Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Tenisçi dirseği ya da diğer adıyla lateral epikondilit, dirsek tendonlarında aşırı yüklenmeye bağlı sorun oluşmasıyla ortaya çıkar. İsmi tenisçi dirseği olmakla birlikte bu rahatsızlık kasap, marangoz, tesisatçı, ressam gibi farklı meslek kollarına mensup kişilerde daha sık görülebilir. Tenisçi dirseği, fizik tedavi veya cerrahi gibi farklı yaklaşımlarla tedavi edilebilir.

Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit) Nedir?

Tenisçi dirseği ya da bilinen diğer adıyla lateral epikondilit; ön kol hareketlerini yapan kaslara ait tendonlar ile ilgili bir sorundur. Tendonlar, kasları kemiğe bağlayan yapılardır ve eklem hareketleri için oldukça kritik önem taşır. Ön kol kaslarından elin kavrama ve döndürme hareketini yapmasını sağlayanların tendonları dirseğin dış kısmına, lateral epikondile yapışır. Tekrarlayan hareketler sonucu bu kaslarının çok kullanılması ise tendonda yıpranmaya, iltihaplanmaya ve hatta kopmaya neden olabilir. Bu durum sonucu dirseğin dış tarafında ağrı hissedilebilir, ilgili kolda güçsüzlük ortaya çıkabilir.Lateral epikondilite tenisçi dirseği denmesi, bu rahatsızlığın tenisçilerde sık görülmesi ile ilgilidir. Raketi çok sıkı tutmak, sürekli ‘backhand’ tarzda vuruş yapmak; tenisçi dirseği gelişimine zemin hazırlar. Ancak bu rahatsızlık sadece tenisçilerde görülmez, ellerin iş sırasında sürekli tekrarlayan hareketler yapıldığı şu meslek mensuplarında da görülebilir:

• Diş hekimleri
• Bahçıvanlar
• Golf ve beyzbol oyuncuları, eskrimciler
• Oto tamirciler
• Tesisatçılar
• Temizlik hizmetlileri
• Maniküristler
• Müzisyenler
• Kasaplar
• Şefler

Tenisçi dirseği her yaştan kişiyi etkileyebilmekle birlikte en sık 30-50 yaş arası bireylerde görülür.

Tenisçi Dirseği Belirtileri Nelerdir?

Tenisçi dirseği, dirseğin dış kısmında ağrı ve hassasiyet hissedilmesine neden olur. Dirsekteki bu ağrı ön kola ve elin dış kısmına doğru yayılabilir. Ağrının şiddeti dirseğin hareketi ile artan hafif şiddette olabileceği gibi ağır vakalarda hareketsizken bile dirsekte şiddetli ağrı ortaya çıkabilir.Döndürme ve kavrama gibi hareketlerin tekrarlayan şekilde yapılması tenisçi dirseği belirtilerini alevlendirebilir. Tenisçi dirseği sorunu yaşayan kişilerde şu hareketler dirsekteki ağrıyı ve hassasiyeti artırabilir:

• Yük taşımak, ön kolu bükmek
• Kalem gibi küçük cisimleri kavramak
• Kapı kolu, kavanoz kapağı açmak

Tenisçi dirseği, kolun tamamen açıldığı durumlarda kolda katılık ve ağrıya yol açabilir.Tenisçi dirseği her iki kolu etkileyebilmekle birlikte genelde baskın olarak kullanılan kolu etkiler. Bu nedenle çoğunlukla tek taraflı olarak ortaya çıkar.

Tenisçi Dirseği Neden Olur?

Elin ve el bileğinin kaldırılması ve güçlendirilmesi yönünde çalışan ön kol kasları, dirseğin dış tarafta yer alan kemiksi çıkıntısına yani lateral epikondile yapışır. Bu kasların tekrar tekrar kullanılması tendonlarda yıpranmaya yol açar. Bu durum sonucunda da tendonların lateral epikondile yapıştığı bölgede iltihaplanma meydana gelir. İltihaplanma da ağrı ve hassasiyet oluşumuna zemin hazırlar. Tenisçi dirseği gelişimine sebep olabilecek hareketler şu şekildedir:

• Dikiş dikmek
• Klavye ve mouse kullanmak
• Resim yapmak
• Özellikle et olmak üzere yiyecek doğramak
• Tesisat aletleri kullanmak
• Testere, makas gibi el aletleri kullanmak
• Keman çalmak
• Tuğla örmek
• Tenis, badminton gibi raket ile oynanan sporları yapmak

Tenisçi Dirseği Hastalığı Tedavisi

Tenisçi dirseği tanısı koymak için genellikle hastanın ayrıntılı tıbbi hikayesini almak ve fizik muayene yapmak yeterli olur. Hastada var olan belirtilerin tenisçi dirseğinden farklı bir rahatsızlığa bağlı olduğundan şüphelenilmesi durumunda ise X-ray film gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanılabilir.Tenisçi dirseğinin tedavisinde fizik tedavi ve ameliyat gibi farklı yöntemler kullanılabilir. Tedavinin ilk aşamasında hastanın günlük yaşamında, işinde dirsekteki yıpranmayı artıracak hareketlerden uzak durması sağlanır. Bunun için hastadan bu hareketleri yaparken atel, bandaj takması istenebilir.

