Kunduracı (Pektus Ekskavatum) Hastalığı Nedir?

Halk arasında kunduracı göğsü olarak bilinen bu hastalık bir tür göğüs deformitesi ifade eder. Bu durum hem kozmetik açıdan hem de sağlık açısından hastanın hayatını olumsuz etkileyebilir. Hastalık ilerlerse hastada daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tedavisi göğüsteki deformiteye göre değişiklik gösterebilir.

Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Nedir?

Kunduracı göğüs genellikle "içeri çökmüş göğüs" olarak adlandırılan, göğüs duvarının doğuştan gelen bir deformitesidir. Bu durum, göğüs kemiği (sternum) ve kaburgaların anormal bir şekilde büyümesine neden olur.Bu da göğüsün içe doğru çökük bir görünüme sahip olmasına yol açar. Bu, en yaygın doğuştan gelen göğüs duvarı deformitelerinden biridir ve genellikle bir kişinin vücudu hala gelişirken ergenlik döneminde fark edilmeye başlar.
Kunduracı göğsün kesin nedeni tam olarak anlaşılmamakla birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun etkilediği düşünülmektedir. Durumun ciddiyeti değişebilir, bazı kişiler hafif bir çöküklük yaşarken diğerleri göğüslerinde daha belirgin ve farkedilir bir çöküklük yaşayabilirler. Psikolojik olarak kunduracı göğse sahip bireyler, göğüslerinin kozmetik görünümü nedeniyle özsaygı ve beden imajı sorunları yaşayabilirler.
Kunduracı göğsün tedavi seçenekleri durumun ciddiyetine ve semptomların varlığına bağlıdır. Hafif vakalar koruyucu olarak yönetilebilirken daha ciddi vakalar cerrahi müdahale gerektirebilir. Cerrahi müdahale, kunduracı göğüs ile ilişkilendirilen hem kozmetik görünümü hem de fiziksel semptomları genellikle iyileştirebilir. Kunduracı göğse sahip bireylerin, durumlarının ciddiyetini değerlendirmek ve uygun tedavi seçeneklerini tartışmak için pediatristler veya toraks cerrahları gibi sağlık profesyonelleri ile görüşmeleri önemlidir. Erken müdahale ve tedavi, bu durumdan etkilenenlerin hem fiziksel hem de duygusal iyilik halini artırabilir.

Kunduracı Göğsü Neden Olur?

Halk arasında kunduracı göğsü olarak bilinen pektus ekskavatum rahatsızlığının kesin nedeni tam olarak anlaşılmamıştır. Ancak bu durumun genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir. İşte bu faktörlerin kısa bir açıklaması:

• Genetik Faktörler: Pektus ekskavatumun aileler arasında görülebileceğini gösteren kanıtlar bulunmaktadır. Bu da genetik bir yatkınlığın olduğunu göstermektedir. Bu durumun gelişimine katkıda bulunan belirli genler kesin olarak tanımlanmamış olsa da, bu durumu geliştirme olasılığını artırabilir.
• Bağ Dokusu Anomalileri: Bazı araştırmacılar, göğüs duvarı yapılarını bir arada tutan bağ dokusundaki anormalliklerin kunduracı göğüs gelişimine katkıda bulunabileceğine inanmaktadır. Bağ dokusu yapısal destek sağlar ve bu dokunun gelişimindeki herhangi bir bozukluk göğüsün şeklini etkileyebilir.
• Büyüme ve Gelişme: Kunduracı göğüs genellikle hızlı büyüme ve gelişme dönemi olan ergenlik döneminde fark edilir hale gelir. Bu dönemde kaburgalar ve göğüs kemiği üzerindeki anormal büyümenin bu durumun gelişimine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.
• Çevresel Faktörler: Genetik ve biyolojik faktörlerin başlıca katkıda bulunduğu düşünülse de, bazı çevresel faktörlerin de rol oynayabileceği düşünülmektedir. Bu faktörler prenatal maruziyetler, beslenme veya çocuğun büyüme ve gelişimini etkileyen diğer faktörler olabilir.

Unutulmaması gereken önemli bir nokta, pektus ekskavatum'un genellikle doğuştan mevcut olduğu, ancak bir kişinin büyüdükçe ve vücudu olgunlaştıkça daha belirgin hale gelebileceğidir. Durumun kökeni tam olarak anlaşılmamış olsa da, etkilenen bireylerin durumlarının ciddiyetini değerlendirmek ve gerekirse uygun tedavi seçeneklerini görüşmek için sağlık profesyonelleriyle iletişime geçmeleri önemlidir.

Kunduracı Göğüs Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Kunduracı göğsü doğumsal bir göğüs duvarı deformitesi olan bir dizi semptomla kendini gösterebilir. Ancak bu durumu yaşayan herkes semptomlar yaşamaz ve semptomların şiddeti değişebilir. 

• Görünür Göğüs Deformitesi: En belirgin semptom göğüsün içeri çökmüş görünümüdür. Genellikle göğüs kemiği (göğüs kemiği) etrafında ortaya çıkar. İçeri çökme derecesi hafiften şiddetliye kadar değişebilir.
• Solunum Zorluğu: Daha ciddi vakalarda kunduracı göğüs, akciğerleri sıkıştırabilir ve kapasitelerini sınırlayabilir. Bu, özellikle fiziksel aktivite veya egzersiz sırasında nefes darlığına neden olabilir. Bireyler ayrıca azalmış egzersiz toleransı yaşayabilirler.
• Kardiyovasküler Sorunlar: Bazı durumlarda deformite, kalbin göğüs boşluğundaki pozisyonunu etkileyebilir ve potansiyel olarak işlevini etkileyebilir. Bu, çarpıntılar ve göğüs ağrısı gibi semptomlara yol açabilir.
• Göğüs Rahatsızlığı veya Ağrısı: Kunduracı göğsü olan bireyler, özellikle göğüs kemiği etrafındaki bölgede göğüs rahatsızlığı veya ağrı yaşayabilirler.
• Yorgunluk: Akciğer kapasitesinin azalması ve solunum için gereken çabanın artması nedeniyle bazı bireyler, bu durumu olmayanlara göre daha kolay yorgunluk yaşayabilirler.
• Kötü Beden İmajı ve Psikolojik Rahatsızlık: Göğüsün kozmetik görünümü, özellikle özgüven ve beden imajı konularının genellikle endişe kaynağı olduğu ergenlik döneminde, özgüven ve beden imajı sorunlarına neden olabilir.

Semptomların şiddetinin geniş bir yelpazede değişebileceğini belirtmek önemlidir. Bazı kişiler sadece hafif kozmetik endişelere sahip olabilir ve önemli fiziksel semptomlar yaşamazken, diğerleri daha belirgin solunum zorlukları ve rahatsızlık yaşayabilir. Eğer siz veya tanıdığınız birisi kunduracı göğsü ile ilişkilendirilen semptomlar yaşıyorsa, uygun bir değerlendirme için bir sağlık profesyoneli ile görüşmek tavsiye edilir. Gerekirse tedavi seçenekleri, durumun ciddiyeti ve bireyin yaşam kalitesi üzerindeki etkisine göre tartışılabilir.

Kunduracı Göğsün Dereceleri

Kunduracı göğüs veya içeri çökmüş göğüs, şiddeti farklılık gösterebilen bir durumdur ve genellikle göğüs duvarı deformitesinin derecesine göre farklı sınıflandırmalara ayrılır. Bu dereceler, tıbbi profesyonellerin durumun ciddiyetini değerlendirmelerine ve en uygun tedavi yaklaşımını belirlemelerine yardımcı olabilir.Kunduracı göğsün derecelerinin sınıflandırılması tüm tıbbi kuruluşlar arasında standartlaştırılmamış olsa da, yaygın olarak kullanılan bir sınıflandırma sistemi şunları içerir:

