Güneş yanıkları çoğunlukla uzun süreli ve korunmasız olarak güneşe ve güneş lambaları gibi yapay UV kaynaklarına maruziyet sonrasında ortaya çıkar. Güneş yanıklarına neden olan UV ışınına maruz kalındığında cilt yüzeyine, koyu lekeler, içi su dolu noktalar oluşabilir. Ayrıca cildin kuruması veya kırışması da görülebilir. Tüm bunlara ek olarak melanom olarak adlandırılan cilt kanseri riski de artar. Cildinizi doğrudan güneş ışınlarından koruyarak güneş yanıkları ve buna bağlı semptomları önleyebilirsiniz. Özellikle açık havada cildin korunması çok önemlidir. Sadece güneşli havalarda değil, serin veya bulutlu günlerde de dikkat edilmesi gerekir.
Güneş Yanığı Risk Faktörleri Nelerdir?
Güneş yanığı için risk faktörlerinin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:
- Açık tenli olmak, mavi gözlü olmak ya da kızıl veya sarı saçlı olmak,
- Yoğun güneş alan sıcak bir bölgede veya yüksek rakımlı bir bölgede yaşamak,
- Açık havada çalışmak,
- Güneş ışığını yansıtan deniz, havuz , kumsal, karlı bölgelerde bulunmak
- Korunmasız olarak cildi düzenli olarak güneş ışığına veya solaryum gibi yapay kaynaklarından yayılan UV ışınına maruz bırakmak.
Güneş Yanığı Belirtileri Nelerdir?
Güneş yanıklarına bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler genellikle güneşe maruz kaldıktan birkaç saat sonra ortaya çıkar. Kulak memeleri, kafa derisi ya da dudaklarınız da dahil olmak üzere vücudunuzda açıkta kalan herhangi bir kısımda güneş yanığı olabilir. Kıyafetleriniz ultraviyole (UV) ışınının geçmesine neden olan dokuya sahipse, kapalı alanlarda dahi güneş yanığı oluşabilir. Eğer güneş yanığı şiddetli olursa baş ağrısı, ateş, mide bulantısı ve yorgunluk oluşabilir, UV ışınlarına karşı son derece hassas olan gözleriniz de yanabilir.
Ciltte kızarıklık, ağrı veya deride şişlik gibi semptomlar, güneşe maruziyetten 2-4 saat sonra başlayıp, 24 saatte maksimuma ulaşabilir.
Güneş yanığı dereceleri ya da farklı bir deyişle güneş yanığı seviyeleri 3 kategoride incelenir:
1. Derece Güneş Yanığı: Cilt yüzeyinde kızarıklık, gerginlik ve hassasiyete bağlı acı hissi, 1. derece güneş yanığında rastlanan belirtilerdendir.
2. Derece Güneş Yanığı: 2. derece güneş yanığı oluşması durumunda deride kızarıklık, gerginlik, yüzeye dokunulduğunda acı hissi gibi belirtilerin yanı sıra deride içi su dolu kabarcıklar görülebilir.
3. Derece Güneş Yanığı: Ciltte şiddetli acı ve kabuklanmalar oluşabilir. Ancak bu tip güneş yanıklara rastlanma oranı düşüktür.
Güneş Yanığı Olursa Ne Yapılmalı?
Güneşe maruz kaldıktan sonra güneş yanığının tam kapsamını ve ciddiyetini anlamak 12 ila 24 saat sürebilir. Aynı şekilde cildin iyileşmeye başlaması da birkaç gün kadar sürebilir. Güneş yanığı rahatsızlığını hafifletmeye yardımcı olan güneş yanığı tedavisi için bazı öneriler şunlardır:
- Serin Tutun: Etkilenen cilde soğuk suyla nemlendirilmiş bir havlu gibi soğuk kompresler uygulayın. Sık sık soğuk duş alın.
- Nemli Tutun: Etkilenen cilt bölgesine nemlendirici krem uygulayın. Cildin daha da kurumasına yol açan alkol içerikli ürünlerden kaçının. Etkili bir tedavi için dermatoloji uzmanına başvurun, önerdiği ilaçları kullanın.
- Kabarcıklarla Oynamayın: Kabarcıklar oluşursa, onları patlatmayın. Bunu yapmak yalnızca iyileşme sürecini yavaşlatır ve enfeksiyon riskini artırır.
