Hemoglobin elektroforezi testi, kanınızdaki hemoglobin türlerini ayırt etmek için yapılan bir laboratuvar testidir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan protein yapısındaki bir maddedir. Bu test, normal hemoglobin türleri dışında bulunan hemoglobin çeşitlerini tespit ederek olası genetik kan hastalıklarının teşhis edilmesine yardımcı olur. Özellikle Akdeniz anemisi (talasemi) ve orak hücreli anemi gibi genetik hastalıkların tanısında kritik bir rol oynar.
Hemoglobin Elektroforezi Testi Nedir?
Hemoglobin elektroforezi testi, kanınızdaki hemoglobin çeşitlerini ve seviyelerini ölçen bir testtir. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve vücuda oksijen taşıyan bir proteindir. Bu test, hemoglobinopatiler olarak bilinen anormal hemoglobin türlerinin tespiti için kullanılır. Normal hemoglobin türleri arasında HgbA ve HgbF bulunur. HgbA, sağlıklı yetişkinlerde en yaygın hemoglobin türüyken, HgbF ise doğmamış bebeklerde ve yenidoğanlarda bulunan fetal hemoglobindir.
Hemoglobin Elektroforezi Testi Neden Yapılır?
Bu test, anemi, orak hücreli anemi ve diğer hemoglobin bozukluklarının teşhisinde kullanılır. Testin yapılma nedenleri arasında şunlar bulunur:
- Anemi Belirtileri Olan Kişilerde Tanı Koyma: Nefes darlığı, yorgunluk, baş ağrısı veya baş dönmesi gibi anemi belirtileri olan bireylerde tanıyı netleştirmek için yapılır.
- Orak Hücreli Anemi veya Hemoglobin Bozuklukları Belirtileri Olan Kişilerde: Ağrılı şişlik, büyüme sorunları, ciltte sararma (sarılık) gibi belirtiler varsa tanı koymada kullanılır.
- Yeni Doğan Taraması: Yeni doğan bebeklerde doğumdan kısa bir süre sonra yapılan tarama testlerinin bir parçası olarak, ciddi kan hastalıklarını erken dönemde tespit etmek için kullanılır.
- Hamilelikte Risk Tespiti: Eğer anne veya babada genetik hemoglobin bozukluğu riski varsa, bebeğin de bu hastalığı taşıma olasılığı değerlendirilebilir.
Test, ayrıca belirli etnik kökenlere sahip bireylerde genetik hemoglobin bozukluklarını belirlemek için önemlidir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde orak hücreli anemi, çoğunlukla Afrikalı-Amerikalılarda yaygındır. Talasemi ise İtalyan, Yunan, Orta Doğulu, Güney Asyalı ve Afrikalı kökenli bireylerde daha sık görülür.
Hemoglobin Elektroforezi Testi Nasıl Yapılır?
Hemoglobin elektroforezi testi için kolunuzdan alınan bir kan örneği laboratuvarda analiz edilir. Test sırasında kan örneğindeki hemoglobin molekülleri bir jel veya sıvı bir ortamda elektrik alanına maruz bırakılır. Elektrik alanı altında farklı hemoglobin türleri elektriksel yüklere göre farklı hızlarda hareket eder. Bu hareket, her hemoglobin türünün ayırt edilmesini sağlar. Test sonuçları, hangi hemoglobin türlerinin bulunduğunu ve seviyelerinin normal aralıkta olup olmadığını gösterir.
Hemoglobin Elektroforezi Test Çeşitleri Nelerdir?
Hemoglobin elektroforezi testi birkaç farklı yöntemle yapılabilir:
- Jel Elektroforezi: En yaygın kullanılan yöntemdir. Kan örneği jel üzerine yerleştirilir ve elektrik akımı uygulanarak hemoglobin türleri ayrıştırılır.
- Kapiller Elektroforez: Kan örneği sıvı bir ortamda elektrik akımıyla ayrıştırılır ve daha hızlı sonuç verebilir.
- Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC): Özellikle düşük miktarlarda bulunan hemoglobin türlerini hassas bir şekilde tespit etmek için kullanılır. Bu yöntem, daha detaylı analiz gerektiğinde tercih edilir.
Hemoglobin Elektroforezi Testi Sonuçları Ne Zaman Çıkar?
Hemoglobin elektroforezi testi sonuçları genellikle 1-2 gün içinde çıkabilir. Ancak bazı durumlarda, kullanılan laboratuvar yöntemine bağlı olarak sonuçlar birkaç gün sürebilir. Doktorunuz, test sonuçlarını değerlendirip gerekli tedavi veya ileri tetkikler hakkında sizi bilgilendirecektir.
Hemoglobin Elektroforezi Hangi Hastalıkların Teşhisi İçin Yapılır?
Hemoglobin elektroforezi testi, çeşitli hemoglobin bozukluklarının teşhisi için kullanılan bir tanı aracıdır. Bu test sayesinde orak hücre anemisinin, talasemi; yani Akdeniz Anemisinin ve diğer hemoglobinopati hastalıklarının (farklı hemoglobin temelli hastalıklar) teşhisi yapılır.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım