Hamilelikte karın ağrısı sık görülen şikayetler arasındadır. Genellikle ciddi herhangi bir probleme işaret etmeyen bu şikayet, bazı zamanlarda ciddi bir rahatsızlığın habercisi olabileceği için dikkatli olunması gerekir. Hamilelikte karın ağrısı nedenleri incelendiğinde bu durumlar alt karın ağrısı ve üst karın ağrısı olmak üzere iki grupta toplanabilir.
Hamilelikte Karnın Alt Bölgesinde Ağrı Neden Olur?
Gebelikte karnın alt bölgesinde ağrı hissedilmesi, çoğunlukla normal kabul edilen bir durumdur. Vücutta meydana gelen hormonal değişiklikler ve fetüsün giderek büyüyor olması, gebelik ilerledikçe karın bölgesinde çeşitli rahatsızlık hislerine neden olabilir. Hamilelikte alt karın ağrısı yaratabilecek birçok durum mevcuttur ve bu durumlar genellikle zararsız kabul edilir. Ağrının şiddetinin artması ve geçmemesi halinde ise altta yatan durum ciddi bir rahatsızlığın habercisi olabileceği için uzman hekimlere danışılmasında fayda vardır.İdrar yolu enfeksiyonları gebelerde sık görülen durumlar arasında olsa da sağlık kuruluşlarına başvuru sonrasında kadın doğum uzmanı hekimler tarafından kolayca tedavi edilebilir.
Gebeliğin herhangi bir döneminde ortaya çıkan idrar yolu enfeksiyonları, anne adayında aşağıda yer alan şikayetlerin oluşmasına neden olabilir:- Alt karın bölgesinde ağrı
- İdrar yaparken ağrı ve yanma hissi
- Ateş
- Aşırı yorgun hissetme
- Sık idrara çıkma
- İdrarın kötü kokulu olması
- Köpüksü veya kırmızı renkli idrar
Ektopik gebelik varlığına dair erken zamanlarda uyarıcı nitelik taşıyan bazı belirtiler şu şekildedir:
- Alt karın bölgesi ve kasık hizasında orta derecede ağrı
- Vajinal kanama
- Bel ağrısı
- Kasıkta tek taraflı olarak kramp
- Ani başlangıçlı, geçmeyen karın veya kasık ağrısı
- Omuz ağrısı
- Halsizlik
- Sersemlik
Hamilelikte Karnın Üst Bölgesinde Ağrı Neden Olur?
Gebelik döneminde anne adayları karnın alt bölgesinde ağrı hissedebilecekleri gibi alt kısımlarında da rahatsızlık hissi yaşayabilirler. Bu durum özellikle son trimesterde belirgindir. Braxton-Hicks kasılmalarının ortaya çıkması ile birlikte anne adayları bu kasılmaların gerçek doğum kasılmaları mı olduğu yoksa oluşan ağrının ciltteki gerilim gibi basit nedenlerden mi kaynaklandığı konusunda kararsız kalırlar. Gebelik döneminde üst karın bölgesinde ağrı oluşması genel olarak normal kabul edilen bir durumdur. Bazı kadınlarda oluşan üst karın ağrısı batıcı tarzda olabileceği gibi künt bir ağrı şeklinde de hissedilebilir. Gebelik döneminde karnın üst bölgesinde ağrı oluşması genellikle zararsızdır ancak ağrının şiddetinin artması ve geçmemesi halinde sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek alınması önerilir.
Kabızlık gebelik döneminde sık görülen bir şikayettir. Gebeliğin ilk dönemlerinde hormonal değişikliklere bağlı oluşan kabızlık gebeliğin son dönemlerine doğru büyüyen fetus bağırsaklar üzerinde baskı oluşturması ve bu organların hareketini kısıtlamasından kaynaklanır. Üst karın bölgesinde doluluk hissedilmesi, ciddi kabızlık gelişiminin habercisi olabilir. Doluluk hissi dışında gaz ve dışkılamada zorluk gibi diğer şikayetler de kabızlık tablosunun belirtileri arasında yer alır. Lifli gıdalardan zengin beslenilmesi bu probleme karşı atılabilecek en önemli adımlar arasındadır.
