Gece Terlemesi Neden Olur?

Terleme, vücut ısısında yaşanan artışa yanıt olarak ortaya çıkar ve vücudun vermiş olduğu doğal tepkilerden biridir. Ortam sıcaklığının artması, fiziksel egzersiz, kaygı ve korku gibi pek çok farklı durum, vücut sıcaklığında artışa yol açar. Bu gibi durumlarda vücutta terleme artışının görülmesi normal olarak değerlendirilir. Ancak bazı durumlarda fiziksel egzersiz veya ortam sıcaklığında artış gibi etkenler olmaksızın vücut, ter üretimini artırır. Bu durum altta yatan bazı hastalıkların belirtisi olabilir. Bu noktada gece terlemesi sık karşılaşılan ve son derece önemli sağlık problemlerine işaret edebilen durumlardan biridir.

Gece Terlemesi Nedir?

Gece terlemesi, uyunan ortamın fiziksel koşullarından bağımsız olarak kişinin kıyafetlerini ve yatak örtülerini değiştirmesine yol açacak veya duş alma ihtiyacı doğuracak kadar terleme durumu şeklinde tarif edilebilir. Gece terlemesi, problemi daha iyi tanımlayabilmek adına hafif, orta ve şiddetli gece terlemesi olarak üç farklı derece ile sınıflandırılır. Hafif gece terlemesi durumunda kişi yalnızca uyku sırasında terleme hissi tarifler ve çamaşırları veya yatak örtüleri ıslanmaz. Orta şiddetteki gece terlemesinde ise kişinin gece uykularında özellikle iç çamaşırları ıslanır ve kişi, sabahları iç çamaşırlarını değiştirme ihtiyacı duyar. Şiddetli gece terlemesi durumunda ise kişinin hem kıyafetleri hem de yatak örtüleri ıslanır ve bu tür gece terlemelerinde gece uykusu sıklıkla bölünür. Sabahları duş alma ihtiyacı dahi yaratabilen şiddetli gece terlemesi, uyku konforunu büyük oranda bozan ciddi bir problemdir.

Gece terlemesi ile tıpta hiperhidrozis olarak adlandırılan aşırı terleme problemini doğru ayırt etmek önemlidir. Çünkü gece terlemesi, çeşitli tipte kanserlere, enfeksiyon hastalıklarına, bazı ilaçların yan etkisine, uyku ile ilgili sorunlara ve diğer bazı hastalıklara işaret edebilen önemli bir sağlık problemidir. Hiperhidrozis, kişinin, bilinen herhangi bir sebep olmaksızın günlük aktiviteler sırasında aşırı terlemesi şeklinde tanımlanabilir. Bu durum genellikle vücuttaki ter bezlerinin fazla büyümesi ve normalden daha çok çalışması sonucunda ortaya çıkar. Hiperhidrozis durumunda terlemeler, epizodlar halinde aralıklı olarak gerçekleşir. Bu durum bir hastalık olmaktan çok kişiyi sosyal olarak rahatsız eden ve günlük yaşam konforunu ciddi anlamda bozan bir problem olarak değerlendirilir. Gece terlemesi ise kişinin uyku sırasında normalden daha fazla terlemesi durumudur ve çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu ayrımı doğru yapabilmek, mevcut sağlık probleminin teşhisi ve tedavisi için son derece önemlidir.

Gece Terlemesi Neden Olur?

Gece terlemesinin pek çok klinik nedeni olabilir. Altta yatan hastalığı doğru teşhis edebilmek için öncelikle hiperhidrozis olarak adlandırılan aşırı terleme probleminin tamamen dışlanması ve gece terlemesinin şiddetinin doğru şekilde belirlenmesi gerekir. Bununla birlikte terlemelerin ne sıklıkta tekrar ettiği, eşlik eden diğer belirtilerin varlığı, hastanın yaşı, cinsiyeti, mevcut sağlık problemleri, rutin olarak kullandığı ilaç tedavileri ve daha pek çok kriter gece terlemesine neden olan hastalığı saptayabilmek adına son derece önemlidir.