Tenisçi dirseği fizik tedavi ile düzeltilebilir. Bunun için ön kol kaslarını güçlendiren tenisçi dirseği egzersizleri yapılabilir. Bu egzersizler, el bileğinin yavaşça aşağı doğru indirilmesini ve sonra yavaşça yukarı kaldırılmasını kapsar. Fizik tedavi kapsamında tenisçi dirseği bandı da kullanılabilir. Lateral epikondilit bandı ön kol kaslarının ve dirseği destekler; böylece dirsekteki stres azaltır.Tenisçi dirseği tedavisinde PRP (Platelet Rich Plasma) ve Botox enjeksiyonları kullanılabilir. Bu yöntemde etkilenen koldaki tendona bu maddeler enjekte edilir. Tenisçi dirseğinde, kuru iğne olarak bilinen ve etkilenen tendona küçük iğnelerin batırıldığı tedavi yöntemine de başvurulabilir.Ultrasonik tenotomi de tenisçi dirseği tedavisinde kullanılan yöntemlerden biridir. Bu yöntemde, ultrason yardımıyla bir iğne hastalıktan etkilenen tendona doğru ilerletilir. Ultrason enerjisiyle hafifçe titreşen iğne tendonun hasarlı bölgesini sıvılaştırır ve sonrasında bu bölge emilerek çıkartılır.Tenisçi dirseği ameliyatı, hastalığın diğer yöntemlerle tedavi edilemediği durumda başvurulan bir metottur. Ameliyat, birden çok küçük kesinin veya tek bir büyük kesinin atıldığı farklı tekniklerle yapılabilir. Ameliyatın başarılı sonuçlanması için hastanın operasyondan sonra rehabilitasyon egzersizlerini eksiksiz yapması gerekir.

Sıkça Sorulan Sorular

Tenisçi Dirseği Bandı Ne İşe Yarar?
Bant ve ateller ortopedik pek çok sorunun tedavisinde kullanılan araçlardır. Lateral epikondilit bandı, hasar gören tendona ait kasa karşı güç üretir. Bu karşı güç sayesinde kasa dolayısıyla da tendona uygulanan basınç azalmış olur. Böylelikle tendonun daha fazla hasar görmesi engellenir, aşırı yıpranmaya bağlı oluşan ağrı azaltılır.
Tenisçi Dirseği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tenisçi dirseği tedavi edilmediğinde tendondaki hasar giderek büyüyerek ilgili kasın fonksiyonlarını azaltabilir. Yetersiz tedavi kasın tekrarlayan kullanımlarda tekrar hasar görmesine yol açabilir. Lateral epikondilitin etkilediği dirseğe tekrarlayan steroid enjeksiyonları yapılması yine tendonun kopmasına neden olabilir.
Tenisçi Dirseğine Ne İyi Gelir?
Tenisçi dirseğinin kolda neden olduğu ağrı ve hassasiyetin azaltılması için ilgili kolun kullanımına ara verilmelidir. Bu kolun yeterince istirahat halinde bırakılması hem ağrının azaltılmasına hem de tendondaki hasarın gerilemesine yardımcı olur. Tenisçi dirseği ağrısı için ibuprofen veya naproksen içeren analjezik ilaçlar kullanılabilir. Ağrıyan bölgeye günde 3-4 kez 15 dakikalık soğuk uygulama yapılması da fayda sağlayabilir.
Tenisçi Dirseğinden Korunmak için Neler Yapılmalı?
Spor yapmak, dikiş dikmek veya elle yapılan herhangi bir aktivite sırasında doğru teknikleri kullanmak tenisçi dirseği, golfçü dirseği gibi ortopedik problemlerin oluşmasının önüne geçer. Tenisçi dirseğinden korunmak için yapılabilecek şeyler şu şekildedir:

• Ağrı yapan aktivitelere, hareketlere devam edilmemeli ve aynı hareketi yapmanın farklı yolları bulunmalı
• El ve el bileğinin kolun geri kalanından fazla kullanılmamasına özen gösterilmeli, hareket sırasında yük omuz kası gübü büyük kaslara verilmeli
• Tenis, badminton gibi sporlarda doğru tekniği öğrenmek için spor eğitmenlerinden destek alınmalı
• Ağır kaldırırken veya raket kullanırken ebatı büyük aletler kullanılmalı
• Kolun aktif olarak kullanıldığı zamanlarda tenisçi dirseği bandı takılmalı
• Ön kol kaslarını güçlendirecek egzersizler yapılmalı

Tenisçi dirseği, kol gücü gerektiren pek çok meslekte çalışan veya kol gücünü kullanmayı gerektiren hobileri olan kişilerde sık görülen bir durumdur. Tenisçi dirseği belirtileri gösteren kişilerde bu durumun erken tespiti tendon ve kastaki hasarın çabuk fark edilmesini sağlar. Bu sayede hastalığın fizik tedavi gibi daha basit yöntemlerle tedavi edilmesi mümkün olur, ameliyata gerek kalmaz. Tenisçi dirseği de dahil olmak üzere ortopedik hastalıklar açısından şüpheli belirtileri olan kişilerin vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmaları faydalı olacaktır. Sağlıklı günler dileriz.