- Bir Ağrı Kesici Alın: Ağrı varlığında bu durumu hekiminize bildirin ve hekimin önerdiği ağrı kesici ilaçları belirtilen dozda alın.
- Soyulan Cildi Nazik Bir Şekilde Tedavi Edin: Birkaç gün içinde, güneş yanığına maruz kalan bölge soyulmaya başlayabilir. Bu en temel tanımıyla vücudunuzun hasarlı cildin üst tabakasından kurtulma yöntemidir. Cildiniz soyulurken nemlendirici krem kullanmaya devam edebilirsiniz.
Şiddetli güneş yanığı, vücudun büyük bir bölümünü kabarcıklarla kaplıyorsa, güneş yanığına yüksek ateş veya şiddetli ağrı eşlik ediyorsa güneş yanığı tedavisi için bir sağlık uzmanına danışın.
Güneş Yanığına Karşı Nasıl Korunmalıyız?
Güneş yanığından korunmak için 10.00-16.00 saatleri arasında güneşe maruz kalmaktan kaçınılmalı. Güneş ışınları bu saatlerde çok güçlüdür. Bu nedenle açık hava aktivitelerini başka zamanlarda yapmaya çalışın. Bunu yapamıyorsanız, güneşte geçirdiğiniz süreyi sınırlayın. Mümkün olduğunda gölge arayın.
Dışarıdayken, geniş kenarlı bir şapka kullanın. Kollarınız ve bacaklarınız da dahil olmak üzere sizi örten giysiler giyin. Sıkı dokunmuş kumaşlar daha fazla koruma sağlar. Güneş ışınlarından korunmak için özel olarak tasarlanmış dış mekan ekipmanları kullanmayı düşünebilirsiniz.
Açık alanlarda giydiğiniz elbiselerin kumaşlarının ultraviyole koruma faktörlü (UPF) olup olmadığına dikkat edebilirsiniz. UPF varlığının kontrolü için ürün etiketlerine bakabilirsiniz. UPF numarasının yüksek olması ürünün daha koruyucu olduğunu gösterir. Dışarı çıkmadan yaklaşık 15 ila 30 dakika önce güneş gören cilt bölgelerine güneş kremi sürün. Deniz sonrası güneş yanığı oluşumunu önlemek için güneş kremini 3 saat arayla yenilemek gerekli. Ultraviyole A (UVA) ve ultraviyole B (UVB) ışınlarına karşı en az 30 koruma faktörü içeren, suya dayanıklı güneş kremi kullanın. Süresi dolmuş veya üç yıldan eski olan güneş kremlerini kullanmayın.
Dış mekanlarda güneş gözlüğü kullanın. Optisyeninizden gözlüğünüzün UVA ve UVB korumalı olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Yeni bir gözlük almadan önce gözlük etiketindeki UV ışın emme derecesini mutlaka kontrol edin. Ayrıca yüzünüze tam oturan veya etrafı saran çerçevelere sahip güneş gözlükleri takmak gözlerinizi daha iyi korumaya yardımcı olur.
Güneşe karşı cildinizin daha hassa olmasına yol açan bazı ilaç türleri kullanıyor olabilirsiniz. Almış olduğunuz ilaçların ve hapların yan etkileri ile ilgili olarak eczacınıza veya doktorunuza danışabilirsiniz.
Bebeklerde Güneş Yanığına Ne iyi Gelir?
Bebeklerin cildinin güneşe karşı çok hassas olduğu unutulmamalıdır. Bebeklerde güneş yanığı oluşumunu önlemek için onları serin, nemli ve doğrudan güneş ışığından uzak tutmak önerilebilir. Özellikle yenidoğan bebekleri direkt olarak güneş ışınlarına maruz bırakmamak gerekir. Mümkün olduğunca güneşten koruyucu kıyafetler giydirilmeli ve gölge alanlarda zaman geçirilmelidir. Güneşten koruyucu giysiler ve gölgelik mevcut değilse, bebeklerde ve küçük çocuklarda güneş kremi kullanmayı düşünebilirsiniz. Bebeğinizin cildine uygun olan güneş koruyucu krem türleri için hekiminize başvurabilirsiniz.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım