Hazımsızlık Nedir? Hazımsızlığa Ne İyi Gelir?

Hazımsızlık, sindirim sisteminde meydana gelen doluluk veya diğer çeşitli rahatsızlık hislerini kapsayan genel bir terimdir. Bu rahatsızlık hissi üst karın bölgesinde etkili olup, reflü ve bulantı gibi diğer şikayetleri de içerebilir. Hazımsızlık için tıp literatüründe kullanılan ifade ise dispepsidir. Hazımsızlık genellikle ağır öğünler sonrasında meydana gelir. Ancak çeşitli faktörler varlığında da hazımsızlık meydana gelebileceği unutulmamalıdır. Mide hazımsızlığı için ne yapmalı, hamilelikte hazımsızlık olur mu, hazımsızlık sebepleri nelerdir ve hazımsızlığa iyi gelen şeyler nelerdir gibi soruların yanıtları için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Hazımsızlık Nedir?

Hazımsızlık, üst karın bölgesinde meydana gelen ve genellikle şişkinlik, gaz ve bulantı gibi şikayetlerin eşlik ettiği öğünlerden sonra oluşan bir rahatsızlık hissidir. Kızartılmış yiyecekler ve yağlı gıdalar başta olmak üzere çeşitli besinlerin tüketimi ile tetiklenebilen hazımsızlık gastroözefagial reflü hastalığı ile kolayca karıştırılabileceği için bilinçli olunmalıdır.

Bazı bireyler reflü nedeniyle meydana gelen yanma hissini hazımsızlık ile karıştırabilir. Her ne kadar bu iki durumun tetiklenmesinde etkili olan faktörler benzer olsalar da hazımsızlık ve reflü birbirinden farklı durumlardır. Hazımsızlık, üst karın bölgesinde meydana gelen rahatsızlık hissini tanımlayan geniş bir ifade iken mide yanması hazımsızlık ya da gastroözefagial reflü gibi çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıkların bir belirtisi olarak değerlendirilir.

Hazımsızlık Neden Olur?
 

Mide hazımsızlığı ile sonuçlanabilecek birçok farklı durum mevcuttur. Beslenme alışkanlıkları başta olmak üzere çeşitli yaşam tarzı faktörlerinin sebepler arasında ilk sırada geldiği hazımsızlık aynı zamanda çeşitli ilaçların yan etkisi veya bazı altta yatan rahatsızlıklar nedeniyle de oluşabilir.Vücudun tüketilen besinleri normalde yaptığı gibi sindirememesi halinde hazımsızlık hissi ortaya çıkabilir. Bu durum fazla gıda tüketiminden veya öğünlerin aşırı hızlı yenilmesinden kaynaklanabilir. Baharatlı, yağlı ve kızartılmış gıda tüketimi hazımsızlık gelişme riskinde bir artışa neden olur. Öğünlerden kısa bir süre sonra yapılan koltuğa veya yatağa uzanma gibi yanlış davranışlar da gıdaların sindirimini zorlaştırıcı etki gösterebileceği için dikkatli olunmalıdır. Öğünlerden kısa süre sonrasında uzanmak karın bölgesinde rahatsızlık hissi gelişmesini kolaylaştırıcı etki gösterir. Bu durumlara ek olarak tütün kullanımı ve aşırı alkol tüketimi gibi zararlı davranışlar ve stres gibi faktörler de hazımsızlık gelişimini kolaylaştırabilir.Hazımsızlık bazı ilaçların yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir. Özellikle nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar olarak tanımlanan bazı ağrı kesici ilaçların en sık görülen yan etkileri arasında hazımsızlık yer alır. Ağrı kesici ilaçlar dışında bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılan antibiyotik ilaçlar da yan etki olarak hazımsızlığa neden olabilir.Yaşam tarzı ile ilgili faktörler bazı ilaçlar dışında çeşitli sağlık sorunları da hazımsızlık gelişmesinde etkili olabilir. Bu rahatsızlıklardan bazıları şu şekilde özetlenebilir:

• Gastroözefagial reflü hastalığı
• Mide ve devamındaki sindirim organlarında oluşan kanserler
• Pankreas veya safra kanalları ile ilgili anormallikler
• Peptik ülser varlığı
• Laktoz, gluten veya diğer çeşitli besin intoleransları
• İrritable bağırsak sendromu
• Gastroparezi

