Hıçkırık Nedenleri Neler? Hıçkırık Nasıl Geçer?

Diyafram, göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran ve soluk alıp vermede önemli görevleri bulunan güçlü bir kastır. Diyafram kasının istemsiz şekilde kasılması hıçkırık olarak adlandırılır. 

Hıçkırık Nedir?

Hıçkırık, diyafram kasının kasılması ile birlikte ses tellerinin ani olarak kapanması ardından oluşan karakteristik "hık" sesinden alır. Günlük yaşamda her yaştan bireyde oldukça yaygın olarak görülen, özellikle bebeklik döneminde sıklıkla rastlanan bir durumdur. 

Çoğu zaman hıçkırığa yol açan en önemli neden; yiyecek ve içeceklerin tüketimiyle birlikte hava yutulmasıdır. Hıçkırık genellikle birkaç dakika veya en geç yarım saat boyunca devam eder ve ardından kesilir. Bu durum çok sık tekrarlanmadığında bireyler için herhangi bir sorun teşkil etmez ve oldukça doğaldır. 

Fakat özellikle sürekli tekrarlayan, çok uzun süren veya kesilmeyen hıçkırıklar herhangi bir sağlık sorununu işaret edebilir. Bu nedenle hıçkırığın iki günden fazla sürmesi veya çok sık tekrarlanması halinde sağlık kuruluşlarına başvurulmalı ve sağlık muayenesinden geçilmelidir.

Hıçkırık, diyafram kasında gerçekleşen ve kontrol edilemeyen (istemsiz) kasılmalardır. Akciğerlerin hemen altında bulunan ve göğüs boşluğu ile karın boşluğu arasında bir perde oluşturan diyafram nefes alıp vermeyi düzenler. Diyaframın kasılması ile birlikte akciğerler hava ile dolarken gevşemesiyle akciğerlerdeki hava dışarı boşaltılır. 

Herhangi bir nedenle diyaframın kasılma ritminin bozulması ve istemsizce kasılmaya başlaması ses telleri ile gırtlak bölgesinin ani şekilde kapanmasına yol açar. Bunun sonucunda akciğerlere gerçekleşen ani hava akımı sonucunda hıçkırığın kendine has sesi ve vücut tepkisi ortaya çıkar. 

Birçok nedenden kaynaklı olarak görülebilen hıçkırık sorunu bazı durumlarda ise herhangi bir neden söz konusu olmaksızın gelişebilir. Çoğunlukla birkaç dakika sürdükten sonra geçtiğinden herhangi bir sağlık sorunu olarak nitelendirilemez. Fakat bazı durumlarda çeşitli hastalıkların bir belirtisi olarak da oluşabilmektedir. Her yaştan bireyi etkileyen hıçkırık, özellikle bebeklik döneminde oldukça yaygındır. 

Bebeğinde hıçkırık sorunu görülen annelerin sıklıkla merak ettiği konular arasında hıçkırık mide büyütür mü, hıçkırık tutan bebek için neler yapılabilir, uykuda hıçkırık görülür mü gibi sorular yer alır. Bebeklerde çeşitli nedenler dolayısıyla hıçkırığın sık görülmesi normaldir. Fakat bazen reflü hastalığı gibi sağlık sorunlarında da hıçkırık görülebildiğinden bebeğinde hıçkırık problemini çok sık gözleyen annelerin çocuk doktorlarına başvurmasında fayda vardır.

Hıçkırık Neden Tutar?

Hıçkırığın oluşma nedeni yukarıda da anlatıldığı üzere diyafram kasının normal dışı kasılmasıdır. Buna neden olan birçok faktör söz konusu olabilir. 

• Çok hızlı yemek yemek
• Fazla besin tüketimi sonucunda midenin aşırı dolması
• Alkollü ve gazlı içecekler tüketmek
• Ani sıcaklık değişimleri
• Hava yutmak
• Stres
• Alerji ve tahrişler

Yukarıda belirtilen durumlar hıçkırığın en yaygın nedenleri olup bu gibi nedenlere bağlı hıçkırıklar genellikle kısa süreli ve geçicidir. Anestezi nedeniyle ameliyatların ardından hıçkırık sorunu görülebilir. 

• boğaz ağrısı, 
• guatr, 
• tümörler, 
• şeker hastalığı, 
• böbrek hastalıkları, 
• reflü,
• diğer mide hastalıkları, 
• solunum yolu hastalıkları, 
• menenjit ve daha pek çok farklı hastalık türü etkili olabilmektedir. 

Bu nedenle böyle durumlarda, özellikle de hıçkırığa eşlik eden farklı tür komplikasyonların söz konusu olması halinde hekime danışılmalı ve muayeneden geçilmelidir.

Bebeklerde Hıçkırık Neden Olur?

Bebeklerde hıçkırık sorunu, yetişkinlere oranla çok daha sık görülür. Anne karnındaki süreçte dahi bebeklerde hıçkırık görülebilmektedir. Normal olarak değerlendirilen bebeklerde hıçkırık sorununun birçok doğal nedeni bulunur.

Bebeklerde midenin hızla büyüyerek hıçkırığa neden olan sinirlerin uyarılması, kapasitesinin küçük olması nedeniyle midenin çabuk dolması, beslenirken hava yutulması ve gazın çıkarılamaması gibi durumlar bu nedenlerden bazılarıdır. 

Uyku arasındaki emzirmeler ve yine midenin büyümesi gibi nedenlere bağlı olarak bebeklerde uyku sürecinde de hıçkırık görülebilmektedir.

Bebeklerde hıçkırık sorununun azaltılması için reflü yatakları kullanılabilir, bir seferde aşırı miktarda beslenme yerine az az ve sık sık besleme tercih edilebilir. Her öğünün ardından bebeğin gazının çıkarılması da hıçkırığın önlenmesinde etkilidir. Ayrıca hıçkırığın yanında kusma sorunu da sıklıkla görülüyorsa bebek reflüsünün söz konusu olma ihtimali oldukça yüksektir. Bu gibi durumlarda çocuk doktorlarına başvurulmalıdır.

Hıçkırık Nasıl Geçirilir?

Hıçkırık nasıl geçer veya hıçkırık nasıl durdurulur gibi sorular, bu sorunu yaşayan bireylerin en çok araştırdığı konuların başında gelir. Hıçkırık geçmesi için halk arasında yapılan bazı yaygın geleneksel uygulamalar söz konusudur. Hıçkırık geçmesi için yapılan baş aşağı durmak, korkutulmak gibi bu tür uygulamaların bilimsel olarak kanıtlanmış olan herhangi bir etkisi yoktur. 

Bazı uzmanlar nefesi bir süre tutmak gibi akciğerde karbondioksit birikimine yol açan uygulamaların hıçkırığı durdurmada etkili olabileceği üzerinde dursa da bu konuda tıp dünyasında görüş birliğine varılabilmiş değildir. Fakat hıçkırığın önlenmesine yardımcı uygulamalar arasında sayılabilecek bazı durumlar söz konusudur.

• Stresten ve korku gibi ani duygu değişimlerinden uzak durmaya çalışmak
• Az az ve sık sık beslenmek
• Alkollü ve gazlı içeceklerin tüketiminden kaçınmak
• Ani sıcaklık değişimlerinden kaçınmak
• Yorgunluk ve uykusuzluğu önlemeye yönelik yaşam tarzı değişiklikleri yapmak
• Sağlıklı beslenmek ve yeterli su tüketmek

Bu gibi davranış değişiklerinden kaçınılmasına rağmen geçmeyen hıçkırıklarda sağlık muayenesi gereklidir. Hıçkırık bazı durumlarda farklı hastalıkların belirtisi olarak görülebildiğinden bunlara yönelik ileri araştırmalar yapılmalıdır. 

Hıçkırık nedeniyle hekime başvuran hastalar bu sorunla birlikte karın ağrısı, mide bulantısı gibi farklı problemler de yaşıyorlarsa mutlaka bunları da belirtmelidir. Eldeki belirti ve bulgular eşliğinde mide endoskopisi, kan tahlili, solunum fonksiyon testleri gibi tanı yöntemlerine başvurularak altta yatan sağlık sorunu belirlenebilir.

Hıçkırık Tedavisi Nasıldır?

Kısa süren ve günlük yaşamı etkilemeyen durumlarda hıçkırık geçirme için herhangi bir medikal tedavi gerekli değildir. Bu sorunu sık yaşayan bireyler hıçkırık sebepleri olan yukarıda belirtilmiş durumlara maruz kalıp kalmadıklarına dikkat edebilir, buna yönelik önlemler alabilirler. Bazı kişilerde hıçkırık bir nöbet şeklinde ortaya çıkıp günlerce aralıklı olarak veya kesintisiz şekilde devam edebilir. Bu durumun altında yatan sinirsel bir bozukluk olabilir. Dolayısıyla sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.