• Pek çok hormonal hastalık ve çoğu hormon tedavisi, gece terlemesine yol açabilir. Bunlar içerisinde en sık karşılaşılan hastalık over yetmezliğidir. Kadın üreme organlarında bulunan yumurtalıkların yumurtlama işlemini gerçekleştirememesi ile karakterize bu durum, ciddi bir sağlık problemi olarak ortaya çıkabileceği gibi yaşamın doğal evrelerinden biri olan menopoz sonucunda da görülebilir. Kadınlarda gece terlemesi büyük oranda menopoz ile ilişkilidir. Bu dönemde görülen gece terlemesi genellikle ateş basması şeklinde tariflenen şikayet ile birlikte ortaya çıkar.
• Diyabet hastalığı da gece terlemesi nedenleri arasında yer alır. Gece uygulanan insülin dozunun fazla gelmesi, öğün atlanması veya gün içinde aşırı egzersiz yapılması, gece kan şekeri düşüklüğüne ve hipoglisemi tablosuna yol açabilir. Diyabet hastalarında gece terlemesi büyük oranda hipoglisemi sonucunda ortaya çıkan bir durumdur.
• Gece terlemesine neden olan diğer endokrin hastalıklar, hipertiroidizm (tiroit yüksekliği) ve endokrin doku tümörleri şeklinde sıralanabilir.
• HIV, tüberküloz, brusella ve mantar enfeksiyonları ile infektif endokardit, enfeksiyöz mononükleoz (öpücük hastalığı) ve cilt altı apse gibi enfeksiyon hastalıkları gece terlemesine neden olabilen ciddi hastalıklardır.
• Malign hastalıklardan özellikle Hodgkin hastalığı varlığında gece terlemesi, en sık görülen bulgulardan biridir. Bununla birlikte Hodgkin dışı lenfoma hastalarının büyük çoğunluğunda da gece terlemesi şikayeti ile sık karşılaşılır.
• Gece terlemesi ile ilişkili bulunan bir diğer hastalık ise gastroözefageal reflü hastalığıdır. Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçışı olarak tanımlanabilen bu hastalık, hemen her yaş grubunda ortaya çıkabilen sindirim sisteminin yaygın hastalıklarından biridir.
• Uyku bozukluklarında vücudun sıcaklık düzenleme mekanizmasında aksaklıklar görülür ve özellikle uyku sırasında terleme gibi problemler meydana gelebilir. Bu doğrultuda tıkanıklığa bağlı uyku apnesi, yoğun gece terlemesi nedenlerinden biri olarak kabul edilir.
• Reçeteli veya reçetesiz olarak kullanılan pek çok ilaçla birlikte bazı bitkisel ürünler de gece terlemesine yol açabilir. Bu ilaçlar başlıca antidepresanlar, antipsikotikler, sinir sistemi üzerinde etki gösteren kolinerjik ajanlar, insülin ve diğer hormonal ilaç çeşitleri şeklinde sıralanabilir.

Gece Terlemesi Nasıl Önlenir?

Gece terlemesi, kişinin uyuduğu ortamın sıcaklık ve nem gibi fiziksel koşullarından bağımsız olarak ortaya çıkan, kaygı ve stres gibi durumlarla ilişkisi olmaksızın görülen aşırı terleme durumudur. Genellikle altta yatan başka sağlık problemlerine işaret ettiği için ortamın soğutulması, kişinin kıyafetlerini çıkarması, uyurken yorgan ve benzer örtü kullanılmaması gibi dışarıdan yapılacak müdahalelerle gece terlemesini önlemek mümkün değildir. Bu problemi çözebilmek için öncelikle probleme yol açan asıl sorunun doğru şekilde saptanması ve iyileştirilmesi gerekir.

Gece terlemesine yol açabilen sağlık problemlerini doğru tanımak bu noktada önemlidir. Kişi öncelikle gece terlemesi ile hiperhidrozis gibi diğer terleme problemlerini ayırt edebilmeli, daha sonra ise gece terlemesine eşlik edebilen ek belirtileri gözlemlemelidir. Örneğin, menopoz kaynaklı olarak ortaya çıkan gece terlemesi durumunda buna eşlik eden ateş basmaları görülebilir. Bu bulguların birleştirilmesi problemi çözmek adına son derece önemlidir.

Gece Terlemesi İçin Hangi Doktora Gidilir?

Gece terlemesinin tedavisi ancak altta yatan hastalığın tedavisi ile mümkündür. Dolayısıyla bu problemi iyileştirebilmek için probleme yol açan durumun teşhis edilmesi gerekir. Gece terlemesinin tedavisi için hangi doktora başvurulacağı belirlenirken bu probleme eşlik eden diğer şikayetler de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu doğrultuda kişinin gece terlemesine neden olabilen hastalıkları bilmesi ve kendisinde görülen diğer belirtileri takip etmesi gerekir. Örneğin kişi antidepresan sınıfından bir ilaç kullanıyor ise öncelikle bunu, tedaviyi planlayan psikiyatrist hekim ile paylaşmalı ve gerekirse ilaç dozu değiştirilmelidir.

Gece terlemesi pek çok ciddi hastalık sonucunda ortaya çıkan önemli bir belirti olmasına rağmen problemi yaşayan kişilerin çoğunlukla bunu ciddi bir durum olarak değerlendirmediği ve muayene sırasında hekim ile paylaşmadığı görülmektedir. Kişinin uyku konforunu büyük oranda bozan bu durum, tedavi edilmediği takdirde uyku problemlerine ve buna bağlı daha pek çok rahatsızlığa yol açabilir. Dolayısıyla gece terlemesinin önemi kavranmalı ve bu problem altta yatan diğer sağlık problemleri ile birlikte etkin şekilde tedavi edilmelidir. Siz de gece terlemesi şikayeti yaşıyorsanız eşlik eden hastalık bulgularını takip etmeyi ve bu bulgularla birlikte gece terlemesi problemini hekiminizle paylaşmayı ihmal etmeyin.