Duruş, ayakta dururken veya oturma sırasında vücudun aldığı pozisyon olarak tanımlanır. Duruş ile omurgalıların, başın, omuzların ve kalçaların hizalanma şekli ifade edilir. Her bireyin duruş şekli farklılık gösterebilir ve kusursuz bir vücut kavramı söz konusu olmadığından kusursuz bir duruş şekli de yoktur. Ancak kas gruplarının, eklemlerin ve bağların üzerindeki stresi azaltacak iyi bir duruş benimsemek mümkündür. Bu durumun aksine kötü veya hiza dışı duruş şekline sahip olma yaygın karşılaşılan bir durumdur. Duruş bozukluğu olarak adlandırılan bu durumlar hem fiziksel hem de psikolojik sıkıntıları beraberinde getirebilir. Alınacak olan tıbbi destekler ile duruş bozukluğunu tedavi edebilmek mümkün olabilir.
Duruş Bozukluğu Nedir?
Ayakta dururken veya otururken vücut belirli bir pozisyon alır. Bu pozisyon duruş olarak adlandırılır. Omurga, baş, omuz ve kalçaların ideal bir şekilde hizalanması iyi bir duruş olarak tanımlanırken bu hizada dengesizlikler gelişmesi beraberinde duruş bozukluğunu getirebilir. Duruş bozukluğu, postür bozukluğu olarak da adlandırılan günlük aktiviteler sırasında yanlış duruş şekli nedeniyle gelişebilen problemlerdir. Televizyon veya bilgisayar karşısında ergonomik olmayacak bir şekilde konumlanmak ve bu şekilde saatler geçirmek, ağır bir sırt çantası taşımak, yanlış yürüme şekli gibi tekrarlayan hareketler duruş bozukluğu gelişmesine neden olabilir. Fazla kilo, hamilelik dönemi veya yüksek topuklu ayakkabı giyme nedeniyle de kötü duruş geliştirilebilir. Anormal derecede kavisli bir omurga olarak tanımlanan skolyoz gibi duruşu etkileyebilecek sağlık problemleri veya doğumsal anomaliler de duruş bozukluğu nedenleri arasındadır.
Duruş Bozukluğu Belirtileri
Postür bozukluğu nedeniyle çeşitli belirtiler açığa çıkabilir. Duruş bozukluğu ağrıları en sık karşılaşılan belirtiler arasında yer alır. Ağrı dışında postür bozukluğu bulunan kişilerde gözle görülür belirtiler açığa çıkabilir.
Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:- Kamburluk
- Boyun bölgesinde düzleşme
- Belde düzleşme
- Omuz yapısında yuvarlanma
Duruş Bozukluğu Çeşitleri
Duruş bozuklukları geliştikleri bölgelere göre farklı çeşitlere ayrılır.
En sık görülen duruş türleri aşağıdaki gibi açıklanabilir :- İleri Kafa: İleri baş duruşu olarak adlandırılan bu durum başın ve kulakların vücudun dikey orta çizgisinin önünde olacak şekilde konumlanması ile gelişir. Sağlıklı bir duruş şeklinde kulaklar ve omuzlar aynı dikey hatta olurken, ileri kafa problemine sahip bir kişide kulaklar omuz hizasının önündedir. Teknik boyun veya metin boynu olarak da adlandırılan bu durum genellikle cep telefonu ve bilgisayar başında cihazların üzerine eğilirken geçirilen uzun saatler sonucunda gelişir. Fazla araç kullanan kişilerde de görülebilen bir durumdur.
- Kifoz: Halk arasında kamburluk veya kürek kemiği kamburluğu olarak adlandırılan kifoz omurilik duruş bozukluğu çeşitlerinden biridir. Omuzların öne doğru yuvarlandığı ve üst sırtın abartılı bir eğrilikte durmaya başlaması ile kamburluk belirtileri gelişir ve kifoz genellikle yaşlı kadınlarda görülür. Kemik incelmesi olarak tanımlanan osteoporoz sonucunda gelişebilen kürek kemiği kamburluğu, omurilik disklerinde veya omurlardaki dejenerasyon sonucu da gelişebilir. Nadir de olsa çocuk felci, kanser tedavileri veya enfeksiyonel hastalıklar sonucunda genç kişilerde de görülebilir. Kifoz gelişmesi halinde kişiler dik duramamak problemi ile karşı karşıya kalabilir.
