İlk adet kızlar için her zaman ürkütücü olmuştur. Memeler gelişmeye başlayıp, ergenliğe girildiğinde anne veya yakın akraba kız çocuğuna adet göreceğini ve neler yapması gerektiğini anlatmalıdır. Ergen kan lekesinin ne olduğunu bilmiyorsa heyecanlanıp, telaşa kapılabilir. Utanıp, çekinebilir. Adet kanaması yaklaşık ayda bir defa 21–35 gün aralığında olur. Adet süresi de 3–7 gün arasında değişir.
Adet Gören Kız Çocukları Hangi Sıkıntıları Yaşar?
Adet başlangıcında hafif bir karın ve kasık ağrısı, uyku hali, yorgunluk, halsizlik ve sinirlilik, baş ağrısı olabilir. Östrojenin su tutucu özelliğinden dolayı oluşan ödem, baş ağrısına yol açar. İlk gün biraz daha fazla karın ağrısı ve daha koyu renkli kanamalar olabilir. Adetler ağrılı olabilir ve ilk birkaç yıl düzensiz görülebilir, bu tamamen fizyolojik bir olaydır. Hormonların tam olarak düzeninin oluşmamasına bağlıdır.
Adet Döneminde Banyo Yapmak Sakıncalı Mıdır?
Bu yanlış bir inanıştır. Ancak özellikle adet döneminde kızlar banyo alırken su dolu bir küvette banyo yapmamalıdırlar. Bu durum çok rahatlıkla genital organ enfeksiyon oluşumuna yol açabilir. Ayakta veya taburede oturarak banyo alınmalıdır. Eğer banyo olanağı yoksa dış genital organlar temizlenmelidir. Bunun nedeni, adet sırasında rahimden gelen kanın ped de birikmesi ve mikroorganizmalar açısından üremeleri için çok uygun bir ortam oluşturmalarıdır.
Kız çocukları tuvalet temizliğini önden arkaya doğru yapmalı ve böylece idrar yolları çıkışının anüsdeki mikroplarla enfekte olmasını önlenmelidirler. Adet döneminde uterus iç duvarının atıldığı ve mikropların böyle bir ortamda rahatlıkla yerleşebilecekleri bilinmektedir.
Bu nedenle çamaşır içine konan, kanı emmesi istenen materyalin temiz olması gerekmektedir. Adet döneminde kullanılması için üretilen özel petler bulunmaktadır. Pedler bir kullanımlık ve temizdir, külot içine yerleştirilmektedir. Bu pedler kanı emerek iç çamaşıra geçmesini önlemekte ve sonra atılmaktadır. 6 saatten uzun kullanılmaması tavsiye edilmektedir. Gece kullanımına veya kanamanın fazla olduğu durumlara yönelik özel petler de mevcuttur.
Pedler açıkta taşınmamalı ve özellikle dış üreme organlarına temas edecek yüzü temiz tutulmalıdır. Pedi kullanma sırasında el temiz olmalı ve dış üreme organına temas edecek yüzüne elle temas etmemelidir.
Tempon Kullanımıyla İlgili Bir Uyarı Var Mıdır?
Ülkemizde tampon kullanımı da yaygınlaşmıştır. Tampon vajina içine yerleştirilen ve vajinadan dışarıya doğru sarkan bir ipi olan, adet kanını emen özel bir materyaldir. Yapımında parçalara ayrılmayan ve özel işlemden geçirilmiş pamuk kullanılmaktadır. Kullanım öncesi eller mutlaka yıkanmalıdır. Tampon hiçbir yere değdirilmeden kullanılmalıdır. Uygulama sırasında enfeksiyon riski bakımından dikkatli olmalıdır. Tampon vajinada en fazla 6 saat kalmalıdır.
İlk adet yaşı sosyoekonomik durumun iyileşmesi, beslenme durumunun düzelmesi gibi nedenlerle daha erkene çekilmiştir.
Kız çocukları ilk adeti kaç yaşına kadar görürler?
İlk adet yani menarşın ortalama yaşı 12,5’dur ancak 10–14 yaşları arasında da ilk adet görülebilir. İlk adet yaşı sosyoekonomik durumun iyileşmesi, beslenme durumunun düzelmesi gibi nedenlerle daha erkene çekilmiştir. Türkiye’de artık, ortalama 11,5 yaş civarında ilk adet görülmektedir.
Normal menstüral siklus 28 günde bir (21–45 gün arası) olur, 3–7 gün sürer ve 30-40 ml. kan kaybedilir. 16 yaşına kadar bir genç kızın cinsel belirtileri oluşmamış ve henüz adet görmemiş ise veya 18 yaşına gelmiş ve cinsel belirtiler oluşmasına rağmen adet görmemiş ise amenore (adet görememe) tanısı konur, incelenmesi gereken bir durumdur.
Adet gören bir kızın 3 siklus arka arkaya adet görmemesi veya en az altı ay adet görmemesi yine amenore kabul edilip, tetkik edilir. Kızlık zarının kapalı olması, vajenin doğumsal yokluğu, değişik hormonal ve kronik hastalıklar nedenler arasındadır.
Bazı anneler kızlarının adet dönemini çok ağrılı geçirdiğinden yakınıyor. Ağrılı olması normal mi?
Ergenlik dönemindeki bir diğer önemli olay “dismenore” dediğimiz ağrılı adetlerdir. Bu ağrı hiçbir organik nedene bağlı değildir ve ilk adetten birkaç ay sonra başlar. Yaklaşık kızların yüzde 45-60’ında ağrılı adetler görülmekte ve yüzde 10’unda yatağa bağlayacak kadar şiddeti olmaktadır. En önemli nedeni prostoglandin dediğimiz damar genişletici maddenin rahim adalesi içinde birikmesidir, ayrıca psikolojik etkilenmede söz konusudur. Prostoglandin salınımın baskılayan antienflamatuar ilaçlar (ibuprofen, naproksen gibi) adet başlangıcından itibaren verilmelidir.
Ağrılı Dönemde Neler Yapılmalı?
Ağrılı adetlerde, adet başlangıcında alınacak olan ve adet süresince devam edilecek olan ilaçlar çocuğu rahatlatır. Bir süre sonra ağrılı adetler kendiliğinden geçer. Ağrılı adetleri ihmal etmemelidir çünkü bazen ağrılar o kadar şiddetli olur ki, okul başarısını olumsuz etkiler, sınavlarda başarısızlığa sebep olur.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım