Geçmeyen Öksürük Nedenleri Nelerdir? Ne iyi gelir?

Öksürük, hava yollarını mukus, mikrop, bakteri ve yabancı cisim gibi maddelerden temizlemeye yarayan bir reflekstir. Vücutta adeta bir savunma mekanizması gibi çalışan öksürük, çoğu zaman normal kabul edilir. Ancak öksürük, bazı durumlarda inatçı olur ve uzun süre devam edebilir. Geçmeyen öksürük, 3 haftadan daha uzun süren ve kişileri rahatsız edici boyutta olan türdendir. Bu tarz öksürük genellikle solunum yolları hastalıklarını işaret edebilir. Geçmeyen öksürük; alerjen maddeler, geniz akıntısı, balgam, sigara kullanımı nedeniyle veya bazı hastalıkların bir belirtisi olarak da meydana gelebilir. Geçmeyen öksürük, doktor önerisiyle kullanılan ilaçlar ve bazı yaşam tarzı değişikleri ile kontrol altına alınabilir. Yazının devamında ‘‘Geçmeyen öksürük nedenleri?’’ ve ‘‘Geçmeyen öksürük için ne yapmalı’’ sorularının daha kapsamlı cevaplarını bulabilirsiniz.

Geçmeyen Öksürük Nedenleri Nelerdir?

Öksürük, boğazı ve hava yollarını temizlemeye yarayan doğal bir reflekstir. Öksürük, çoğu zaman kendi kendine geçen ve herhangi bir tedavi gerektirmeyen bir durumdur. Ancak bu durum, çeşitli sebeplerle inatçı hale gelebilir ve kişilerde ‘‘öksürük geçmiyor’’ yakınmalarına neden olabilir. Geçmeyen öksürüğün geniz akıntısından kansere kadar uzanan farklı nedenleri olabilir.

• Virüs ve Bakteriler
  Soğuk algınlığı, grip gibi rahatsızlıklara sebep olan virüs ve bakteriler, akciğerde mukus birikmesine sebep olabilir. Bu nedenlede vücut, akciğerdeki mukusu atmak için öksürük refleksi geliştirir. Oluşan bu balgamlı öksürük, zamanla bronşları tahriş ederek daha uzun süren bir öksürüğe dönüşebilir.
• Alerjenler
  Kişilerin; toz, polen, küf, duman, koku, deterjan gibi herhangi bir maddeye karşı alerjisi olması öksürüğü tetikleyen sebeplerdir. Alerjenlere maruz kalmak, akciğerlerin aşırı tepkime göstermesine neden olabilir. Bu durumda akciğerler, alerjen maddeleri öksürerek vücuttan dışarı atmaya çalışır.
• Geniz Akıntısı
  Geniz akıntısı; grip, soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonları ve alerjiler sonucu meydana gelebilir. Çeşitli sebeplerle tıkanan hava yollarında, mukus birikir. Biriken mukus ise boğazdan geriye akarak öksürüğe sebep olabilir.
• Asit Reflü 
  Reflü, geçmeyen öksürüğe sebep olan faktörlerin başında gelebilir. Reflü, midede tam olarak sindirilmemiş yiyeceklerin mide asitlerine karışarak boğaza geri gelmesi durumudur. Mide asitleri; boğazı, nefes borusunu ve ses tellerini tahriş ederek öksürüğe sebep olabilir. Özellikle geceleri başlayan öksürük, reflü sonucu görülebilir.
• KOAH (Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı)
  KOAH’ın en karakteristik özelliklerinden biri geçmeyen öksürüktür. Bu rahatsızlık, hava yollarındaki oksijeni kana taşıyan ve karbonmonoksiti uzaklaştıran alveolleri (minik keseler) zayıflatır ve akciğeri tahrip eder. Bu durum sonucunda da temiz havanın akciğere iletilmesi zorlaşır ve inatçı öksürük görülür.
• Astım
  Astım, solunum yollarının daralmasına ve şişmesine sebep olan bir rahatsızlıktır. Vücut bu durumda, nefes almayı zorlaştıran mukus üretir. Akciğerlerde ve hava yollarında oluşan fazla mukus, öksürük yoluyla atılır. Astım alevlenmelerini tetikleyip öksürüğü artıran etmenler arasında ise toz, polen, duman, kirli hava, soğuk algınlığı ve stres gelebilir.
• Kalp Yetmezliği
  Kalp yetmezliği rahatsızlığı; kalbin yeteri kadar pompalama yapamamasına, atardamarların tıkanmasına ve yüksek tansiyona sebep olan bir durumdur. Kalp yetmezliği, beyaz veya pembe renkli olan mukuslu öksürüğe sebep olabilir.
• Akciğer Kanseri
  Akciğer kanseri, inatçı bir öksürüğe sebep olan ciddi bir hastalıktır. Akciğer kanserinde sıklıkla görülen geçmeyen öksürüğe, başka semptomlarda eşlik edebilir. Bu semptomlar arasında; hırıltı nefes, nefes alışverişlerde güçlük, göğüs ağrısı ve balgamla karışık veya balgamsız kan tükürme yer alır.
   
