MR-TRUS Füzyon Biyopsi Neden Gerekli?

2020 verilerine göre prostat kanseri akciğer kanserinin ardından en sık görülen ikinci kanserdir. Bununla birlikte en ölümcül kanserler listesinde de 5. sırada yer almaktadır. Günümüzde tamamen tedavi edilebilen kanser tiplerinden biri olan prostat kanserinde erken tanı oldukça önemlidir. Bu sebeple 45 yaşını geçmiş hastaların yılda bir defa üroloji polikliniğinde prostat kanseri açısından taranması önerilmektedir. Hastanın prostat kanseri riski taşıyıp taşımadığının belirlenmesi için bir takım işlemlerin yapılması gerekmektedir. Bunlar;

Dijital Rektal Muayene

Dijital rektal muayene, prostat kanser taramasında yapılan fizik muayene yöntemidir. Bu yöntemde doktorunuz işaret parmağı ile rektumdan girerek prostat bezini doğrudan muayene eder. Bu yöntemde prostat bezi sertlik ve asimetri açısından değerlendirilir. Ayrıca prostat kanserinin organ dışına yayılımı konusunda da bilgi verir. Rektal muayenede anormal bulgu varsa prostat spesifik antijen (PSA) düzeyine bakılmadan prostat biyopsisi planlanabilir.

Prostat Spesifik Antijen

Prostat spesifik antijen prostat bezindeki hücrelerden salgılanan bir proteindir. Asıl görevi semenin sıvılaştırmasıdır. Bu sebeple ağırlıklı olarak semende bulunurken, az bir miktarı da kanda ölçülebilmektedir. Kandaki PSA düzeyinin 4 ng/ml üzerinde olması prostat kanseri açısından şüpheli olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte PSA prostata özgü bir proteindir, prostat kanserine özgü değildir! Bu sebeple prostat bezinden kaynaklanan iltihaplar, ejekulasyon vb. durumlarda da PSA yükselebilmektedir. Bu sebeple doktorunuz sizden aynı anda PSA’nın kandaki serbest formunu da isteyecektir. Serbest ve toplam PSA oranı %20’nin altında ise prostat kanseri şüphesi kuvvetlenir.

Multiparametrik MR (MpMR)

Rektal muayene ve PSA testleri sonrasında prostat kanseri şüphesi olan hastalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. MpMR ile prostat bezinde kanser açısında şüpheli bulunan odaklar yüksek doğrulukla saptanabilmektedir. Ayrıca bu görüntüleme yönemi ile prostat içindeki kanserli alanlar kan pıhtısı, iltihap vb. patolojilerden daha net olarak ayırt edilebilmektedir. Böylece MpMR ile prostat biyopsi gerekliliği daha kesin olarak belirlenmekte ve gereksiz biyopsilerden kaçınılmaktadır.

Tarama testleri sonucunda prostat kanseri şüpheniz var ise doktorunuz size prostat biyopsisi önerecektir. Prostat bezinden doku örneklemesi 2 yol ile yapılabilir. Birincisi, transrektal ultrason eşliğinde prostat biyopsisidir. Bu standart biyopsi yönteminde prostat bezinden sistematik olarak 6-12 adet parça alınıp patolojik incelemeye gönderilir. Ancak bu yöntem ile hastaların yaklaşık %30’unda klinik anlamlı olabilecek kanser atlanabilmektedir. Bu sebeple kanser saptanmayan hastalarda klinik şüphe devam ediyorsa tekrar biyopsi yapmak gerekebilir.

Standart biyopsi yöntemi ile saldırgan bir kanseri atlayabilme ihtimalinin yanı sıra, hastaya hayat boyu sorun çıkarmayacak, klinik olarak anlamsız kanserlerin de yakalanma olasılığı vardır. Bu sebeple günümüzde MpMR görüntülümede görülen prostat kanseri açısından şüpheli alanları özel bilgisayar yazılımları kullanarak gerçek zamanlı ultrason görüntüleri ile üst üste getirerek oldukça hassas doku örneklemesi sağlayan akıllı biyopsi yöntemleri vardır. Hedefe yönelik biyopsi ya da MR-TRUS füzyon biyopsi olarak da bilinen bu akıllı biyopsi yöntemi 2016 yılından beri kurumumuzda başarı ile uygulanmaktadır. Bu yöntem ile prostat MR görüntülemede saptanan şüpheli alanlardan sıfır hata ile örnekleme yapılmaktadır. Bu sayede prostat kanserine olabilecek en erken aşamada tanı konularak, uygun tedaviye vakit kaybedilmeden başlanmaktadır.

MR-TRUS Füzyon Biyopsi Nasıl Yapılır?

• Hastanın MpMR görüntüleri incelenip hedef belirlenir.
• Belirlenen hedef akıllı biyopsi robotunda yazılıma yüklenerek prostatın üç boyutlu haritalanması yapılır.
• Hedefe yönelik biyopsi lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir.
• Hedefe yönelik biyopsi sisteminin kullandığı robotik kol sayesinde MpMR da belirlenen hedeften sıfır hata ile doku örneklemesi yapılır.
• Biyopside örneklenen alanlar tedaviyi kolaylaştırmak için koordinatlarına uygun şekilde kaydedilir.

MR-TRUS Füzyon Biyopsi Avantajları Nelerdir?

• Standart biyopsi ile tanısı konulamayan kanserlerin yerini belirler ve tanısını koyar.
• Saldırgan, yüksek riskli prostat kanseri yakalama oranını arttırır
• Klinik anlamsız prostat kanseri saptama oranı düşüktür. Bu sayede hastayı gereksiz tedavilerden ve bunların oluşturacağı risklerden korur.
• Prostat bezinin üç boyutlu haritalanmasını yaparak teknik olarak örneklenmesi zor alanlardan sıfır hata ile biyopsi almaya olanak tanır.

Prostat Kanseri Tedavisinde Multidisipliner Yaklaşım

Prostat kanseri sebebiyle tarafımıza başvuran her hastanın tıbbi durumu radyasyon ve medikal onkoloji birimlerinin de katıldığı multidisipliner toplantılarda tartışılmaktadır. Böylece hasta için en uygun ve güncel tedavi şekli planlanmaktadır. Organa sınırlı prostat kanserinde en uygun tedavi yaklaşımı radikal prostatektomidir. Kliniğimizde bu ameliyat robotik cerrahi ile yapılmaktadır. Gelişen teknolojiyle tıpta çığır açan, Türkiye’de ilk defa kurumumuzda kullanılmaya başlanan Robotik Cerrahi ile özellikle böbrek ve prostat kanserlerinin tedavisi yüksek başarı ile yapılmakta ve Florence Üroloji bu konuda bölgesel ve uluslararası öncü kurum olma özelliğini sürdürmektedir. Robotik cerrahi sistemleri cerraha; 3 boyutlu ve 10 büyütmeli görüntü ve normalde el bileğinin dönemeyeceği her yöne kolaylıkla erişebilme gibi pekçok avantaj sağlamaktadır. Ameliyat sonrası dönemde standart görüntüleme yöntemlerinin yanında son teknoloji görüntüleme yöntemleri de (Galyum-68 PSMA PET/BT, PET/MR, PET/BT vb.) radyoloji kliniği ile eşgüdüm halinde planlanmaktadır.