Vücutta Oluşan Morarmalar Neden Olur?

Halk arasında bere olarak da tanımlanan cilt yüzeyinde oluşan morarmalar, hemen herkesin birden fazla kez deneyimlediği bir durum olsa da kişinin bir yere çarpmamasına, travmaya maruz kalmamasına rağmen gelişmesi ya da travma boyutu ile uyumsuz derecede büyük olması birçok farklı sağlık probleminin belirtisi olabilir. 

Ciltteki Morarma Nedir ? Vücuttaki Morarma Neden Olur ?

Morarma, morluk ya da bere olarak adlandırılan ve tıp dilinde ekimoz olarak tanımlanan cilt yüzeyinin mor renk alması durumu, çarpma ve cilde alınan darbelere bağlı olarak cilt altında bulunan kılcal damar yapılarının hasar görmesi olarak tanımlanabilir. 

Hasar gören kılcal damarlardan cilt altına kan sızması ve bu kanın dokular üzerine yerleşmesiyle cilt yüzeyinden çıplak gözle görünür hâle gelen morluklar, farklı renk ve şekillerde oluşabilir. Alınan darbeye ya da travmaya bağlı olarak kılcal damarlardan vücut dokularına sızan kanın, oksijen bakımından fakirleşmesi ile önce mor renkte olan bereler, zamanla kahverengi ve son olarak yeşil renge döner. En fazla 18 gün içinde iyileşen morluklar, ilk oluştuğu dönemde acıya yol açabilir. Özellikle üzerine dokunulduğunda hissedilen ağrı ve acı hissi, zamanla hissedilmez hâle gelir. 

Çarpmaya ve alınan darbelere bağlı olarak oluşan morarma, son derece normal bir durum olsa da bazı durumlarda morluk şikayeti bu etkenlerin haricinde de oluşabilir. 

• Kanda bulunan, kan pulcukları olarak tanımlanan ve herhangi bir kanama durumunda tıkaç oluşturarak kanamanın durdurulmasına yardım eden trombosit sayısında veya işlevselliğinde azalma gelişmesi orantısız ve vücutta ani morarmalar ile kendini belli eder. 
• Bazı kişilerde ağır geçirilen enfeksiyonlara bağlı olarak vücutta morarmalar görülebilir.
• Yaşlanmaya bağlı olarak damarları destekleyen dokuların zayıflaması da kişinin vücudunda olması beklenenden daha büyük boyutta morarmalara yol açabilir. 
  
  Bu tip morarmaların iyileşmesi de çoğunlukla daha uzun sürer. Pek çok farklı sağlık sorununa bağlı olarak oluşan travma dışı morarmaların varlığının fark edilmesi durumunda kişinin mutlaka sağlık kontrolünden geçmesi gerekir. Böylece vücuttaki sebepsiz morarmalara yol açan rahatsızlıkların neden kaynaklandığı araştırılabilir ve uygun tedavi yöntemleriyle altta yatan hastalık iyileştirilebilir.

   

Vücutta Morarma Neyin Belirtisi Olabilir ?

Travma dışı morarmaların belirtileri, diğer morarmalardan farklı değildir. Çoğunlukla cilt yüzeyinde mor renkli oluşumlar olarak göze çarpan ve üzerine bastırıldığında acıya yol açan morarmanın kendiliğinden oluştuğu düşünülüyorsa bu durum mutlaka hekime haber verilmelidir.

• Morlukların tekrarlaması, 
• Ağrısız olması, 
• Birden fazla bölgede morluk olması,
• Morluğa eşlik eden diş etinde ya da genital bölgede kanama olması,
• Ateş,
• Hâlsizlik gibi ek belirtilerin bulunması halinde mutlaka hematoloji (kan hastalıkları) uzmanına başvurulmalıdır. 

Vücutta Morarmaların Nedeni Nedir ?

Vücutta morarmaya yol açan nedenlerin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:
 

• Aşırı Güneşlenme: Uzun süre ile güneşe maruz kalmak, cilt tipine uygun koruyucu önlemler almamak, cildin alt kısmında bulunan kılcal damarların zayıflamasına neden olarak morarmaya yol açabilir. Güneş kaynaklı morarmaların üzerine bastırıldığında ağrı, acı ya da hassasiyet hissedilir. Çoğunlukla el ve kolların arka kısmında oluşan güneşlenmeye bağlı morarmaların iyileşmesi de normalden uzun sürer.
• Fazla Egzersiz: Egzersiz sırasında kan damarlarına normalden daha fazla kan pompalanarak kas ve dokuların sağlıklı bir şekilde oksijenlenmesi sağlanır. Ancak kişinin kondisyonuna ve vücut tipine uygun olmayan egzersizlerin yapılması ya da gereğinden fazla egzersiz yapılması, kan damarlarındaki kanın dokulara kaçmasına yol açabilir. Özellikle maraton koşucularında ve ağırlık çalışanlarda görülen bu durumun varlığında bölgeye soğuk kompres uygulanması önerilir.
   