• İlaç Tedavisi
  Yüksek tansiyon, kalp yetmezliği gibi rahatsızlıklarda kullanılan ve ACE inhibitörleri olarak bilinen bazı ilaçların en sık görülen yan etkisi,  geçmeyen öksürüktür.
   
• Obstrüktif Uyku Apnesi
  Uyku apnesi, uyku halindeyken gevşeyen boğaz kaslarının hava yollarını kapatarak nefes almayı zorlaştırmasıdır. Uyku apnesinin en belirgin özelliği horlama olsa da yapılan araştırmalar, geçmeyen öksürüğün bir nedenin de uyku apnesi olabileceğini bildirmiştir.

Çocuklarda Geçmeyen Öksürük Nedenleri Nelerdir?

‘‘Çocuklarda geçmeyen öksürük nasıl geçer?’’ sorusu, anne babaların doktorlara sorduğu soruların başında gelebilir. Çocuklarda öksürük, sık görülen yaygın bir durumdur ve bu durum,  uzun sürmüyorsa, ateş, sıtmalanma, uyku problemleri yaratmıyorsa çoğu zaman normal kabul edilebilir. Ancak küçük yaştaki çocukların düşük bağışıklık sistemi, sık sık hastalanmaya ve geçmeyen öksürüğe sebep olabilir. Özellikle sık geçirilen nezle ve grip gibi rahatsızlıklarda, boğazdan geriye doğru akan mukus, uzun süren bir öksürüğe sebep olabilir. Öksürük, yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da 3 haftadan fazla devam ediyorsa ve bu duruma başka semptomlar da eşlik ediyorsa altta yatan bir durum olabilir.

• Alerjiler
• Astım-Bronşit hastalıkları
• Üst ya da alt solunum yolu enfeksiyonları (krup, zatürre, bademcik iltihabı, boğmaca, sinüzit, kulak enfeksiyonları vb.)
• Doğuştan olan akciğer anomalileri
• Akciğerde tümör ya da kitle varlığı
•  Düşük bağışıklık sistemi
• Burun tıkanıklığı
• Yüksek ısı ve kuru havada bulunma
• Sigara dumanı veya kirli hava maruziyeti

Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?

Üç haftadan uzun süren öksürüklerde Göğüs Hastalıkları uzman görüşü almak gerekir.  Öksürük, günlük yaşamı aksatan boyuta gelmişse ve beraberinde başka belirtiler gösteriyorsa mutlaka bir doktora gitmek gerekir.

• Yorgunluk ve bitkinlik hissediliyorsa
• Açıklanmayan kilo kaybı oluyorsa
• Boynun alt tarafında şişme ve ağrı varsa
• Nefes alış verişlerde zorlanma yaşanıyorsa
• Ateş ve gece terlemeleri oluyorsa
• Uyku problemi yaratıyorsa
• Bilinç bulanıklığı yaşanıyorsa
• Vücudun bağışıklık sistemi düşmüşse
• Her geçen gün daha da kötüleşen ve hızlanan bir öksürük varsa
• Göğüs ağrısı başladıysa

• Bol su içerek boğazı nemli tutmak ve mukusu yumuşatmak
• Geniz akıntısını önlemek için yatarken yüksek yastık kullanmak
• Balgamı söktürmek ve boğazı rahatlatmak için karbonatlı-tuzlu su gargarası yapmak
• Sigara dumanı, kirli hava veya klimalı ortamlardan kaçınmak
• Deterjan, toz, küf, gibi alerjenlerden uzak durmak
• Öksürüğü rahatlatan ve boğazı temizlemek için bitki çaylarına bal ve zencefil katmak
• Burnu açık tutmak ve kurumasını engellemek için deniz suyu spreyleri kullanmak
• Özellikle yatılan odada hava nemlendirici cihaz bulundurmak

Sizin de geçmeyen bir öksürüğünüz varsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Yapılacak tıbbi değerlendirmeler sonucu öksürüğe sebep olan nedeni öğrenip, buna uygun bir tedaviyi alabilirsiniz.