Bu durumlar dışında bazı kişilerde herhangi bir neden bulunmadan da hazımsızlık ortaya çıkabilir. Altta yatan herhangi bir durumun tespit edilemediği hazımsızlık hali fonksiyonel dispepsi olarak isimlendirilir.Hazımsızlık, gebelik döneminde sık karşılaşılan durumlar arasındadır. Bu durum özellikle üçüncü trimester (son 3 aylık dönem) içerisinde yoğun şekilde kendisini gösterir. Hazımsızlık şikayetinin son trimester içerisinde belirginleşmesi anne adayının vücudunda meydana gelen hormonal değişiklikler ve büyüyen fetüsün sindirim sistemi organları üzerinde oluşturduğu baskıdan kaynaklanır

Hazımsızlık Belirtileri Nelerdir?

Hazımsızlık sonucu oluşabilecek belirtiler oldukça fazla sayıda olup bunlardan en sık görülenleri genel olarak şu şekildedir:

• Karın bölgesinde ağrı ve şişkinlik
• Midede yanma
• Bulantı ve kusma

Bu şikayetlere ek olarak sık görülen diğer semptomlar:

• Öğünler sırasında hızlı doyma
• Yemek borusu ve mide bölgesinde yanma hissi
• Aşırı şişkinlik ve gaz gelişimi

Hazımsızlık kendisini tüm bu semptomlardan sadece bir tanesi ile gösterebileceği gibi bazı kişilerde bu belirtilerin birden fazlasının aynı anda da bulunabileceği unutulmamalıdır.Hazımsızlık sonucu bazı ciddi semptomlar da meydana gelebilir:

• Kanlı veya öğütülmüş kahve gibi görünen içeriğe sahip kusma
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Dışkı renginin siyah olması
• Yutma ile ilgili problemler
• Bağırsak hareketlerinde değişiklik meydana gelmesi
• Karın bölgesinde yumru hissedilmesi
• Göz ve ciltte sararma
• Nefes darlığı
• Çene, boyun ve kol bölgesine doğru yayılan göğüs ağrısı

Bu şikayetlerin geliştiği bireylerin acil servislere başvurarak ilgili hekimlerden en kısa sürede destek almaları önerilir.

Hazımsızlık Nasıl Geçer?

Hazımsızlık durumu genellikle kendiliğinden kaybolan ve zaman içerisinde gerileme eğiliminde olan bir durumdur. Örnek olarak ağır bir öğünden sonra oluşan hazımsızlık durumu vücudun gıdaları sindirmeye başlaması ile birlikte azalarak kaybolabilir. Ancak bu hazımsızlığı olan herkes için geçerli değildir. Bazı bireylerde hazımsızlık halinin kontrol altına alınabilmesi için ilaç tedavisine gereksinim duyulabilir.Hazımsızlığın ilaçla tedavisinde H2 reseptör blokerleri, proton pompası inhibitörler veya prokinetik grubu ilaçlar kullanılabilir. H2 reseptör blokeri olarak nitelendirilen ilaçlar temel olarak mide asit salgısının azalmasına neden olan ajanları tanımlar. Proton pompası inhibitörleri de benzer şekilde etki gösteren ilaçlardır ancak mide asit salgısında meydana getirdikleri azalma H2 reseptör blokeri ilaçlara göre daha fazladır. Hazımsızlık tedavisi kapsamında kullanılan bir diğer ilaç grubu olan prokinetikler ise sindirim kanalında meydana gelen kas faaliyetlerinin desteklenmesini sağlar.

Hazımsızlığa Ne İyi Gelir?

Hazımsızlığın kontrol altına alınmasında etkili olabilecek çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri de mevcuttur ancak bu değişikliklerin etkinliği hazımsızlığın derecesine ve altta yatan hazımsızlık nedenine göre değişkenlik gösterebileceği unutulmamalıdır. Hekimlerinizin bilgisi ve önerisi dahilinde gerçekleştirebileceğiniz çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri şu şekilde özetlenebilir:

• Kızartılmış ürünler, çikolata, soğan veya sarımsak gibi tetikleyici gıdaların tüketiminden kaçınmak
• Maden suyu yerine su tüketimine özen göstermek
• Kafein ve alkol tüketimini sınırlamak
• Öğünleri küçük tutmak ve yavaş yemek yemeye adapte olmak
• Çok dar kıyafet seçimlerinden kaçınmak
• Yemek ile uyku arasında en az 3 saatlik bir zaman dilimi bırakmak
• Tütün kullanımı gibi zararlı alışkanlıkları bırakmak