Mesane problemleri, tüm toplumda sıklıkla karşılaşılan üriner sistem sorunları arasında yer alır. İdrar kaçırma gibi şikayetlere yol açan bu rahatsızlıklar sebebiyle bireylerin hem günlük yaşantıları hem de uyku düzenleri olumsuz bir şekilde etkilenebilir. Bu nedenle mesaneyi ilgilendiren sağlık sorunlarının doğru bir şekilde değerlendirilerek uygun biçimde tedavi edilmeleri gerekir. Botoks, genellikle estetik amaçlı olarak kullanıldığı düşünülse de birçok tıbbi durumun düzeltilmesinde yararlanılan bir yöntemdir.
Mesane Botoksu Nedir?
Mesane botoksu, idrar kaçırma (üriner inkontinans) problemine sebep olan bazı tıbbi durumların tedavisinde tercih edilen başlıca yöntemlerdendir. Bu işlemde, mesane içerisine botulinum toksini adı verilen özel bir madde enjekte edilir. Botulinum toksini, Clostridium botulinum adlı özel bir bakteri türü tarafından üretilir. Birçok hastalığın tedavisinde yararlanılan bu toksin niteliğindeki ilaç, temel olarak sinirler ve kaslar arasındaki iletişim üzerinde etki gösterir. Böylece kaslar üzerindeki uyarım düzensizlikleri giderilerek fonksiyon bozukluklarına çözüm oluşturulabilir. Botulinum toksininin kaslar üzerindeki bu etkisinden faydalanılan alanlardan birisi de ürolojik problemlerdir. Alt üriner sistem içerisinde yer alan mesane, böbrekler tarafından oluşturulan idrarın depolandığı organdır. Mesaneye ait kas dokularında meydana gelen kasılma düzensizliklerinde ise idrar kaçırma gibi şikayetler gözlenebilir. Mesane botoksu ile kaslar üzerindeki aşırı uyarım ortadan kaldırılarak bu problemlerin giderilmesi hedeflenir.
Mesane botoksu sırasında uygulanan aşamalar ise şu şekildedir:- Muayene: Mesaneye ait herhangi bir problem için doktorunuz, öncelikle sorunun net bir şekilde belirlenebilmesi amacıyla detaylı muayene gerçekleştirir. Muayene esnasında yapılan görüşmelerde, idrar kaçırma gibi şikayetlerin ne sıklıkla ve nasıl oluştuğu hakkında sorular yöneltilerek detaylı bilgi elde edilir. Doktorunuz, gerekli gördüğü durumlarda ise bazı özel tetkiklerden faydalanabilir. Böylece, tıbbi şikayetlere yönelik net bir tanı konularak en uygun tedavi planı oluşturulabilir. Sonuçta ise botoks tedavisi açısından uygunluğunuz değerlendirilerek hazırlık ve işlem aşamalarına geçilebilir.
- Hazırlık: Mesane botoksu, günübirlik ve kısa süre içerisinde gerçekleştirilen bir işlemdir. İşlem sonrası birkaç saat içerisinde günlük hayatınıza dönebilirsiniz. Prosedür, bireyin durumuna ve doktorun tercihine göre muayenehane veya girişim odasında uygulanabilir. İşlem lokal anestezi ile de uygulanabileceği gibi tercihen sedasyon anestezi altında da yapılabilir.
- Botoks enjeksiyonu: Mesane botoksu sırasında mesane içerisinin görüntülenmesini ve enjeksiyon yapılabilmesini sağlayan özel bir alet kullanılır. Sistoskop adı verilen bu cihaz, yaklaşık olarak üriner kateter (idrar sondası) ile benzer boyutlardadır. Sistoskop, mesane içerisine ilerletilerek duvar yapıları gözlemlenir. Daha sonra ise bu alet içerisinden iletilen küçük boyutlu bir iğne yardımıyla mesane duvarı içerisindeki kas yapılarına botulinum toksini enjekte edilir. Ortalama 5 dakika kadar süren bu işlem ile bir dizi enjeksiyon uygulanarak tüm alanlara botoksun ulaşması hedeflenir. Enjeksiyon sayısı, bireye göre farklılık göstermekle birlikte yetişkinlerde yaklaşık 100 ünite doza sahiptir. Nörolojik hastalıklara bağlı durumların tedavisinde ise 200 üniteye kadar çıkarılabilir. Çocuklarda ise yaş ve kiloya göre değişken dozlar belirlenir. Doktorunuz, aktif probleminizin şiddetine göre doz miktarı konusunda sizi bilgilendirebilir.
Mesane Botoksu Hangi Durumlarda Yapılır?
Detrüsör kas, mesane duvarını kaplayan ve idrara çıkma fonksiyonlarından sorumlu olan temel yapılardan biridir. Detrüsör kasta çeşitli nedenlerden kaynaklanan çalışma düzensizliklerine karşı botoks tedavisi etkili bir çözüm oluşturabilir. Mesane botoksu, idrar kaçırmaya sebep olabilen ve özellikle aşırı aktif mesane sendromu ve urge (sıkışma) tipi inkontinans durumlarında fayda gösteren bir tedavi yöntemidir. Yaklaşık olarak kadınlarda %17 ve erkeklerde %3-11 oranında görülen idrar kaçırma problemi, toplum genelinde sıklıkla karşılaşılmakla birlikte bireylerin yaşamını önemli düzeyde olumsuz etkileyen bir problemdir. Bu sağlık problemi sebebiyle kişilerin günlük, sosyal, iş ve okul yaşantılarında çeşitli aksaklıklar meydana gelebilir.
Mesane rahatsızlıklarına bağlı olarak sıklıkla gözlenen semptomlar ise aşağıdaki gibidir:- Sık idrar yapma
- Aniden gelişen tuvalete (idrara) çıkma ihtiyacı
- Noktüri (geceleri uykudan uyanarak idrara çıkma gereksinimi) ve buna bağlı uyku düzensizliği
- İdrar kaçırma (inkontinans)
Yukarıda yer alan belirtilere sahipseniz, bir uzman doktora danışarak yol izleyebilirsiniz. Doktorunuz, gerekli muayenelerin ve tetkiklerin ardından mevcut probleme ilişkin detaylı bilgi edinerek tanı koyabilir. İdrar kaçırma ve diğer mesane şikayetlerine sebep olan birçok hastalık türü mevcuttur. Dolayısıyla tedavi planı da hastalığın çeşidine göre değişkenlik gösterir.
Botoks tedavisi, özellikle şu hastalıkların tedavisi için tercih edilebilir:- Aktif mesane sendromu,
- Multiple skleroz (MS) ve omurilik (spinal kord) hasarı gibi nörolojik problemleri bulunan yetişkin bireylerde gelişen detrüsör kas hiperaktivitesi ve idrar inkontinansı,
- 5 yaşından büyük çocuklarda nörolojik etkeni tespit edilen detrüsör kasın fazla çalışması ve idrar kaçırma şikayetleri.
Bahsedilen bu rahatsızlıklarda, fiziksel terapi, ilaç tedavisi gibi diğer yöntemler ile belirgin sonuç alınamadığı veya doktor tarafından direkt olarak tercih edilen durumlarda mesane botoksu etkili bir çözüm yöntemi oluşturabilir.
Aktif Mesane Sorununa Botoks Çözümü
Aşırı aktif mesane sendromu, idrara çıkma ile ilgili bir takım problemlere yol açan bir rahatsızlıktır. Normal çalışan bir detrüsör kas, mesane içerisinde idrarın depolanması için gevşek pozisyonda durur. İdrar seviyesi arttığında ise kasılarak idrarın boşaltılmasına katkıda bulunur. Aktif mesane sendromu sırasında detrüsör kas normalden farklı ve daha aktif bir biçimde çalışır. Buna bağlı olarak ise aslında tuvalet hissi oluşturan düzeylerde idrar birikimi yokken bile kas spazmlarından ötürü idrara çıkma gereksinimi ortaya çıkar.
Aktif mesane oluşumda net bir etken bulunmamakla birlikte aşağıdaki durumların bu rahatsızlığın gelişiminde etkileri olabilir:- İdrar yolu enfeksiyonları,
- Mesane irritasyonu yapan kafein, alkol gibi maddelerin tüketimi,
- İdrar yolu taş problemleri,
- Kullanılan ilaçlar,
- Yanlış idrar yapma alışkanlıkları,
- Bazı nörolojik hastalıklar.
Botoks, aktif mesane sendromu tedavisi için etkili bir çözüm şeklidir. Özellikle yaşam tarzı değişiklikleri, fiziksel terapi ve ilaçlar gibi diğer yöntemler ile verimli sonuç alınamayan durumlarda, aktif mesane tedavisi için botokstan yararlanılabilir. Mesane botoksu yaptıranlar, uygulama sonrasında yaklaşık 7-14 gün sonra sonuçları gözlemleyebilirler. Doktorunuz, prosedür sonrası sizi kontrol amaçlı çağırarak botoks sonrası başarı oranını değerlendirebilir. Yapılan bilimsel klinik araştırmalarda, botoks tedavisi sayesinde aşırı aktif mesane sendromu ile gözlenen semptomların hafiflediği bildirilir. Mesane botoksu yaptıranlar arasında yaklaşık %75-80 oranındaki bireyde semptomların belirgin şekilde azaldığı belirtilir. Mesane botoksu, ortalama 1-3 yıl kadar etki gösterebilen bir tedavi biçimidir. Tedavinin etki gösterme süresi ise kişiden kişiye farklılık gösterir. Botoks sayesinde sık idrara çıkma ve inkontinans gibi şikayetler giderilerek bireylerin günlük yaşantılarına katkıda bulunulur. Bununla birlikte semptomların tekrarladığı durumlarda ek enjeksiyonlar ile tedavi sürdürülebilir. Doktorunuz, mesane botoksu sonrasındaki kontrolleriniz ve sonuçları hakkında sizi detaylı bir şekilde bilgilendirebilir. İdrar problemlerine sahip olduğunuzu düşünüyor veya mesane botoksu yaptırmayı düşünüyorsanız, doğru bilgi ve tedavi planı için ilgili bir uzman doktora danışmalısınız.