• Hafif (Derece 1): Hafif vakalarda göğüs çökmesi nispeten sığdır ve çok farkedilmez olabilir. Göğüste sadece hafif bir çökme olabilir ve hafif kunduracı göğse sahip bireyler genellikle en az semptom yaşarlar veya hiç yaşamazlar.
• Orta (Derece 2): Orta kunduracı göğsü daha belirgin bir göğüs çökmesi ile karakterizedir. Göğüs kemiği belirgin bir şekilde içeri çökmüş ve göğüs konturu daha içbükey görünür. Orta kunduracı göğse sahip bazı bireyler, fiziksel aktivite sırasında nefes darlığı gibi hafif ila orta derecede semptomlar yaşayabilirler.
• Şiddetli (Derece 3): Şiddetli kunduracı göğsü, göğüs duvarının önemli ve belirgin bir çökmesi ile karakterizedir. Göğüs kemiği derinlemesine içeri çökmüş ve göğüs boşluğu son derece içbükey görünebilir. Şiddetli kunduracı göğse sahip bireyler genellikle daha belirgin semptomlar yaşarlar, bunlar arasında önemli solunum zorlukları, göğüs ağrısı ve azalmış egzersiz tolere edebilme bulunabilir.

Unutulmaması gereken önemli bir nokta, kunduracı göğsü sınıflandırılmasının sağlık profesyonelleri ve kurumlar arasında farklılık gösterebileceği ve semptomların şiddetinin her zaman göğüs duvarı deformitesinin derecesi ile doğrudan ilişkili olmadığıdır. Ayrıca durumun psikolojik etkisi, özellikle beden imajı endişeleri, kunduracı göğsü derecesinden bağımsız olarak önemli olabilir. Tedavi kararları genellikle bir dizi faktörün birleşimi üzerine kurulur, bu faktörler arasında deformitenin derecesi, semptomların varlığı ve şiddeti ve bireyin genel sağlığı ve iyi oluşu bulunur. Hafif vakalar koruyucu bir şekilde veya fiziksel terapi ile yönetilebilirken, daha ciddi vakalar hem kozmetik görünümü hem de fiziksel semptomları iyileştirmek için, Nuss işlemi veya Ravitch işlemi gibi cerrahi düzeltmeler gerektirebilir.

Kunduracı Göğüs Komplikasyonları Nelerdir?

Kunduracı göğsü doğuştan gelen bir göğüs duvarı deformitesi olarak bir dizi komplikasyona yol açabilir. Ancak bu durumu yaşayan herkes bunları deneyimlemez ve komplikasyonların şiddeti değişebilir. 

• Kardiyovasküler Sorunlar: Şiddetli kunduracı göğsü, göğüs boşluğunda kalp ve yanındaki kan damarlarını sıkıştırabilir ve potansiyel olarak kalp fonksiyonunu etkileyebilir. Bu sıkışma çarpıntılara, ritim bozukluklarına ve nadir durumlarda azalmış kan akışına neden olabilir.
• Solunum Sorunları: Daha ciddi vakalarda kunduracı göğsü, akciğerlerin genişlemesini sınırlayarak akciğer kapasitesini azaltabilir. Bu, özellikle fiziksel efor sırasında nefes darlığına yol açabilir. Azalmış akciğer kapasitesi ayrıca solunum yolu enfeksiyonlarını daha zor yönetir hale getirebilir.
• Egzersiz Tolere Edememe: İleri derece kunduracı göğse sahip bireyler egzersiz tolere edememe ve azalmış dayanıklılık yaşayabilirler. Bu, fiziksel aktivitelere ve sporlara katılma yeteneklerini etkileyebilir.
• Göğüs Ağrısı: Kunduracı göğsü olan bazı kişiler göğüs ağrısı yaşayabilirler. Bu ağrı, göğüs duvarına ve yanındaki yapıların üzerindeki baskıdan kaynaklanabilir.
• Psikolojik ve Duygusal Etkiler: Göğüsün kozmetik görünümü, özellikle ergenlik döneminde özsaygı ve beden imajı sorunlarına neden olabilir. Kunduracı göğsü olan bireyler, görünümlerinden kaynaklanan duygusal sıkıntı, anksiyete ve depresyon yaşayabilirler.
• Skolyoz: Bazı durumlarda kunduracı göğsü skolyoz (omurganın anormal eğriliği) ile ilişkilendirilebilir ve ek tedavi gerektirebilir.
• Gastrointestinal Semptomlar: Nadiren kunduracı göğsü, göğüs deformitesi nedeniyle karın organlarına yapılan baskı nedeniyle reflü veya yutma zorluğu gibi gastrointestinal semptomlara yol açabilir.
• Kaburga ve Eklem Sorunları: Şiddetli vakalarda, anormal göğüs duvarı konfigürasyonu kaburgaların ve eklem noktalarının pozisyonunu etkileyebilir ve bunun sonucunda kas-iskelet ağrısı veya rahatsızlık yaşanabilir.