• Alkol Tüketimi: Pek çok farklı sağlık sorununa yol açabilen alkol kullanımı, aşırıya kaçıldığında vücudun farklı bölgelerinde morarmalara yol açabilir. Kemik iliğine toksik etki yapan alkol, kan pulcuklarının kemik iliği tarafından üretimini engelleyebilir. Alkol tüketiminde aşırıya kaçılması durumunda karaciğerde de hasarlanma oluşur. Her iki durumda da trombosit üretimi etkilenir. Karaciğer fonksiyonlarının bozulma derecesine bağlı olarak vücutta morarma ile birlikte kaşıntı da görülebilir.
• C Vitamini Eksikliği: Sağlıklı ve dengeli beslenmeyen kişilerde sıkça görülen C vitamini eksikliği, yaşlılarda ve sigara tüketen kişilerde de sık rastlanan bir durumdur. Ciltteki kollajen üretiminde pay sahibi olan C vitaminin düşük seviyelerde olması, kişinin vücudunda morluklara ve diş eti kanamasına yol açabilir.
   
• İlaç Kullanımı: Kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerde cilt morluklarının olması beklenen bir durumdur. 
  Steroid ve depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaç türleri de ciltte travma dışı morlukların oluşmasına yol açabilir. Ayrıca bilinçsiz kullanılan besin takviyeleri ve vitaminler de trombosit sayısının düşmesine neden olarak ciltte morluklara yol açabilir.
• İleri Yaş: Kişinin yaş almasıyla birlikte cilt yüzeyinde oluşan morluklarda artış yaşanabilir. 
  Bu durum cilt katmanının incelmesine ve kan damarlarının daha kırılgan hâle gelmesinden kaynaklanır. Dolayısıyla kişinin cildi, çok hafif darbelerde dahi morarabilir.

Ciltte Ouşan Morluklar Hangi Hastalıklardan Kaynaklanabilir ?

Ciltte oluşan travma dışı morluklar birçok farklı hastalıktan kaynaklanabilir. Bu rahatsızlıkların başında kan hastalıkları yer alır. 

• Pıhtılaşma bozukluğuna bağlı olarak sıklıkla oluşan morluklar, lösemi, lenf bezi hastalıkları ve kemik iliği kanseri gibi ciddi sağlık problemlerine bağlı olarak görülebilir.
• Tüm bunların yanı sıra soğuğa maruz kalmak, yüksek rakımlarda yaşamak ya da aniden yüksek irtifaya çıkmak gibi nedenlere bağlı olarak da morluklar oluşabilir.

   

• Kan hastalıklarına bağlı morarmalarda ani gelişen morluklar tipiktir. Kan hastalıklarına bağlı olarak oluşan morarmalara ek olarak kişide diş eti kanaması, burun kanaması, genital bölge kanaması gibi belirtiler de görülebilir. 
• Kan hastalıklarının yanı sıra solunum sistemine ait kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), zatürre, pnömotoraks (akciğere hava dolması) ve bronşit gibi hastalıklarda vücudun uç noktalarına yeterli oksijen gitmediği veya dolaşım sistemi yetersizliğine bağlı olarak cilt mor-mavi bir renk alır. 
• Kafa içi kanama
• Beynin oksijensiz kalması
• Konjenital kalp ve damar anomalileri
• Kapak hastalıkları
• Kalp yetmezliği
• Kalp krizi gibi ciddi sağlık problemleri de cilt yüzeyinde, dudak ve mukozalarda morarmalara yol açabilir.
• Bacaklardaki damar sistemi yetmezliklerinde, özellikle oturarak çalışanlarda, halk arasında kan göllenmesi denen, karbondioksitten zengin kanın kalbe geri taşınamamasına bağlı ödem ve ciltte morarmalar görülebilir.

Morarma Nasıl Geçer ?

Travmalara bağlı olarak oluşan morluklar, kişinin endişe etmesini gerektirmese de iyileşme sürecinin hızlanması, acı ve ağrı hissinin hafifletilmesi sağlanabilir. 

Travma sonrası o bölgeye hemen buz pansumanı yapılması damarlarda büzülmeye neden olarak doku içine kanamayı ve buna bağlı morarmayı azaltacaktır.

Morluk kollar veya bacaklar gibi kaldırılabilecek bir yerde ise kalp seviyesinin üzerinde tutup o bölgenin geçici bir süre daha az kanlanmasını sağlamak hem şişmesini hem de kanamayı azaltacaktır.

Morluğun dış kısmına dairesel hareketlerle hafifçe masaj yapmak ve morluğu güneşe göstermek, bu tip morlukların iyileşme sürecini hızlandırabilir. 

Vücuttaki Morarmalarda Hangi Durumlarda Bir Hekime Başvurulmalıdır ?

Birden fazla, aniden ve kendiliğinden gelişen, travmasız veya travma ile orantısız, burun ve/veya diş eti kanamasının eşlik ettiği, özellikle küçük erkek çocuklardaki nedeni açıklanamayan kanamalar, kan hastalıklarının habercisi olabileceği için bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.