Testis torsiyonu, testislerin kendilerini besleyen spermatik kord etrafında dönmesi anlamına gelir. Bu durumun görülme sıklığı 1/4000’dir. Testis torsiyonu her yaştan erkeği etkileyebilir ancak en sık yenidoğan ve ergenlik döneminde görülür. Testis torsiyonu tedavisi için en kısa zamanda cerrahi müdahale gerekmektedir.
Testis Torsiyonu Nedir?
Skrotum, testislerin içerisinde bulunduğu torba benzeri bir yapıdır. Skrotumun beslenmesi, spermatik kord aracılığıyla sağlanır. Testislerin spermatik kord üzerinde dönerek korddan geçen kan akımının azalmasına, hatta bazen durmasına neden olur. Kan akımındaki azalma testislerde ani gelişen şiddetli ağrıya ve şişkinliğe yol açar.
Testis torsiyonu acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Kan akımındaki azalma uzun süre devam ederse testisler hasar görür, işlevini yapamaz hale gelir. Testislerin en az hasarla kurtulması için torsiyon tespit edilir edilmez hastanın ameliyata alınması gerekir.
Testis Torsiyonu Neden Olur?
Torsiyon; dönme, burulma anlamına gelir. Testislerin, skrotumun beslenmesini sağlayan spermatik kord üzerinde torsiyone olması yani dönmesi kord içindeki kan akımını azaltır. Testisler, spermatik kord üzerinde birden fazla kez dönerse kan akımı tamamıyla durabilir. Bu durumda da testis çok daha hızlı bir şekilde hasar görür.
Testis torsiyonuna neden olan mekanizmalar henüz tam anlamıyla aydınlatılamamıştır. Ancak testis torsiyonu sorunu yaşayan erkeklerin çoğunda ‘Çan tokmağı (Bell clapper)’ adı verilen bir deformite vardır. Çan tokmağı (Bell clapper) deformitesi, testislerin skrotum içerisinde rahatça hareket etmesini sağlar. Normalde testisler, çevresindeki güçlü ve destekleyici bağ dokusu sayesinde skrotum içerisinde kolayca hareket edemezler. Çan tokmağı deformitesinde testislerin artmış hareket etme durumu torsiyon riskini artırır. Ancak çan tokmağı deformitesine sahip her erkek, testis torsiyonu problemi yaşayacak diye bir kural yoktur.
Çan tokmağı deformitesi genetik bir durumdur. Deformite sıklıkla her iki testisi de etkiler. Testis dönmesi; ağır egzersizden birkaç saat sonra, testislerdeki küçük bir yaralanma sonrası veya uyku sırasında meydana gelebilir. Ergenlik döneminde testosteron etkisiyle testislerin hızlı büyümesi torsiyon ihtimalini artırır. Soğuk hava da torsiyon riskini artıran bir diğer nedendir.
Testis torsiyonu özellikle 12-18 yaş arası erkeklerde görülür. Ailesinde testis torsiyonu hikayesi bulunan erkekler, torsiyon açısından risk altındadır.Testisler, torsiyonun ardından kısa bir süre içinde kendiliğinden detorsiyone olabilir. Testislerinde ani bir ağrı hisseden ancak herhangi bir tedaviye başvurmadan ağrısı geçen erkeklerde bu torsiyon-detorsiyon durumu oluşmuş olabilir. Bu durum tekrar etmeye meyillidir. Kişinin ağrısı ne kadar şiddetliyse genellikle testislerde oluşan hasar da o kadar şiddetli olur.
Testis Torsiyonu Belirtileri Nelerdir?
Testis torsiyonunda görülen semptomlar:
- Skrotumda ani başlangıçlı şiddetli ağrı
- Testislerde kızarıklık, şişlik
- Karın ağrısı
- Bulantı, kusma
- Normal halinden daha farklı bir pozisyonda duran testis
- Sık idrara çıkma
- Ateş şeklindedir.
Küçük çocuklarda testis torsiyonuna bağlı oluşan ağrı, çocuklar gece uykusundan uyandıracak kadar şiddetli olabilir.
Skrotumunda şiddetli ağrı hisseden erkekler hemen en yakın sağlık merkezine başvurmalıdır. Erken tedavi ile torsiyona bağlı oluşabilecek testis hasarı önlenebilir. Şiddetli testis ağrısı yaşayan ancak tedavi almadan ağrısı geçen erkekler de doktora başvurmalıdır. Bu erkeklerde torsiyon-detorsiyon durumu olabilir. Bu durum ileride kendiliğinden düzelmeyen testis dönmesine yol açabilir. Dolayısıyla bu sorunu yaşayan erkeklerin torsiyondan korunmak için ameliyat olması gerekebilir.
Testis torsiyonuna zamanında müdahale edilmediğinde ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bu komplikasyonlar şöyledir:
Testis Hasarı: Testis dönmesine birkaç saat içerisinde müdahale edilmediğinde azalan kan akımı testiste kalıcı hasar bırakabilir. Uzun süre beslenemeyen testis ölebilir, bu testisin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
İnfertilite (Kısırlık): Testis hasarı veya kaybı, kişinin üreme kapasitesini azaltabilir.
