Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar, korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebe kalmazlar. Doğum kontrol hapı kullanımı yüzde yüze yakın bir koruma sağlayabilir. Doğum kontrol hapları hormon yapısındadır ve hormonlara etki ederek istenmeyen gebeliklerin önüne geçer.
Doğum Kontrol Hapı Nedir?
Doğum kontrol hapı, aile planlamasına destek olması amacıyla kadınlar tarafından kullanılan ve gebeliği önleyen ilaçlara verilen isimdir. Doğum kontrol hapları, progesteron ve östrojenden oluşabildiği gibi yalnızca progesterondan da oluşabilir. Doğum kontrol hapları gebelikten korunmak amacıyla kullanıldığı gibi aynı zamanda hormon yüksekliği veya düşüklüğü gibi rahatsızlıkların tedavisinde de kullanılabilir.
Doğum Kontrol Hapı Ne İşe Yarar?
Kadın doğum hapı olarak da bilinen doğum kontrol hapları, çocuk yapmayı düşünmeyen ailelerde istenmeyen gebeliklerin oluşmasını engeller. Sosyokültürel faktörler, maddi sebepler veya psikolojik yönden anne olmaya hazır hissetmeyen kadınların ani bir gebelik yaşamasının önüne geçer. Aynı zamanda doğum kontrol hapı kullanan ve hamileliğin oluşmayacağının bilincinde olan bireyler, gebelik oluşma riski olmadan daha rahat bir cinsel yaşam sürebilirler.
Dismenore yani adet döneminin ağrılı veya sancılı geçmesi pek çok kadının hayatını etkileyen bir rahatsızlıktır. Doktor kontrolünde düzenli doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda adet sancısı ve şiddetli ağrı şikayetleri de azalabilir.Doğum kontrol hapı ile korunan bireylerde dış gebelik riski en aza iner. Böylece anne adaylarının sağlığı da hormonal dengesi de korunmuş olur.Bazı kadınlarda adet döneminde yoğun ve şiddetli kanama görülebilir ya da normal düzeyde kanama çok fazla sayıda güne yayılmış olarak seyredebilir. Bu durumda anemi (kansızlık) başta olmak üzere pek çok rahatsızlık baş gösterebilir. Doğum kontrol hapı kullanmak iki durumun da önlenmesini sağlayabilir. Böylece kadınlar ortalama gün sayısında ve normal düzeyde kanama ile sağlıklı bir regl dönemi geçirebilirler.Doğum kontrol hapı faydaları arasında fonksiyonel yumurtalık kistlerinin tedavisini düzenleme gibi etkiler de mevcuttur. Doğum kontrol hapları, hormon düzensizliğinin önüne geçerek yumurtalık kistlerinin küçülmesini veya tamamen kaybolmasını sağlayabilir.Premenstrüel sendrom (PMS) döneminde, pek çok kadın şiddetli ağrı, halsizlik, yorgunluk, duygusal gerginlik ve hassasiyet gibi sorunlar yaşar. Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar da bu şikayetlerde de azalma görülebilir.
Doğum kontrol haplarının rahim kanseri riskini azalttığını gösteren çalışmalar mevcuttur. Aynı zamanda kadın doğum kontrol hapı, infertiliteye yani yaygın bilinen adıyla kısırlığa yol açmaz. Aksine doğum kontrol hapı kullanımı bırakıldıktan bir süre sonra hormon seviyesi normale döner ve bireyler istedikleri zaman çocuk sahibi olabilirler.
Doğum Kontrol Hapı Nasıl Kullanılır?
Doğum kontrol hapı, koruma oranı yüksek olmasının yanında vücut döngüsünü bozmaması nedeniyle de avantajlıdır. Doğum kontrol hapı doğru ve düzenli kullanıldığı zaman, istenmeyen gebelikler önlenir ve yumurtalıklara bağlı pek çok şikayetin önüne geçebilir. Doğum kontrol hapları 21 tabletten veya kombine olanları 28 tabletten oluşur.Yirmi bir tabletten oluşan hapları kişinin 21 gün boyunca ara vermeden düzenli olarak kullanması gerekir. 21 gün, yani üç hafta dolduktan sonra kullanıma ara verilir ve kişinin regl kanaması gerçekleşir. Ortalama olarak dört ila yedi gün arasında doğum kontrol hapı kullanmaya ara verilir. Hapın kullanılmama süresine, hastanın şikayet veya isteklerine göre kadın doğum uzmanı karar verir. Daha sonra doğum kontrol hapı kullanımına devam edilir. Doğum kontrol hapı faydaları, aylık döngüler düzenli olarak tamamlandığı sürece en üst oranda sağlanır. Doğum kontrol hapının ağrı veya acı hissettirmeden kullanılabilmesinin rahatlığı yanında sağlıklı sonuçlar için doktor kontrolünde kullanılması temel kuraldır.Yirmi sekiz tabletten oluşan doğum kontrol hapı kullanımı ise aylık tüm döngüyü kapsar. Doğum kontrol hapı kullananlar doktorlarına hangi doğum hapını kullandıklarını sormalı ve ne kadar süreyle kullanacaklarından emin olmalıdırlar.
Doğum Kontrol Hapı Yan Etkileri Nelerdir?
Gebelikten korunmak veya yumurtalıklara bağlı rahatsızlıkların önüne geçmek amacıyla pek çok kadın, doğum kontrol hapı kullanabilir. Ancak doğum kontrol hapı etkileri konusunda toplumda yüksek bilinç olmaması nedeniyle yan etkiler konusunda pek çok merak edilen nokta vardır. Doğum kontrol hapı yan etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- Doğum kontrol hapı bazı bünyelerde ani gelişen kanama veya lekelenme, memelerde hassasiyet ve mide bulantısı gibi şikayetlere yol açabilir. Ancak sürekli ve düzenli kullanımda bu rahatsızlıklar zamanla azalma veya yok olma eğilimindedir.
- Doğum kontrol hapları özellikle sigara kullanan bireylerde beyin felci, vücutta özellikle bacaklarda kan pıhtısı oluşumu, kalp krizi, felç veya karaciğer rahatsızlıkları gibi riskleri artırabilir.
- Auralı migren rahatsızlığı bulunan kişilerde ağrı miktarını ve şiddetini artırabilir.
- Herhangi bir rahatsızlık veya operasyon sonrası hareketsiz kalan bireylerde pıhtı oluşum riskini artırabilir.
- Doğum kontrol hapı kullanan bireylerde cinsel istekte azalma meydana gelebilir.
- Doğum kontrol hapı kullanan bireylerde dönemsel kilo artışı görülebilir.
- Her kadında olmasa da adet kanamaları arasında ara kanamalar gerçekleşebilir.
- Ruh halinde değişiklikler zaman zaman gözlenebilir. Doğum kontrol hapı zararları genel olarak bu şekilde sıralanabilir. Eğer siz de bu şikayetlerden muzdaripseniz ve bu yan etkiler zamanla azalmıyorsa bir kadın doğum uzmanına başvurup ilacınızı değiştirmesini isteyebilirsiniz.
Siz de hormonal kaynaklı hastalıklarınızın tedavisine başlamak ve gebelikten korunmak için bir kadın doğum uzmanından randevu almayı unutmayınız.