Pankreas Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Pankreas, sindirim sistemi için gerekli enzimleri ve kan şekerinin düzenlenmesi için gerekli hormonları üreten, besin ve enerji metabolizması ile ilgili oldukça önemli bir organdır.

Pankreas kanseri ise vücutta önemli birçok mekanizmada sorun oluşturduğu ve agresif seyrettiği için tehlikeli bir kanser türüdür.

Pankreas kanseri evreleri sırasında genellikle 1. ve 2. evrelerde belirti görülmez ancak 3. ve 4. evrelerde belirtileri fark edildiği için hayati tehlike oluşturur.

Pankreas kanseri belirtileri arasında

İştahsızlık,
Kilo kaybı,
Halsizlik,
Bulantı,
Kusma,
Şişkinlik,
İshal
Beklenmeyen şeker hastalığı başlangıcı

Pankreas kanseri oluşumunda genetik veya çevresel pek çok risk faktörü bulunur.

Genetik Olmayan Ve Aniden Gelişen Diyabet Hastalığı Neyin Belirtisi Olabilir?

Pankreas kanseri teşhis edilen hastaların büyük bir çoğunluğunda (yaklaşık ¾ oranında) glikoz metabolizmasında bozukluk veya tip 2 diyabet görülür. Tip 2 diyabetle pankreas kanseri arasında çift yönlü bir ilişki bulunur. Yani tip 2 diyabet tanısı konulan hastalarda da ¼ oranında pankreas kanseri görülebilir. Bu sebeple şeker hastalığı, pankreas kanseri risk faktörleri arasında ilk sıralarda yer alır. Tip 2 diyabet hastalığında pankreasın beta hücrelerinden insülin üretilir ama dokularda insülin direnci görüldüğü için kan şekeri düşürülemez. Bu durumda pankreas kan şekerini düşürmek için daha fazla insülin üretmeye çalışsa da faydalı olmaz. Pankreasın insülin üretmek için çabası ve insülin yüksekliğine maruz kalması pankreas kanseri oluşumuna neden olan asıl sebep olarak görülür. Bu yüzden tip 2 diyabet tanısı konulan ve özellikle ileri yaşlarda kişilerin pankreas tümöründen şüphelenerek pankreas görüntülemesi yaptırması önerilir.

Yağ Metabolizmasındaki Sorunlar Pankreas Kanseri Gelişimini Etkiler Mi?

Pankreas kanserinin en önemli risk faktörleri arasında obezite ve vücuttaki yağ oranının yüksekliği yer alır. Kilonun boya oranına göre hesaplanan vücut kitle indeksindeki her 5 değerlik artış pankreas kanseri riskini %10 artırır. Bu sebeple fazla kilosu ve yüksek kolesterolü (Hiperkolesterolemi) olan kişilerin göz önünde bulundurması gereken risklerden biri de pankreas kanseridir.

Pankreas Kanseri Sık Görülen Bir Kanser Midir? Neden Önemli Kanserler Arasında Yer Alır?

Pankreas kanserinin sık görülen kanserler arasında yer almamasına rağmen oldukça bilinen bir kanser olmasının nedeni, agresif seyretmesi ve geç evrelerde tespit edildiğinden hayati tehlike oluşturmasıdır. Ölüm riski yüksek olan pankreas kanserinin ilerleyen yıllarda kanser sebepli ölümler arasında 2. sırada yer alacağı düşünülüyor. Pankreas kanseri ilk evrelerde genellikle belirti oluşturmadığı için teşhis edilmesi zor olur. Ne kadar erken evrede teşhis edilirse pankreas kanseri tedavisi başarı oranı o kadar artar.

Pankreas Kanseri Oluşumu Riskini Artıran Faktörler Nelerdir?

Pankreas kanseri riskini artıran en önemli etkenlerden biri, sigara, pipo ve puro gibi tütün ürünlerini kullanmak veya kullanılan ortamda bulunmaktır. Tütün kullanımı pankreas kanseri riskini %70 kadar artırır. Pankreas kanseri oluşumu riskini önemli derecede artıran diğer faktörler arasında yüksek kolesterol, şişmanlık, fazla alkol kullanımı, diyabet, kronik pankreas iltihabı ve bazı enfeksiyonlar çeşitleri yer alır.