Testis Torsiyonu Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Testis torsiyonu tanısı için doktor öncelikle hastaya şikayetlerinin ne olduğunu sorar. Hastada görülen belirtilerin torsiyona mı yoksa başka bir nedene mi bağlı olduğunu tespit etmeye çalışır. Sonrasında hastanın karın ve kasık bölgesini muayene eder, testislerini inceler. Testis torsiyonu tanı yöntemlerinden biri de refleks incelemesidir. Doktor, hastanın etkilenen tarafındaki uyluğunun iç kısmını sert bir cisimle hafifçe çizer. Normal şartlarda bu durum testisin kasılmasına yol açar. Ancak torsiyon hastalarında bu refleks oluşmayabilir. Hastadaki belirtilerin torsiyon veya başka bir nedenle oluşup oluşmadığını anlamak için bazı testler kullanılabilir. Bu testler:
İdrar Tahlili: İdrar tahlili ile hastada olası bir enfeksiyon durumu kontrol edilir.
Skrotal Ultrason: Doppler ultrason adı verilen bir yöntemle testise olan kan akımı görüntülenebilir. Testislere gelen kan akımının azalmış olması torsiyonun bir bulgusu olabilir. Hastanın birkaç saattir süren şiddetli skrotum ağrısı varsa ve muayenedeki bulgular testis torsiyonu ile uyumluysa ek testler yapılmadan hasta ameliyata alınabilir. Çünkü testis torsiyonuna geç müdahale edilmesi ciddi sonuçlara yol açabilir.
Testis torsiyonun düzeltilmesi için ameliyata ihtiyaç vardır. Bazen doktor torsiyone olmuş testisleri, ‘kitap açma kapatma’ yöntemi adı verilen yöntemle elle detorsiyone edebilir. Ancak bu durumda da hastanın torsiyonun tekrarlanmaması için ameliyat olması gerekir.
Testis torsiyonu ameliyatı ya da diğer adıyla orşiopeksi genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sırasında cerrah, skrotuma küçük bir kesi yapar, dönmüş spermatik kordu düzeltir. Eğer gerekirse hastanın tek testisi veya her iki testisi skrotum içine dikilir. Testis ne kadar çabuk düzeltilirse kurtarılma şansı da o kadar yüksek olur. Hastada ağrı başladıktan 6 saat ve sonrasında yapılan müdahalelerde testisin kalıcı hasar alma riski gittikçe yükselir. Müdahale, ağrı başladıktan 12 saat ve sonrasına gecikmişse hastanın testisi ciddi hasar almıştır ve %75 ihtimalle çıkarılır.
Yenidoğan bebeklerde de testis torsiyonu görülebilir. Bebeğin testisi sert, şişmiş ve koyu renkli olabilir. Torsiyonun tespit edilmesi için ultrason kullanılır. Bebeklerde de torsiyonun tedavisi cerrahidir. Bebeklerde testis torsiyonu ameliyatı kararı vermek zor olabilir. Bebek torsiyon belirtileriyle dünyaya geldiyse müdahale için çok geç olabilir. Ayrıca ameliyat için genel anesteziye bağlı riskler de olacaktır. Ancak bazen bebeğin ameliyata alınması testisin kurtarılmasını ve diğer testisteki torsiyonun engellenmesini sağlar.
Torsiyonun ameliyat ile düzeltilmesi, bebeğin gelecekte üreme hormonu üretimi ve fertilite gibi konularda sorun yaşamasının önüne geçebilir. Yenidoğanlarda testis torsiyonu ameliyatı doktor ve ailenin birlikte verebileceği bir karardır. Doktor aileye ameliyatın tüm avantaj ve dezavantajlarını açıklar. Sonrasında ise ailenin isteği doğrultusunda alınan kararlar uygulanır.
Testis torsiyonu ameliyatı (orşiopeksi) sonrası hasta genellikle aynı gün içerisinde taburcu edilir. Testisi çıkarılan hastaların ise bir süre hastanede kalması gerekebilir. Ameliyat sonrası iyileşme döneminde skrotumda 2-4 hafta süren şişlik olabilir. Ameliyatta atılan dikişlerde genellikle çözünebilir materyal kullanılır. Bu nedenle hastanın dikiş aldırmaya gitmesi gerekmez. Hasta ameliyat sonrası ağrıyı azaltmak için testislerine 10-20 dakika soğuk uygulaması yapabilir.Testis torsiyonunu önlemenin tek yolu testislerin skrotuma dikiş ile sabitlemektir. Ancak bu işlem daha önce torsiyon geçirmiş ve torsiyon geçirmekte olan kişilere uygulanır.
Testis torsiyonu acil müdahale edilmesi gereken bir sağlık sorunudur. Torsiyonun erken dönemde fark edilmesi ve ilk birkaç saat içerisinde gereken tedavinin başlanmasıyla testisler az hasarla kurtarılabilir. Torsiyona müdahalenin gecikmesi testisin kaybedilmesine yol açabilir.
Testis torsiyonu ile ilgili merak ettiğiniz konuları Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım