Otalji olarak da isimlendirilen kulak ağrısı; kulakla ve başka organlarla ilgili pek çok hastalığın habercisi olabiliyor. Kulaktaki bir sorun nedeniyle oluşan kulak ağrısı ise primer otalji olarak isimlendiriliyor. Eğer kulak ağrısı nedenleri arasında kulaktan kaynaklanan herhangi bir sebep yoksa bu durum sekonder otalji olarak adlandırılıyor.
Primer Otalji Kapsamına Giren Kulak Ağrısı Nedir?
Primer otalji; dış kulak, iç kulak ve orta kulaktaki sorunların tümünü kapsıyor. Dış kulak ile ilgili kulak ağrısının nedenleri temel olarak mekanik ve enfeksiyöz nedenler olmak üzere ikiye ayrılıyor.
Mekanik nedenler arasında travmalar ve yabancı cisimlerden kaynaklanan problemler yer alırken; enfeksiyöz nedenler arasında bakteri ve mantarların neden olduğu enfeksiyonlar bulunuyor.
Bunların yanı sıra;
- Travma,
- Hematom adı verilen kan toplanması,
- Kıkırdak iltihaplanması,
- Yanık ve donma gibi kulak kepçesinde ortaya çıkan sorunlar da kulak ağrısı oluşmasına neden oluyor.
Ayrıca dış kulak yolunda gerçekleşen;
- İltihaplanmalar,
- Zona,
- Biriken kulak kiri,
- Tümörler,
- Orta kulak ve kulak zarında ortaya çıkan kulak zarı yırtılması,
- Orta kulak iltihabı,
- Orta kulakta sıvı birikmesi,
- Kulak arkası hava boşlukları iltihabı,
- Östaki borusunun tıkanması gibi problemler de primer otaljiye sebep olan başlıca nedenleri oluşturuyor.
Sekonder Otalji Hangi Kulak Ağrılarını Kapsar?
Sekonder otalji; kulak çevresinde bulunan 5 farklı sinire yansıyan kulak ağrılarını kapsıyor.
Bu ağrıların nedenleri arasında;
- Çene eklemi hastalıkları,
- Ağız ve boğaz enfeksiyonları,
- Diş hastalıkları,
- Farenjit,
- Ağız içi yaralar,
- Geniz eti,
- Tümör,
- Gırtlak kanseri,
- Yemek borusunda yaşanan sorunlar,
- Mide fıtığı,
- Akciğer enfeksiyonları gibi pek çok ihtimal yer alıyor.
Sekonder Otalji Hangi Kulak Ağrılarını Kapsar?
Bu anlamda ilk etapta kulak burun boğaz muayenesinin ardından kulak ağrısının nedeni kesin olarak saptanamıyorsa çene ve boyun bölgesinde muayene işlemine devam edilmesi gerekiyor.
Kulak Ağrısının En Sık Karşılaşılan Nedenleri
"Kulak ağrısı neden olur?" sorusuna yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi birçok farklı cevap vermek mümkün. Ancak kulak ağrısının en sık karşılaşılan nedenleri arasında ilk sırada orta kulak ve dış kulak enfeksiyonları yer alıyor. Bunu takiben sinüs, diş ve boğaz enfeksiyonlarının beraberinde alerjiler, basınç travması, kulak kiri, kulak zarında oluşan hasarlar, çene kemiği problemleri, diş apsesi ve egzama; kulak ağrısı şikayetiyle gelen hastalara konulan tanılar arasında en çok karşılaşılan durumları oluşturuyor.
Kulak Ağrısı ile İlgili Temel Hastalıklar ve Tedavi Yöntemleri
Kulak ağrısı ile ilişkili oluşan hastalıklardan otit (orta kulak iltihabı), eksternal otit (dış kulak yolu enfeksiyonu) ve sinüzit kulak burun boğaz biriminin etkin tedavi yöntemleri ile iyileştirilebiliyor. Tedaviye başlamadan önce bu hastalıklara ilişkin doğru tanının konulması ve doğru tedavinin uygulanması büyük önem taşıyor.
Otit (Orta Kulak İltihabı) Nedir?
Orta kulakta oluşan enfeksiyonların neden olduğu orta kulak iltihabına her yaş aralığında rastlamak mümkün. Özellikle gelişimi yeni başlayıp devam etmekte olan 0-3 yaş aralığındaki çocuklarda orta kulak iltihabı olma olasılığı oldukça yüksek.
Genellikle grip, nezle ve soğuk algınlığı sonrasında çocuklarda ortaya çıkan otit; üç farklı başlıkta ele alınıyor.
Bu başlıklar;
- Akut otitis media,
- Rekürren otitis media,
-
Kronik efüzyonlu otitis media olarak sıralanıyor.
