Tırnak mantarı, birçok insanın hayatının bir döneminde karşılaştığı hastalıklardan biridir. Kişisel temizlik ve hijyenin aksatıldığı dönemlerde ortaya çıkma ihtimali oldukça yüksektir. Kozmetik olarak da can sıkıcı olan tırnak mantarı, el ve ayak tırnak sağlığını olumsuz yönde etkiler. Günlük yaşamda insanların kendi görünümünden rahatsız olmasına neden olur ve kötü kokulara da sebebiyet verir. Bu nedenle en kısa sürede tedavisinin yapılması önemlidir.
Tırnak Mantarı Nedir?
Her yaştan bireyde ortaya çıkabilen tırnak mantarı, ellerde veya ayaklarda görülebilir. Bulaşıcı bir özelliği olduğu için hastalığın bulaşmasının önüne geçilebilmesi açısından daha dikkatli davranılması gerekir. Tırnak mantarı çabuk yayılabilme özelliğine sahiptir ve bir anda tüm aile bireylerine geçebilir. Tırnak mantarından korunabilmek için bu hastalığın neden oluştuğunu ve nasıl önlenebileceğini iyi bilmek gerekir.
Sağlıklı ve normal bireylerde tırnakların mantar enfeksiyonuna maruz kalmasının en temel nedeni ıslak ve nemli ortamlardaki mantarlardır. Spor salonları, duşlar, hamamlar, yüzme havuzları, soyunma kabinleri gibi yerler mantarların bulaşabileceği kaynak noktalarıdır. Tırnakta bulunan herhangi bir çatlaktan veya kesikten mantarların bulaşması olasıdır.
- Tırnak mantarları ilerlemesiyle birlikte tırnağın rengini değiştirir ve tırnağın kalınlaşmasına neden olur.
- Zamanla bu durum hastalara acı da vermeye başlayabilir.
- El veya ayak tırnakları fark etmeksizin mantarlar her tırnakta ortaya çıkabilir ancak ayaklar daha nemli ve sıcak bir ortamda olduğundan yaygın olarak ayaklarda ortaya çıkar.
- Bu koşullar değişmedikçe de mantar gelişmeye devam eder. Aynı anda farklı türdeki mantarlar farklı tırnakları etkileyebilir. Bu durum çok yaygın olmasa da görülme ihtimali vardır.
- Tedavi edilmediği takdirde tırnak mantarları cilde veya vücudun diğer noktarlarına yayılabilir. Bu nedenle kısa süre içerisinde tedavisine başlanması önemlidir.
- Tırnak mantarının tedavisinin geciktirilmesi tırnağın renginin koyulaşmasına, tırnağın sertleşmesi ve kalınlaşmasına, tırnağın kenarlardan iç kısma doğru parçalanmasına neden olur. Bir kez tırnak mantarı görülen bireyde, hastalık iyileşmeden sonra yeniden ortaya çıkabilir. Bu yaygın bir durumdur. Bu nedenle daha önce tırnak mantarı tedavisi gören ve bu hastalığı yenen hastalar tırnak hijyenine ve bakımına özen göstermelidirler.
- Bebeklerde tırnak mantarı yetişkinlerle aynı şekilde ilerler. Yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de tırnak mantarı görülmesi yaygın bir durumdur.
Tırnak Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Tırnak mantarı belirtileri birçok hastada benzerlik gösterir.
- Enfekte olan tırnaklar genellikle normalden daha kalındır ve düzensiz bir şekilde uzar.
- Kenarlarında kırıklar ve kıvrılmalar gözlemlenebilir.
- Ayrıca tırnak kesilmeye çalışıldığında düzensiz bir şekilde kırılmalar da görülebilir.
- Mantarlı tırnakların rengi çoğunlukla değişmeye başlar. Sağlıklı tırnak görünümünden çok uzak sarımsı, kahverengimsi ve yeşilimsi bir görüntü oluşur.
- Birçok mantar tırnakları enfekte edebilir ancak bunların arasında en yaygın olanı Trichophyton Rubrum mantarıdır ve bu mantar türü cildi de enfekte etme eğilimindedir. Bu nedenle tırnaklarda bu mantar türünün olması cildin de enfekte olmasına ve renginin değişmesine neden olur.
- Mantardan etkilenen ciltte iltihaplanmalar meydana gelir. Bazı durumlarda tırnakta beyaz nokta oluşumları gözlenir ve bu noktalar zamanla büyür. Hastalığın tedavisi gecikir ve ilerlemeye devam ederse tırnak ve deri arasında iltihaplanmalar meydana gelebilir.
- Bu iltihaplar zamanla akıntılar oluşturur ve bu akıntılar pis bir koku yayar. İltihabın daha da büyümesi tırnağın etten ayrılmasına ve düşmesine sebep olabilir.
Tırnak Mantarı Nedenleri Nelerdir?