- Lordoz: Kalçaların ve pelvisin vücudun orta hattının önünde bulunması lordoz olarak adlandırılır. Uzun süre oturma sonucu karın ve kalça kaslarında zayıflıklar gelişebilir, sırtın sabitlenmesinde görev alan çekirdek kaslarda zayıflamalar görülebilir. Gelişen zayıflıklar nedeniyle geri dönüş olarak da adlandırılabilen lordoz duruş bozukluğu gelişebilir. Lordoz, bel bölgesinde abartılı bir şekilde içe doğru eğilme ve ayağa kalkıldığı zaman karın ve kalçaların dışarı çıkmış halde görünmesine neden olur.
- Flatback: Düz sırt olarak Türkçeleştirilen flatback, alt omurganın normal eğriliğini kaybetmesi sonucu açığa çıkan bir durumdur. Sırtın alt kısmında düz göründüğü bu durumda öne doğru eğilim gerçekleşir. Düz sırt doğum sırasında da mevcut olabilen bir durum olurken disk dejenerasyonu veya omur basısı gibi durumlar sonucunda da gelişebilir. Bazı sırt cerrahisi sonucu ve omurganın dejeneratif durumlara maruz kalması nedeniyle de flatback görülebilir. Sırtta düzleşme yaşayan kişilerin uzun süre ayakta kalması kişiler için acı verici olabilir.
Duruş Bozukluğu Tedavisi
“Duruş bozukluğu nasıl düzeltilir?” sorusunun gündeme gelmesi ile çeşitli tedavi yöntemlerine değinilebilir. Postür düzeltme kapsamında fizyoterapist eşliğinde yapılan fizyoterapi seanslarına başvurulur. Fizyoterapistler doktor önerileri doğrultusunda duruş bozukluğunun tedavisini desteklemek ve dengenin yeniden sağlanabilmesi üzerine kişilere egzersiz planlamaları yapar. Gerçekleştirilecek olan seanslar sırasında kişiye özel esneme ve egzersiz hareketleriyle duruş bozukluğunun tedavisi desteklenir. Seans sıklığı ve sayısı hastanın mevcut sağlık durumuna göre şekillendirilir. Duruş bozukluğunun ileri olması halinde çeşitli duruş düzeltme cihazlarından faydalanabilir. Duruş desteği ve bantlama gibi teknikler ile lordoz gibi duruş bozukluklarının düzelmesi sağlanabilir. Duruş bozukluğuna sahip bireylerin yaşamsal değişiklikler yapması büyük bir öneme sahiptir. Kişiler çalışma alanlarını veya ev ortamlarını ergonomik bir şekilde yeniden tasarlayabilir. Böylece omuz, boyun ve omurganın doğru hizalanması desteklenebilir ve duruş bozukluğunun ilerlemesi önlenebilir. İleri vakalarda ise cerrahi müdahalelere başvurularak duruş bozukluğu giderilebilir. Duruş bozukluğu ilerlemeden müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Aksi takdirde postür üzerinde meydana gelen değişimler kalıcı olabilir.
Duruş Bozukluğu İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Duruş bozukluğu şikayetlerine sahip olunması halinde bu durumun aksatılmaması ve bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir. Ortopedi birimi tarafından incelenen duruş bozuklukları, ortopedist tarafından gerçekleştirilecek olan müdahaleler ile değerlendirme altına alınır. Hastanın sağlık durumuna göre çeşitli tedavi planlamaları yapılabilirken hastalar genellikle postür bozukluğunu düzeltmek üzere fizyoterapiye yönlendirilir. Florence Nightingale Hastaneleri duruş bozukluğu üzerine multidisipliner bir çalışma gerçekleştirir. Uzman ortopedistler tarafından yapılan değerlendirmeler ardından hastalar alanında uzman fizyoterapistler ile aynı çatı altında bir araya gelebilir