HPV Nedir? HPV Belirtileri Nelerdir, Nasıl Bulaşır?

HPV (Human Papilloma Virüsü), hem kadınları hem de erkekleri etkileyebilen ve ciltle temas yoluyla bulaşan oldukça yaygın bir virüstür. Bazı türleri ciddi sağlık sorunlarına neden olabilirken, çoğu HPV enfeksiyonu belirti vermeden geçer. Ancak özellikle rahim ağzı kanseri başta olmak üzere bazı kanser türleriyle ilişkili olması nedeniyle HPV hakkında bilgi sahibi olmak büyük önem taşır.

HPV (Human Papilloma Virüs) Nedir?

HPV, “Human Papillomavirus” yani insan papilloma virüsünün kısaltmasıdır. 200’den fazla türü bulunan bu virüs, cilt ve mukozalarla doğrudan temas yoluyla bulaşır. Genital siğillerden rahim ağzı kanserine kadar farklı etkiler gösterebilir. Çoğu HPV türü zararsızdır ve bağışıklık sistemi tarafından doğal olarak temizlenir. Ancak bazı “yüksek riskli” HPV tipleri kalıcı enfeksiyonlara ve kanser gelişimine neden olabilir.

HPV Belirtileri Nelerdir?

HPV enfeksiyonu çoğu zaman belirti vermez. Ancak belirli türleri aşağıdaki semptomlara yol açabilir:

• Genital siğiller: Vulva, vajina, penis, testis, anüs çevresinde ya da kasıklarda görülebilir.
• Ağız içi ya da boğazda siğil oluşumu
• Rahim ağzı hücrelerinde anormal değişiklikler (Pap smear testi ile fark edilir)
• Anal, penis ya da baş-boyun bölgesi kanserlerine ait geç evre belirtiler

Siğiller genellikle yumuşak, ten rengi ve karnabahar benzeri yapılardır. Ağrısızdırlar ama estetik ve psikolojik açıdan rahatsız edici olabilirler.

HPV Nasıl Bulaşır?

HPV, çoğunlukla cinsel temas yoluyla bulaşır. Ancak tam bir cinsel ilişki gerekmeden de ten teması ile virüs aktarılabilir. Bulaşma yolları şunlardır:

• Vajinal, anal veya oral seks
• Genital bölge teması
• Enfekte kişideki siğillerle doğrudan temas
• Nadir de olsa ortak kullanılan kişisel eşyalar (tıraş bıçağı, iç çamaşırı)

HPV bulaşı riski, kişinin cinsel partner sayısı arttıkça yükselir. Ayrıca bağışıklık sistemi zayıf bireyler enfeksiyona daha açık hale gelir.

HPV Nasıl Teşhis Edilir?

HPV tanısı genellikle rutin jinekolojik taramalarda konur. Yaygın kullanılan testler:

• Pap Smear (Servikal Smear Testi): Rahim ağzındaki hücre değişimlerini kontrol eder.
• HPV DNA Testi: Yüksek riskli HPV tiplerini doğrudan saptar.
• Gözle muayene: Genital siğiller varsa doktor fiziksel muayene ile tanıyı koyabilir.

HPV erkeklerde tarama testleriyle kolayca tespit edilemez, bu nedenle genellikle semptom varlığında teşhis edilir.

HPV'nin Sebep Olabileceği Kanser Türleri

Bazı HPV türleri, aşağıdaki kanser türlerinin gelişiminde doğrudan rol oynar:

• Rahim ağzı (serviks) kanseri
• Vajina ve vulva kanseri
• Penis kanseri
• Anüs kanseri
• Baş ve boyun (özellikle boğaz ve dil kökü) kanserleri

Yüksek riskli HPV tipleri olan 16 ve 18, serviks kanseri vakalarının %70’inden sorumludur.

HPV Nasıl Tedavi Edilir?

HPV enfeksiyonunun kendisi için doğrudan bir tedavi yoktur. Ancak semptomlar ve HPV'nin neden olduğu hastalıklar tedavi edilebilir:

• Genital siğiller: Krem, dondurma (kriyoterapi), lazer veya cerrahi yollarla çıkarılır.
• Anormal rahim ağzı hücreleri: LEEP, konizasyon veya kriyoterapi ile tedavi edilir.
• HPV’ye bağlı kanserler: Onkolojik tedavi (cerrahi, radyoterapi, kemoterapi) uygulanır.

Bağışıklık sistemi güçlü olan kişilerde HPV genellikle 1–2 yıl içinde vücuttan temizlenir.

HPV Virüsünden Korunma Tüyoları

HPV'den korunmak için şu önlemler etkili olabilir:

• HPV aşısı yaptırmak
• Tek eşlilik ve cinsel partner sayısını sınırlamak
• Kondom kullanmak (tam koruma sağlamaz ama riski azaltır)
• Rutin jinekolojik kontroller
• Genital hijyene dikkat etmek

HPV Enfeksiyonunun Yayılmasını Hızlandıran Faktörler

Bazı durumlar HPV enfeksiyonunun yayılma hızını artırabilir:

• Çok sayıda cinsel partner
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması
• Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• Sigara ve alkol kullanımı
• Erken yaşta cinsel ilişki başlangıcı