Lavman Nedir? Lavman Nasıl Yapılır?

• Lavman; yeteri miktarda su içilmemesi, lifli gıdaların düzenli olarak tüketilmemesi, yeterli egzersiz yapılmaması gibi nedenlere bağlı olarak oluşan kabızlığın tedavisinde kullanılmaktadır.
• Doktorlar tarafından kolonoskopi, anoskopi (anal kanalın kamerayla incelenmesi) gibi kalın bağırsak inceleme yöntemleri kullanılacaksa işlemden önce hazırlık yapılması ve kalın bağırsakların temizlenmesi amacıyla kullanılır. Bu sayede kalın bağırsak duvarlarında yer alabilecek polip, kanama ve diğer anormalliklerin daha rahat görülmesine katkıda bulunur.
• Bağırsaklara cerrahi bir işlem uygulanacaksa ameliyat öncesi uygulanır. Bu sayede operasyon sırasında dışkının kirli ortam oluşturması ve enfeksiyona neden olmasının önüne geçilebilmektedir.
• Baryum içeren lavmanlar alt bağırsak sisteminin röntgen görüntülemesinde kullanılır ve bu sayede bağırsak hareketlerinin görüntülenmesine yardımcı olur.
• Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarında tedavi amaçlı kullanılırlar.

Kabızlık; beslenme düzeni, bazı hastalıklar ve ilaç kullanımı gibi çeşitli sebepler sonucu oluşabilen yaygın bir durumdur. Kabızlık tedavisinde bazı ilaçların kullanımı fayda gösterse de lavman sık kullanılan tedavi yöntemlerinden birisidir.

Lavman Nedir?

Rektum, kalın bağırsağın anüse bağlandığı son kısmıdır. Lavman, rektuma yerleştirilerek kalın bağırsağın içerisine bağırsakların çalışmasını hızlandıracak sıvının yerleştirilmesi işlemidir. Sıklıkla sorulan “Lavman ne demek?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Kabızlık tedavisinde ilk başta genellikle diyet değişimi, spor yapma gibi diğer seçeneklerin fayda göstermediği durumlarda laksatif yani bağırsak hareketlerini hızlandıran ilaçlar tercih edilmektedir. Bu tedavilerin fayda göstermediği durumlarda lavman kullanılabilmektedir.

Lavman Ne İşe Yarar?

Sık görülen bir şikayet olan kabızlık, kalın bağırsağın içerisindeki dışkının rektum aracılığıyla atılamadığı durumlarda oluşmaktadır. Kabızlık şikayeti olan hastalarda bağırsaklar normale göre daha yavaş çalışmaktadır ve yedi günlük süreçte üç ya da daha az sayıda bağırsak hareketi oluşmaktadır. Hafif kabızlık durumu genellikle bireylerin düzenli bir şekilde lifli gıdaları tüketmemesi ya da yeterli su içmemesi nedeniyle oluşur. Günlük spor aktivitelerinin yapılmaması da kabızlık oluşmasına neden olan bir diğer etkendir. Lavman, kabızlık problemi olan hastalarda kalın bağırsağın temizlenmesi için kullanılır.

Lavman, sadece kabızlık durumunda değil aynı zamanda kalın bağırsağın görüntülenmesini sağlayacak röntgen veya kolonoskopi (kamera ile kalın bağırsağın incelenmesi) öncesinde de kullanılmaktadır. Bağırsakları temizlemesi sayesinde kalın bağırsak içerisinde bulunabilecek poliplerin daha net görüntülenmesinde yardımcı olmaktadır.

Lavman Nasıl Yapılır?

Lavman öncesinde hekimler hastanın bazı özel beslenme tarzına geçmesini isteyebilirler. Bu beslenme tarzı genellikle yoğun lif içeren ve bağırsakların çalışmasını hızlandıran besinleri içermektedir. Ancak bu öneriler hastanın neden lavmana ihtiyacı olduğuna bağlı değişebilmektedir. Lavman, ev ortamında ya da hastanelerde uygulanabilmektedir.

Lavman solüsyonu hazır olarak gelebildiği gibi bazı malzemelerin karıştırılması sonucunda da elde edilebilmektedir. Bu yüzden sulu lavman çözeltisi hazırlanırken mutlaka dikkatli olunmalıdır. Kalın bağırsak üzerindeki baskının azaltılması için idrara çıkılarak mesanenin (idrar torbasının) boşaltılması faydalı olmaktadır. Tek başına uygulanabildiği gibi hastanın yakını tarafından da uygulanması mümkündür. Lavman acil tuvalet ihtiyacı oluşturabileceğinden uygulamanın tuvalete yakın bir yerde yapılması önerilmektedir. Uygulama sırasında lavmanın bağırsakların içerisine daha rahat geçebilmesi için bacaklar karına doğru çekilmelidir. Lavman tüpünün kolay yerleşimi için tüpün ucuna kayganlaştırıcı jel uygulanabilir. İşlem öncesi ölçüm yapılmalı ve lavman tüpünün ucu rektum içerisinde on santimetreden daha fazla ilerletilmemelidir. Lavman tüpü rektuma yerleştirildikten sonra tüpün içerisindeki solüsyon boşalana kadar sıkılmalıdır. Bu süreçte derin nefes alıp vermek hastayı rahatlatacaktır. İşlem bittikten sonra tüpün ucu rektumdan yavaşça çıkarılır. Tüp çıkartıldığında hastalar hemen tuvalete gitme ihtiyacı hissetmektedirler. Lavmanın kullanım amacı bağırsakların temizlenmesi ise mutlaka solüsyonun bağırsaklarda bir miktar kalması gerekmektedir. Genellikle lavmanın 5 dakika kadar bağırsaklarda tutulabilmesi yeterli olmaktadır. Eğer lavman kalın bağırsağın genişletilmesi amacıyla yapılıyorsa doktorun önerdiği şekilde uygulanmalıdır. Hastaların işlemi daha önce gerçekleştirmemiş olması veya yardıma ihtiyacı olması durumunda lavman işlemi hastanelerde de yapılabilmektedir.

Bazı durumlarda çocuklarda veya bebeklerde lavman yapılması gerekmektedir. Çocuklarda veya bebeklerde lavman kullanılmadan önce mutlaka çocuk hastalıkları uzmanı bir hekim ile iletişime geçilmesi ve önerilerine uyulacak şekilde lavman uygulaması yapılması önemlidir.

Lavman Çeşitleri

Lavmanların sık kullanılan birkaç çeşidi vardır. Boşaltıcı lavmanlar kalın bağırsak içerisindeki dışkının temizlenmesi için kullanılmaktadır. Genellikle kolonoskopi veya diğer tıbbi incelemelerin yapılmasının gerekli olduğu durumlardan önce uygulanır. Kabızlık, yorgunluk, baş ağrısı ve sırt ağrısı gibi şikayetler, boşaltıcı lavman sayesinde giderilebilir. Boşaltıcı lavman solüsyonlarının içerisinde dışkının yumuşatılması ve bağırsak hareketlerinin hızlandırılması için gerekli olan mineraller bulunmaktadır. Boşaltıcı lavman uygulanması sonucu bağırsaklar uyarılır ve solüsyon ile birlikte atıkların da dışarı çıkarılması sağlanır.

Tedavi edici lavman çeşitleri bağırsak ile ilişkili enfeksiyon hastalıklarının tedavisi için gerekli  ilaçları içeren solüsyonlardır. Bu lavmanlar, hastane ortamında doktor kontrolünde gerçekleştirilirler. Boşaltıcı lavmanlarda olduğu gibi kalın bağırsaklara hızlı bir şekilde gönderilmez, rektumun uyarılmaması için daha yavaş uygulanırlar. Bu sayede tuvalete çıkma ihtiyacı azaltılmış olur ve ilacın bağırsaklarda daha uzun süre kalması sağlanır. Genellikle bağırsak parazitlerinin sebep olduğu enfeksiyon durumunda kullanılarak tedaviye katkıda bulunmaktadırlar.

Lavman Faydaları

Kabızlığın tedavisi ve bağırsakların temizlenmesi amacıyla kullanılan lavmanlar, başka faydalarının da olması nedeniyle kullanılmaktadır. Yapılan bazı çalışmalarda vücuttan zararlı toksinlerin ve ağır metallerin atılmasını sağladığı belirtilen lavmanların, cildi, bağışıklığı, kan basıncını ve enerji düzeyini de geliştirdiği açıklanmıştır. Ancak bu faydalarının olduğunu belirten araştırmaların sayısı sınırlı olduğu için genellikle kabızlık tedavisinde ve bağırsakların temizlenmesinde kullanılırlar.

Lavman Neden Yapılır?

Lavman Yan Etkileri

Lavman tıbbi olarak bağırsakların temizlenmesinde ve kabızlığın tedavisinde önemli etkilere sahip olsa da özellikle evde yanlış kullanım sonucu birçok riski de beraberinde getirir.

• Bağırsaklarda yer alan faydalı bakterileri de etkileyebileceği için vücuttaki elektrolit (vücuttaki tuz ve mineral) dengesini bozabilmektedir. Özellikle içerisinde sodyum fosfat bulunan tuzlu lavmanlar, vücuttaki elektrolit dengesini bozarak magnezyum ve sodyum düzeylerinde değişikliklere yol açarlar.
• Lavman sonrası karında kramp şeklinde ağrı ve gaz şikayeti oluşabilir.
• Lavman kullanımı sonucunda ishal ortaya çıkması durumunda vücutta su azalması ve elektrolit dengesizliği gibi problemler oluşabilir. Bunun sonucunda ise böbrekler ve kalp üzerinde ciddi etkiler oluşabilir. Ağız kuruluğu, susama hissinin artması, yorgunluk/halsizlik, soluk cilt rengi gibi durumların gözükmesi durumunda mutlaka hekime bilgi verilmelidir.
• İdrar miktarında değişme, karın ağrısı, kanlı dışkı, kanama, zihin bulanıklığı, bileklerde ya da bacakta şişme gibi ciddi yan etkiler görüldüğünde mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Kalp ritminde düzensizlik, nöbet gibi ciddi yan etkiler nadir de olsa görülebilmektedir.
• Lavman yapıldıktan sonra alerjinin gerçekleşmesi genellikle nadirdir, yine de kızarıklık, kaşıntı, şişme (özellikle yüzde, dilde ve boğazda), şiddetli baş dönmesi, nefes almada güçlük gibi şikayetler olması durumunda tıbbi yardım istenmesi gereklidir.

Lavmanın Etkisi Ne Kadar Sürer?

Eğer lavman evde yapılıyorsa bu süreçte acele edilmemesi gereklidir. İşleme başlamadan önce en az 30 dakika boyunca herhangi bir şey yenmemelidir. Lavmanlar genellikle uygulandıktan sonra bir saat içerisinde etkinliğini gösterirler. Eğer lavmandan sonra tuvalete çıkamama gibi bir durum varsa mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır. Aksi söylenmediyse ikinci kez lavman kullanmadan önce hekime danışılması gerekmektedir.