Popliteal kist olarak da bilinen Baker kisti, dizin arkasında bir yumru şeklinde oluşan içi sıvı dolu şişliktir. Bu şişlik genellikle gerginlik ve hareket kısıtlılığı şikayetine neden olur. Dizin uzatılması halinde ise ağrı oluşumu ile sonuçlanabilir. Baker kistinin oluşumunda bu bölgedeki eklem yapısını etkileyen artrit veya kıkırdak hasarı gibi durumlar rol oynayabilir. Altta yatan bu problemlerin tespit edilmesi aynı zamanda kistin ortadan kaldırılmasını da sağlayabilir. Uzun vadede herhangi bir probleme neden olmayan Baker kisti bazı kişilerde oldukça rahatsız edici bir seyir izleyebilir. Baker kisti nadir de olsa yırtılarak baldır kası boyunca aşağıya doğru ilerleyebilir ve ayak bileği etrafında morluk gelişimi ile kendisini gösterebilir.
Baker Kisti Nedir?
Baker kisti adını 1800’lü yılların ortalarında hekimlik yapan Dr. William Morrant Baker’dan almıştır.
Baker kisti, dizin arka bölümünde oluşan içi sıvı dolu kesecik yapısıdır. Yetişkin bireylerde Baker kisti gelişimi genellikle dejeneratif bir süreç içerisinde meydana gelir. Çocuklarda ise herhangi bir başka duruma bağlı olmamakla birlikte diz eklem kapsülünün fıtıklaşması sonucunda Baker kisti oluşabilir. Baker kisti dizin arka kısmında gerginlik ve doluluk şikayetine neden olur. Baker kisti ile birlikte oluşan ağrı özellikle kişiler aktifken diz bükülmesi sırasında ortaya çıkar.
Baker Kisti Neden Olur?
Diz eklemi diğer vücut eklemlerinde olduğu gibi etrafında bursa adı verilen içi sıvı dolu yastıkçıklar içerir. Bu yapılar eklemlerin sürtünmesiz şekilde hareketine devam etmesini sağlar. Dizde aşırı düzeyde sıvı üretimi olması halinde bu bursa yapıları şişerek Baker kistinin oluşumuna neden olabilir. Bu kistler bazı kişilerde ağrılı olabilir ve dizin hareketini kısıtlayıcı özellik gösterebilir.
Baker kisti herhangi bir bireyde ortaya çıkabilen bir problemdir. Ancak özellikle görüldüğü iki yaş grubu vardır. Bunlar 4-7 yaş arası çocukluk ve 35-70 yaş arası yetişkinlik dönemidir. Baker kistlerinin oluşumu genellikle düşme gibi yaralanma sonrasında gözlenir. Bazı kişilerde kistin oluşumunda kronik (uzun süreli) eklem problemleri de rol oynayabilir. Bazı baker kist olgularında ise altta yatan neden aydınlatılamayabilir. Genel olarak menisküs yırtıkları, diz ekleminde iltihaplanma (artrit), romatoid artrit ve diğer iltihaplanmayla seyreden eklem hastalıkları, Baker kisti oluşumunda en sık rol oynayan rahatsızlıklardır.
Baker Kisti Belirtileri Nelerdir?
Bazı Baker kisti olgularında herhangi bir şikayet ortaya çıkmayabilir. Bazı kişilerde ise Baker kisti gelişimi ile birlikte ortaya çıkan şikayetler şu şekilde özetlenebilir:
- Orta veya şiddetli düzeyde ağrı
- Katılık
- Hareket kısıtlılığı
- Dizin arka kısmında şişlik gelişmesi
- Diz, baldır veya bilek bölgesinde kızarıklık
Oluşan bu belirtiler bazı kişilerde fiziksel aktivite sırasında veya ayakta uzun süre kalma ile artış gösterebilir.
Baker Kisti Kansere Dönüşür mü?
Baker kisti kansere dönüşmez ancak kitle veya bir diğer önemli sağlık problemi olan bacak damarlarında pıhtı gelişmesi ile benzer semptomlar gösterebileceği için dikkatli olunması gerekir. Özellikle kistin patladığı ve ayak bileği bölgesinde renk değişimine neden olması halinde bu durumun pıhtıdan mı yoksa kistin patlamasından mı kaynaklandığının aydınlatılmasında sağlık kuruluşlarına danışılması önerilir.
Baker Kisti Tanısı Nasıldır?
Hekimler Baker kistine tanısal yaklaşımda ilk olarak dizin fizik muayenesi gerçekleştirirler ve arkasındaki şişliğin tespit edilmesini sağlarlar. Kistin küçük olduğu olgularda etkilenen diz ile sağlam olan dizi karşılaştırarak eklem hareket açıklığındaki azalmayı inceleyebilirler.
Kistin boyutunda artış meydana gelmesi veya şiddetli ağrı ile seyreden Baker kisti olgularında manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya ultrasonografi (USG) gibi radyolojik görüntüleme tetkiklerinden faydalanılabilir. Manyetik rezonans görüntüleme kistin rahatça görülmesini sağlar ve altında yatan nedenin eklem hasarı olup olmadığının aydınlatılmasında etkilidir. Bu radyolojik testler aynı zamanda kistin tümör veya başka bir doku büyümesi olup olmadığının değerlendirilmesini de sağlar.