Pankreas Kanseri İle İlişkili Gen Hangisidir? Pankreas Kanserinde Genetik Yatkınlığın Payı Ne Kadardır?

Pankreas kanseri vakalarının sadece %5’lik bir kısmının genetik kökenli olduğu belirlenmiştir. Ama ailede ve kan bağı olan akrabalardan 3 veya daha fazla kişide pankreas kanseri görüldüyse pankreas kanseri oluşma riski 57 kat artar. Yapılan genetik çalışmalar sonucunda sadece tek bir pankreas kanseri geni tanımlanamasa da BRCA 1, BRCA2 ve 6174delT mutasyonlarının pankreas kanseri üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu durum sonucu pankreas kanseri oluşumu Afrikalı, Amerikan ırk ve Askenazi Yahudilerinde sık görülür. Ayrıca kalıtsal pankreatit, kalıtsal polipsiz kolorektal kanser, kalıtsal meme-over kanseri, ailevi çoğul mole melanom sendromu, Ataksi-telenjiektazi, Fanconi anemisi, Peutz-Jeghers sendromu ve kistik fibrozis gibi genetik geçişli hastalıkların pankreas kanseri riskini artırdığı bilinir.

Pankreas Kanseri Gelişimi Riskini Artıran Besinler Nelerdir?

Yağ oranı yüksek besinler tüketmek özellikle doymuş yağlar ağırlıklı beslenme kolesterolü artırdığı için pankreas kanseri oluşma riskini de artırır. Sosis, salam, sucuk gibi işlem görmüş et ürünleri ve kırmızı et de riski artıran gıdalardan olur. Özellikle ızgarada pişirildiğinde ve yanık olduğunda her kanserde olduğu gibi pankreas kanserinde de riski artırır. Genel olarak kanser riskini artıran ve kanser hücrelerini beslediği için kanserin ilerlemesine neden olduğu düşünülen, şeker oranı yüksek besinlerin ise pankreas kanseri riskini artırdığı ile ilgili net veriler bulunmamaktadır. Bir diğer kanser riskini kesin artırdığı ile ilgili net veriler bulunmayan ürün sodadır. Soda ile pankreas kanseri arasında bir bağlantı bulunsa da bunun sebebinin kanseri artırması mı yoksa kanserin belirtileri olan mide rahatsızlıklarını gidermek için kullanılmasından mı kaynaklı olduğu bilinmiyor. Bu sebeple mide sorunları gibi basit görünen şikayetlerin geçiştirilmeyip mutlaka bir doktor muayenesini gidilmesi önerilir.

Pankreas Kanserinden Korunmak İçin Önerilen Kahve Tüketimi

Kafeinli veya kafeinsiz kahve tüketimi pankreas kanseri oluşumunu yaklaşık yarı yarıya azaltır. Kahve tüketimi kalp sağlığını koruduğu gibi pankreas kanseri riskinden de koruduğu için günde 1 fincan Türk kahvesi tüketimi önerilir.

Pankreas Kanserinden Nasıl Korunabiliriz?

Pankreas kanseri risk faktörlerinin büyük bir çoğunluğunu çevresel etkenler oluşturduğundan alınacak önlemlerle pankreas kanserinden korunulabilir.

Tütün ve mamullerinden uzak durun

Tütün ve mamullerinden uzak durun
Dumansız sigara veya elektronik sigara da kullanmayın.
Pasif içicilik de sigara kullanımı kadar zararlı olduğundan sigara içilen ortamlarda bulunmayın.

Beslenme alışkanlıklarınıza dikkat edin

Boyunuza göre ideal kiloya sahip olun, kilo fazlanız varsa vermeye çalışın.
Düzenli spor yaparak kalori yakın ve günlük aldığınız kalori miktarını azaltın.
Sağlıklı beslenmeye dikkat ederek her gün taze sebze ve meyve tüketin.
Basit şeker ve doymuş yağ tüketimini azaltın.
İşlenmiş et ürünlerinden uzak durun ve kırmızı eti azaltarak beyaz ete ağırlık verin.

Çevresel etkenleri düzenleyin