Reflü rahatsızlığı ve oluşturduğu şikayetler, anne adaylarının neredeyse üçte birinde tespit edilebilir. Progesteron olarak isimlendirilen gebelik hormonu, reflü gibi şikayetlerin oluşmasında temel olarak suçlanan kimyasaldır. Uterusun büyümesi ile birlikte iç organlar üzerinde oluşturduğu baskı, bir diğer reflü nedenidir. Gebelik döneminde bu nedenlerden kaynaklanan reflü rahatsızlığı özellikle anne adayı yatar pozisyonda iken daha belirgin bir seyir izler. Karnın üst bölgesinde reflüye bağlı oluşan ağrı, bazı kişilerde yemek borusu ve göğüs bölgesinde de hissedilebilir.Bazı gebeliklerde karın bölgesindeki ağrı, bu kısımdaki cildin aşırı düzeyde gerilmesinden kaynaklanabilir. Bu durumlarda etkilenen bölgeye gebelik için uygun olan losyon ile nazikçe masaj yapılması ve ılık banyo yapılması gibi uygulamalar fayda sağlayabilir.Cilt dışında karın bölgesindeki kaslarda meydana gelen gerilmeler de gebelik döneminde karın ağrısı nedenleri arasında yer alır. Büyüyen uterusun alt karın bölgesinde oluşturduğu baskı, bazı anne adaylarının hareket etmesini zorlaştırıcı boyutlara vararak; kas hasarına karşı bir yatkınlık oluşturabilir.
Hamilelikte üst karın bölgesinde oluşan ağrı kaburgaların alt kısmında, sağ tarafta meydana gelmesi halinde safra kesesi ile ilgili problemler akla gelmelidir. Bulantı kusma gibi şikayetlerin eşlik ettiği ataklar şeklinde gelen bir üst karın ağrısı, safra kesesinde taş oluşumu ile ilişkili olabileceği için dikkatli olunmalıdır. Doğru şekilde müdahale edilmeyen safra taşları, bu organa bağlı kanallarda tıkanıklıklar yaratarak karaciğer ile ilgili problemlerin meydana gelmesine neden olabilir.Gebelikte meydana gelen hormonal değişiklikler gebeliğin intrahepatik kolestazı olarak isimlendirilen bir durumun ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu durum geliştiğinde anne adaylarında oluşan ilk şikayet genellikle kaşıntıdır. Kaşıntı şikayeti dışında bazı kadınlarda üst karın bölgesinde ağrı, bulantı ve kusma veya ciltte sararma gibi diğer belirtiler de meydana gelebilir. Gebeliğin intrahepatik kolestazı gelişen kadınlarda hekimler bu kişileri yakın takibe alırlar. Rahatsızlığın ilerlemesi halinde ise doğumun başlatılması bebeğin bu durumunda zarar görmesini engellemek adına gerekli olabilir.
Hamilelikte Karın Ağrısı Ne Zaman Başlar?
Hamilelikte karın ağrısı, gebeliğin herhangi bir döneminde meydana gelebilir. Gebelikte karın bölgesinde ağrı hissedilmesi özellikle hormonal değişikliklerin yoğun şekilde meydana geldiği ilk trimester dönemi için normal kabul edilir. Bu dönemde aynı zamanda yoğun düzeyde yaşanan sabah bulantısı gibi semptomlar genellikle ikinci trimesterin ortalarına doğru yaklaşık olarak 20 haftalık gebelik süreci tamamlandığında gerilemeye başlar. Üçüncü trimester döneminde karın ağrısı, uterusun büyümesi ve çevre organlara baskı yapması nedeniyle tekrar ortaya çıkabilir. Bazı anne adayları aynı zamanda karın bölgesindeki derinin gerilmesi veya reflü gibi durumlar nedeniyle de karın ağrısı hissedebilirler.Üçüncü trimester dönemi için karın ağrısının bazı özelliklere sahip olması altta yatan ciddi bir duruma işaret ediyor olabileceği için dikkatli olunması gerekir.
Genel olarak dikkat edilmesi ve sağlık kuruluşlarına başvurarak altta yatan nedenin aydınlatılması gereken üçüncü trimester karın ağrısı özellikleri şu şekildedir:- Kaşıntı gibi diğer şikayetler ile birlikte ortaya çıkması
- Ani ve yoğun başlangıçlı olması
- Gerilememesi
- Belirli bir bölgede yoğunlaşması
- Ateş, bulantı ve kusma gibi diğer belirtilerin eşlik etmesi
- Vajinal kanamayı takiben oluşması
Hamilelikte Karın Ağrısı Normal mi?
Hamilelikte düşük şiddetlerde karın ağrısı oluşması ve krampların meydana gelmesi normal kabul edilir. Ancak bu şikayetlerin şiddetinde değişiklik meydana gelmesi halinde sağlık kuruluşlarına başvurulması oldukça önemlidir. Ektopik gebelik, abruptio plasenta (plasentanın uterustan ayrılması) veya düşük gibi durumlar, ciddi seyirli karın ağrısı nedenleri arasında yer alır. Dolayısıyla bu rahatsızlıklara dair belirtilerin bilinmesi, gebelikte normal ve anormal karın ağrısı ayrımının yapılması açısından önemlidir.
Hamilelikte Karın Ağrısı Bebeğe Zarar Verir mi?
Genel itibari ile gebelik döneminde oluşan karın ağrılarında tek başına ağrı şikayeti mevcut ve düşük şiddette ise bebekte herhangi bir hasar meydana gelmesi beklenmez. Hamilelikte oluşan karın ağrısı bazı şartlarda altta yatan asıl nedene bağlı olarak bebeğe zarar verebilir. Özellikle kasık ve karnın alt bölgesinde meydana gelen ağrılarda bulantı, kusma, sırt ağrısı ve vajinal kanama gibi şikayetlerin de bulunması düşük durumuna işaret ediyor olabileceği için bilinçli olunmalıdır.
Acil müdahale gerektirebilecek karın ağrısı belirtileri genel olarak şu şekilde özetlenebilir:
- Karnın üst bölgesinde yoğunlaşan ve özellikle sağ tarafta dayanılmaz şiddette ağrı,
- Vajinal kanamanın eşlik etmesi,
- Düzenli aralıklarla kasılmalar oluşması,
- Karın ağrısına ateş belirtisinin eklenmesi,
- Yüksek kan basıncı, sersemlik, nefes darlığı, baş ağrısı ve aşırı yorgunluk gibi belirtilerin oluşması,
- Ciltte kaşıntı, sararma ve kusma gelişmesi.
Hamilelikte Karın Ağrısına Ne İyi Gelir?
Hamileliğin özellikle son dönemlerinde ortaya çıkan karın ağrısının genel olarak önlenebilmesi mümkün değildir. Bu durumun nedeni ise ağrıların ortaya çıkmasındaki asıl mekanizmanın gebeliğin getirdiği fiziksel değişikliklerden kaynaklanıyor olmasıdır. Karın ağrısına iyi gelebilecek durumların belirlenmesinde atılabilecek en iyi adım, hangi yöntemin en uygun olduğu konusunda uzman hekimlere danışılmasıdır.
Gebelik sırasında hafif düzeyde meydana gelen karın ağrıları genellikle gelip geçici karakterdedir. Acil tıbbi müdahale gerektirmeyen karın ağrısı nedenlerinde hekimlerinizin reçetelendirdiği ve gebelik sırasında kullanımı uygun olduğu belirtilen ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Düzenli istirahat edilmesi,
- Sıcak su torbası kullanımı,
- Karın bölgesine nazikçe masaj yapılması,
- Yoga ve meditasyon gibi rahatlama tekniklerine başvurulması,
- Hafif şiddette egzersiz yapılması.
Gebelik sırasında karın ağrısı hissedilmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Gebelik döneminde oluşan herhangi bir belirti düzenli kontroller sırasında hekimlere anlatılmalı ve nasıl bir yol izlenebileceği hakkında bilgi alınmalıdır. Gebelik döneminde oluşan karın ağrısında yazıda bahsedilen uyarıcı belirtilerin bulunması halinde ise en kısa zamanda sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek alınması önerilir.