Akut otitis media olarak ele alınan orta kulak iltihabı, orta kulakta hızlı bir şekilde oluşan geçici enfeksiyonları kapsıyor. Rekürren otitis media sürekli tekrarlayan iltihaplanmalardan, kronik efüzyonlu otitis media ise tedaviye dirençli bir şekilde varlığını sürdüren, ağrısız sıvı birikimi olarak tanımlanan enfeksiyonlardan oluşuyor.
0-3 yaş aralığında bulunan çocukların hemen hemen % 50'si orta kulak iltihabından kaynaklanan kulak ağrısı sorunu ile karşılaşıyor. Çocuklarda orta kulak iltihabının erken yaşta geçirilmesi, iltihabın ilerleyen yaşlarda daha sık tekrar etmesine neden oluyor. 6 aydan uzun süre anne sütü alan çocuklarda orta kulak enfeksiyonuna daha az rastlanırken; sigara içilen ortamda bulunmak orta kulak iltihabı riskini yükseltiyor. Kış mevsiminde iklimsel koşullara bağlı olarak yaz aylarından daha sık görülen orta kulak iltihabı; anaokulu ve kreşe giden çocuklarda daha sık görülüyor.
Otit belirtileri; çocuklarda soğuk algınlığı belirtileri gibi ortaya çıkıyor. Bu belirtiler arasında ilk sırada burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hafif ateş, boğaz ağrısı, kulak ağrısı ve öksürük yer alıyor. Yenidoğanlarda ise bu belirtilerin yanı sıra ağlama nöbetleri, huysuzluk ve kulakla oynama görülüyor. Otit tedavisinde kullanılan yöntemler şu şekilde sıralanıyor:
- Antibiyotik Kullanımı
- Dekonjestan İlaç Kullanımı
- Aşı
- Kulak Tüpü
Çok sık karşılaşılan bir durum olmasa da otit sonrası enfeksiyon beyin ve kemiklere ulaşabiliyor. Bu gibi durumlarda hastalar menenjit, beyin apsesi, kolesteatom, yüz felci, orta kulak ve iç kulak kireçlenmesi ile karşı karşıya kalabiliyor. Dolayısıyla orta kulak iltihabı belirtileri ve kulak ağrısı asla hafife alınmaması gereken semptomlar arasında yer alıyor. Bu gibi durumlarda hastaların mutlaka kulak burun boğaz birimine görünerek gerekli görülürse bir an önce tedavi olması gerekiyor.
Eksternal Otit: Yüzücü kulağı olarak da bilinen eksternal otit; dış kulak yolunda enfeksiyonların oluşmasıyla ortaya çıkıyor. Bu enfeksiyonların oluşmasında dış kulak yolundaki derinin inceliği, kulak çubuğu gibi cisimlerin ucundaki pamuklu kısmın kulak içine sokulması ve aynı zamanda karanlık ve nemli ortam etkili oluyor.
Kulak ağrısı ve kulak çınlaması en belirgin eksternal otit belirtileri. Ayrıca nemli kulakta kaşıntı ile başlayan eksternal otit belirtileri arasında kulakta hassaslaşma, dolgunluk, geçici işitme kayıpları, kızarıklık, şişme ve çene hareketlerinden kaynaklı ağrılar da bulunuyor.
Tedavi yöntemleri arasında;
- Kulak damlaları,
- Kulak tamponu uygulamaları,
- Sistemik antibiyotik kullanımı bulunur.
Eksternal otit tedavisinde kulak çevresindeki şişliği gideren kortizonlu kulak damlaları, damlanın uygulanmasını kolaylaştıran ve aynı zamanda enfeksiyonun atılmasını sağlayan kulak tamponları ve enfeksiyonun kulak çevresine yayıldığı durumlarda uygun antibiyotikler kullanılabiliyor.
Sinüzit Ağrıyı Etkiler Mi?
Kulak ağrısı nedenleri arasında en yaygın olanlardan bir diğeri ise sinüzit olarak biliniyor. Burun tıkanıklığı sonrasında sinüslerde bakteri ve virüs oluşumu enfeksiyona neden oluyor. Böylece kişide sinüzit hastalığı ortaya çıkabiliyor.
Kulak Ağrısı için Ne Yapmalı?
Kulak ağrısı, kulakta dolgunluk ve şişkinlik gibi şikayetleri olan kişilerin ilk etapta kulak burun boğaz birimine giderek muayene olması; ardından ihtiyaç varsa ilgili bölümlere sevk edilerek bir an önce hastanın tedavi işlemlerine başlanması gerekiyor. Ciddiye alınmadığı durumlarda pek çok hastalığın belirtisi olarak sayılabilen kulak ağrısı; hayati risk taşıyan hastalıklara bile neden olabiliyor.