Baker Kisti Tedavisi Nasıldır?
Baker kistinin tedavisi genellikle cerrahi olmayan yöntemler ile başlar. Herhangi bir eklem travmasında sonra uzmanlar tarafından önerilen yöntemlerin başında bu bölgenin dinlendirilmesi, üzerine buz konulması, bası yapılması ve yüksekte tutulması gelir. Baker kisti olan kişilerin dizin aşırı zorlanmasına neden olabilecek aktivitelerden kaçınması önerilir.
Bu uygulamalar dışında hekimlerinizin reçetelendirmesi dahilinde ağrı kesici ilaçlara başvurulabilir. Bazı bireylerde Baker kisti tedavisi kapsamında steroid enjeksiyonları kullanılabilir. Eklem boşluğuna enjekte edilen bu ilaçlar inflamasyonu (iltihaplanmayı) baskılayarak ödem ve ağrı hissinin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları Baker kistinin tedavisinin önemli bir parçasıdır. Düzenli ve nazik egzersizler vasıtası ile hem diz çevresindeki kasların güçlenmesi sağlanabilir hem de bu egzersizler sayesinde dizin hareket açıklığının artırılmasına katkıda bulunabilir. Şiddetli ağrı şikayeti olan bireylerde baston veya değnek yardımıyla destekli yürüme ağrının kontrolü için başvurulabilecek uygulamalar arasındadır.
Baker kistinin doğru şekilde tedavi edilmesi tekrar ortaya çıkmasının engellenmesi açısından oldukça önemlidir. Artrit (eklem iltihabı) problemi yaşayan bireylerde eklem hasarının kist oluşumundaki asıl neden olarak tespit edilmesi halinde cerrahi müdahale yapılması gündeme gelebilir.
Baker kistinin tedavisinde cerrahi uygulamalara nadiren başvurulur. Bazı olgularda cerrahi yöntemlerin uygulanma sebebi kist oluşumunun altında yatan yaralanmanın düzeltilmesidir. Ameliyat ile Baker kisti tedavisi özellikle diz ağrısının dayanılmaz olduğu kişilerde ve eklem hareket açıklığının oldukça kısıtlandığı hastalarda önerilir. Bazı Baker kisti vakalarında ise cerrah direkt olarak kiste odaklanarak çeşitli uygulamalar ile ortadan kaldırılmasını sağlayabilir:
Drenaj
Sağlık kuruluşlarına Baker kisti şikayeti ile başvuru sonrasında hekimler ultrasonografi eşliğinde bir iğne vasıtası ile kistin içeriğini boşaltma yoluna gidebilir. Ağır seyirli Baker kisti olgularında sadece drenaj yöntemi ile sonuç alınamayabilir.
Artroskopik Diz Ameliyatı
Artroskopik diz ameliyatı, diz eklemindeki hasaralarda hem tanı hem de tedavi imkanı sağlayan prosedürdür. Hekimler bu operasyonda diz bölgesinde küçük bir kesi (insizyon) gerçekleştirir ve ardından ucunda kamera olan esnek artroskopu bu açıklıktan diz içine yerleştirir.
Diz Osteotomisi
Diz osteotomi ameliyatında hekimler diz bölgesindeki hasarın düzeltilmesi adına bazı kemik yapıların çıkarılmasını gerçekleştirir. Bu işlem özellikle eklem iltihabına bağlı diz ağrısı çeken kişilerde önemli bir tedavi seçeneği olabilir.
Baker Kisti Kendiliğinden Geçer mi?
Baker kistinin bazı kişilerde kendiliğinden geçmesi rastlanılan bir durumdur. Bazen kistin deri altında patlaması ve ardından sızan sıvının vücut tarafından emildiği görülen olgular mevcuttur. Ancak Baker kistinin ortadan kaldırılması ve bir daha oluşmasının engellenmesi adına bu kistin oluşumunda altta yatan nedenin tedavi edilmesi gereklidir.
Baker Kisti Tedavi Edilmezse Ne Gibi Durumlar Meydana Gelebilir?
Baker kistlerinin bazıları tedavisiz kalabilir. Bu durum özellikle hafif düzeyde ağrı yaşayan kişilerin bu kistleri ihmal etmesinden kaynaklanır. Bazı bireylerde kistin kendiliğinden geçme ihtimali olsa da bazı tedavi edilmemiş Baker kisti olgularında ağrının zamanla kötüleşmesi, kistin boyutunda artış meydana gelmesi ve kistin patlaması ile bacakta kırmızı-mor renk değişikliği gelişmesi gibi komplikasyonlar meydana gelebilir.
Oluşan kistlerin belirli bir süre zarfında kendiliğinden geçmemiş olması sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek alınması gerektiğine işaret ediyor olabilir.
Baker kisti ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım