiptir. Fakat bu işlem daha çok, genetik sağlık incelemeleri için tercih edilen bir yöntemdir.