Komplikasyonların şiddetinin geniş bir yelpazede değişebileceğini belirtmek önemlidir ve kunduracı göğsü olan birçok kişi önemli komplikasyonlar yaşamaz. Komplikasyon riski genellikle göğüs duvarı deformitesinin derecesi ile ilişkilidir. Daha ciddi deformiteler daha yüksek risk taşır. Erken teşhis ve gerektiğinde cerrahi düzeltme dahil uygun yönetim, komplikasyon riskini azaltmaya ve kunduracı göğsü olan bireylerin genel yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Potansiyel komplikasyonları izlemek ve ortaya çıkarsa bunları hızlı bir şekilde ele almak için düzenli olarak sağlık sağlayıcıları ile takip önemlidir.

Kunduracı Göğüs Tedavisi

Kunduracı göğsü tedavisi, durumun ciddiyetine, semptomların varlığına ve bireyin genel sağlığına bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• Gözlem: Semptomların minimum veya hiç olmadığı ve kozmetik görünümün önemli bir endişe kaynağı olmadığı hafif kunduracı göğsü vakalarında özel bir tedavi gerekli olmayabilir. Durumun zaman içinde kötüleşmediğinden emin olmak için bir sağlık sağlayıcısı tarafından düzenli olarak takip edilmesi önerilir.
• Fizik Tedavi: Hafif ila orta derecede kunduracı göğse sahip bazı bireyler fizik tedaviden fayda görebilir. Fizik terapistleri, postürü iyileştirmeye, göğüs duvarı esnekliğini artırmaya ve akciğer fonksiyonunu geliştirmeye yönelik egzersizler ve teknikler sağlayabilir. Bu, deformiteyi düzeltemeyebilir ancak semptomları yönetmeye ve genel akciğer kapasitesini artırmaya yardımcı olabilir.
• Atel Kullanımı: Özellikle büyüme çağındaki çocuklar ve ergenlerde orta derecede deformitelerin olduğu bazı durumlarda özel olarak yapılmış bir göğüs ateli veya ortez reçete edilebilir. Atel, göğsü dıştan sıkıştırmak ve zaman içinde yeniden şekillendirmek için tasarlanmıştır. Bu yaklaşım, genç yaşta başlandığında etkili olur ve cerrahi olmayan bir seçenek olarak düşünülebilir.
• Cerrahi Düzeltme: Şiddetli kunduracı göğse sahip bireyler veya önemli semptomlar yaşayanlar için cerrahi düzeltme önerilebilir. En yaygın kullanılan cerrahi işlem, göğüs kemiğinin altına kavisli bir metal çubuk yerleştirmeyi içeren Nuss işlemidir. Bu, sternumu daha normal bir pozisyona itmek için yapılır. Diğer bir cerrahi seçenek ise anormal kıkırdakları çıkarmayı ve sternumu yeniden konumlandırmayı içeren Ravitch işlemidir. Cerrahi düzeltme, kunduracı göğsü ile ilişkilendirilen hem kozmetik görünümü hem de fiziksel semptomları iyileştirebilir.
• Minimal İnvaziv Prosedürler: Bazı minimal invaziv teknikler, geleneksel cerrahi işlemlere alternatif olarak geliştirilmiştir. Bunlar, göğüs duvarını yeniden şekillendirmek için özel implantlar veya cerrahi aletlerin kullanılmasını içerebilir.
• Psikolojik Destek: Psikolojik destek ve danışmanlık, göğüslerinin görünümü nedeniyle beden imajı sorunları veya psikolojik sıkıntı yaşayan bireyler için özellikle faydalı olabilir. Ruh sağlığı profesyonellerinden gelen destek, kunduracı göğsü ile yaşamanın duygusal yönleriyle başa çıkmalarına yardımcı olabilir.