Tırnak mantarına birçok mantar türü sebep olabilir. Mantarların dünyamıza çok yaygın olduğu göz önüne alındığında bu hastalığın bireylerde görülmesi oldukça sıktır. Nadir olarak görülse de bazı maya ve küfler de tırnak enfeksiyonlarına neden olabilir. Bunların belirtileri de mantarların sebep olduğu enfeksiyonlarla hemen hemen aynıdır.
Tırnak mantarlarının her yaştan bireyde görülmesi olasıdır ancak yaygın olarak yaşlı insanlarda ortaya çıkar. İnsanlar yaşlandıkça tırnaklar da yaşlanır, daha kırılgan ve kuru bir hale gelir. Bu nedenle oluşan çatlaklar ve zedelenmeler mantarların tırnaklara daha kolay nüfuz etmelerine neden olur. El ve ayaklarda yaşla birlikte azalan kan dolaşımı ile bağışıklık sisteminin zayıflaması tırnakların mantarlara karşı daha savunmasız bir hal almasına neden olur.
Tırnak mantarının bir bireyden doğrudan sağlıklı bir bireye bulaşması çok olası değildir ancak ortak kullanım alanlarının çokluğu bu olasılığı artırır. Çok fazla terleme mantar oluşumu riskini arttırır. Sporcularda bu nedenle mantar görülme riski çok yüksektir. Yüzme havuzları, hamamlar, spor salonları ve duşlar gibi ortak kullanım alanlarında çıplak ayakla yürümek mantar bulaşma riskini arttırır.
Diyabeti olan bireylerin bağışıklık sistemleri zayıf olduğu için mantar enfeksiyonunun görülme olasılığı daha yüksektir. Yine sigara içen bireylerde tırnak mantarı daha fazla görülür. Bununla birlikte erkeklerde tırnak mantarı daha yaygındır. Ayrıca çok fazla su altında kalanlar diğerlerine oranla daha fazla tırnak mantarı sorunuyla karşılaşır.
Tırnak Mantarı Teşhisi Nasıl Konulur?
Tırnak mantarı için teşhis konulması doktorlar için çok da zor değildir. Fizik muayene çoğu zaman teşhis için yeterlidir. Ancak tırnak mantarına neden olan mantarın türünün tespit edilmesi için tırnaktan veya tırnak altında bir parça alınarak incelenebilir. Laboratuvarda yapılan inceleme sonucunda tırnak mantarına neden olan mantarın türü saptanabilir ve buna göre tedavi uygulanabilir. Sedef hastalığı bulunan bireylerde bazen tırnak mantarına benzer durumlar görülebilir. Bu inceleme sonucunda tırnak mantarı sedef hastalığından ayrılabilir.
Maya ve bakteri gibi mikroorganizmaların da tırnakları enfekte etme olasılığı vardır. Enfeksiyonun nedeninin tespit edilmesi en etkili tedavi için oldukça önemlidir. El tırnak mantarı veya ayak tırnak mantarı için farklı prosedürler yoktur. Her iki tırnak mantarı için de teşhis ve tedavi yöntemleri aynıdır. Doktor muayene ve testler sonucunda mantar türüne göre en uygun tedaviyi belirleyerek hızlı bir şekilde uygulamaya geçebilir.
Tırnak Mantarı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tırnak mantarı nasıl geçer sorusu bu sorunla sık sık karşılaşanlar arasında oldukça yaygındır. Doktorlar hastada bulunan mantarın türüne göre tırnak mantarı ilaçları ile hastanın tedavisine başlar. Oral antifungal ilaçlar ile tedavinin başlaması mümkündür. Bu ilaçlar çoğunlukla ilk seçenektir çünkü enfeksiyonun ortadan kalkması için diğer ilaçlara göre daha başarılıdırlar. Bu ilaçlar yeni büyüyen tırnağın sağlıklı bir şekilde büyümesine ve zamanla mantarın tırnaktan atılmasına yardımcı olur. Çoğunlukla 12 hafta boyunca bu tedavi devam eder, ancak uygun süreyi doktor belirleyecektir.Deri dökülmeleri ve karaciğer hasarı gibi ciddi yan etkileri olduğundan bu ilaçları kullanan hastalar sürekli kontrol altında tutulur ve düzenli olarak testler yapılır. Olumsuz bir sonuç olmadığı takdirde ilaç tedavisine devam edilir. Karaciğer veya kalp hastalığı olan hastalar için bu ilaçlar önerilmeyebilir. Bu tür durumlarda farklı tedavi yöntemleri uygulanır. Bu yöntemlerden biri tırnak mantarı kremi olarak bilinir. Tırnaklar ıslatıldıktan sonra bu kremler tırnağa uygulanır ve kremin mantarı önlemesi beklenir. Kremler uygulanmadan önce tırnağın kalın üst kısmı biraz kazınabilir. Böylece kremin alttaki mantarlı dokuya ulaşması kolaylaşır ve tedavi daha etkili hale gelir.
Tedavi yaklaşık olarak bir yıl devam eder. Hastalığın çok ilerlemesi halinde ilaçların daha etkili olabilmesi için tırnak çıkarma ameliyatları da seçenekler arasındadır.
Tırnak mantarı ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.