Menenjiomlar beyin ve omuriliği saran meninks denilen zarlardan kaynaklanan, sinir dokusunu dıştan iten, yavaş büyüdüğünden ve yayılma olasılığı çok düşük olduğundan büyük çoğunluğu iyi huylu kabul edilen tümörlerdendir.
Menenjiomlar Nedir?
Meninjioma 5 cm çap gibi oldukça büyük boyutlara ulaşabilir. Nadiren hızlı büyüyen ve kanser benzeri davranış gösteren menenjiomlara atipik veya anaplastik menenjiom denir. Menenjiomlar beyin tümörlerinin %20 sini, omurga tümörlerinin %10 unu oluşturur. Nörofibromatozis tip 2 de menenjiom olasılığı daha da artmaktadır. En sık rastlanan yakınma ve bulgular tümörün yerleşimine bağlı olarak haftalar, aylar süren başarısı, kuvvetsizlik veya felç hali, görme kaybı ve konuşma bozukluğudur. Mrg menenjiomları belirlerken beyin hakkında ayrıntılı bilgide verir. Eğer tümör kafatasını etkilemişse veya tümör kalifiye olmuşsa bbt yararlı olur.
Tedavide 3 temel yaklaşım vardır.
A- Takip etmek
B- Cerrahi
C- Radyoterapi
Takip Etmek: menenjiomlar sıklıkla yavaş büyürler ve boyutunda yılda 1-2mm artış olabilir.
Aşağıdaki iki durumda yıllık mrg ile takip etmek uygundur.
A- Yaşam kalitesini etkilemeyen orta-hafif yakınmalara yol açan komşu beyin dokusunda ödem yapmayan küçük tümörlü hastalar,
B- Çok yavaş ilerleyen bulguları olan ve bayılma nöbetleri ilaçla kontrol edilebilen yaşlı hastalar.
Cerrahi: Basitten çok riskli, hassas cerrahi yaklaşıma kadar değişkenlik gösterebilir. Başarı tümörün yerleşim yerine, dokusunun çıkarılabilme özelliğine ve cerrahın deneyimine bağlıdır.
Cerrahinin amaçları şunlardır;
Tanıyı kesinleştirmek için tümör dokusu elde etmek. Patologlar tarafından menengiomlar 3’e ayrılır,
Grade 1: benign (iyi huylu), çok yavaş büyüyen bu grup tüm Menengiomların %75’ini oluşturur.
Grade 2: atipikal, genellikle yavaş büyür ancak nüksedebilir.
Grade 3: anaplastik, daha hızlı büyüyen malign gruptur.
Menenjiomların %15’i nüksedebilir ve bu durumda daha yüksek grade dönüşürler. Yeterli tümörün alınması normal beyin dokusundaki fonksiyon bozukluğunun düzelmesine veya basıncın düşmesine yardımcı olur.
Cerrahide tümörün çıkartılma oranı değişebilir. Tümör tamamı çıkarıldığında yaşam kalitesini bozacak yan etki oluşacaksa tümörün bir kısmı yerinde bırakılabilir. Eğer tümör beyinin büyük atardamar veya toplardamarlarını içine almışsa, derin sinir dokularına yayılmışsa tümörün tam çıkartılması şansı azalırken komplikasyon riski artar.
Menenjiomlar yüzeyde olup derin beyin yapılarını ve büyük damarları etkilemiyorsa tamamı güvenle çıkartılabilir. Bazı olgularda cerrah kanlanması bol olan tümör için tümörü besleyen damarları tıkayan embolizasyon işlemini cerrahi öncesi isteyebilir.
Cerrahiye uygun olmayan ya da tümörün tamamının çıkarılamadığı durumlarda klasik veya stereotaktik radyo cerrahi menengiomun gelişimini yavaşlatabilir veya durdurabilir. Radyasyon tedavisi sıklıkla derin ve cerrahi olarak erişilmesi güç tümörlerde veya ileri yaş hastalarda düşünülebilir. 50 yaş altı genç hastalara radyoterapiden 10 yıl sonra düşük olasılık olsa da radyasyona bağlı kanser gelişebileceği konusunda bilgi verilmelidir.