Uçuk Neden Çıkar? Uçuk Nasıl Geçer?

Uçuk, hem erişkin hem de çocuklarda oldukça sık gözlenen enfeksiyonlardan biridir. Yapılan araştırmalar insanların yaklaşık %60'ının hayatlarının bir döneminde uçuk çıkarmış olduğunu göstermektedir.

Neden Uçuk Oluşur?

Uçuğa neden olan "herpes simpleks" denilen virüslerdir. Herpes virüsleri; HSV-1 ve HSV-2 olmak üzere 2 tiptir. HSV-1; genellikle dudakta, HSV-2 ise genital bölgede hastalık oluşturmaktadır. Her iki tip virüs de deri döküntüsüne neden olabilmektedir.

Uçuk virüsleri bulaşıcıdır ve temas ile geçmektedir. Kişiye bir kez bulaşan herpes simpleks virüsü belirti vermeden vücutta kalabildiği gibi, ileri dönemlerde tekrar eden enfeksiyonlarla da ortaya çıkabilmektedir.

HSV-2 enfeksiyonu yeni doğanda ciddi hastalığa neden olabilir. Bu nedenle uçuk virüsü olanların bebeklere yaklaşmamaları oldukça önemlidir.

Darbeler, enfeksiyon, adet dönemi, stres, yorgunluk, bağışıklık sisteminin zayıflaması ile uçuk virüsü tekrar aktif hale gelebilir ve hastalık tetiklenebilir.

Hangi Bölgelerinde Uçuk Çıkabilir?

Herpes simpleks virüsünün (HSV) neden olduğu lezyonlar (uçuk lezyonları) tipik olarak; eritemli (kızarmış)ve ödemli (şişmiş) zemin üzerinde grup halinde veziküller (içi su dolu kabarcıklar) şeklindedir.

Uçuk deri ve mukozada her yerde ortaya çıkabilmektedir. Ancak en çok; ağız, dudaklar, burun, kulaklar, konjonktiva (göz kapaklarının iç ve gözlerin beyaz kısmını kaplayan ince ve şeffaf bir zar), kornea (gözün bölümlerinden biri) ve genital bölgede gözlenir.

Kimlerde Uçuk Çıkar?

Uçuk virüsü kadın erkek yetişkin çocuk herkeste gözlenebilmektedir.

Hastaların çoğunda yaklaşık 6 saat önce yanma, batma, kaşıntı gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtileri kızarıklık ve şişlik zemininde su dolu kabarcıkların (vezikül) oluşumu izler.

Uçuk; bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde (kanser hastaları gibi) daha şiddetli ve yaygın seyredebilmektedir.

Uçuk Tanısı Nasıl Konulur?

Yeni oluşmuş vezikül (su dolu kabarcık) tabanından alınan ufak örnek mikroskop altında incelenerek uçuk tanısı konulması mümkündür.

Kanda "herpes simpleks virüsüne karşı oluşan antikorların" tespiti de yapılabilmektedir. Ancak kanda bakılan bu değerler sadece kişinin herpes simpleks virüs ile daha önce karşılaşmış olup olmadığını gösterir.

"Tzanck testi" de tanıya yardımcı testlerden biridir.

Uçuk Nasıl Tedavi Edilir?

Uçuk tedavisi; uçuğun ortaya çıkmasını tetikleyen faktörlerin ortadan kaldırılması (bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, güneşten korunma gibi) ve ilaç kullanımı ile sağlanmaktadır.

Uçuk tedavisi için kullanılan ilaçlar; lokal olarak sürülebilen, ağızdan alınan ve enjekte edilen şekillerdedir. Tedavi için bazen tek bazen de kombine olarak kullanılabilirler.

Genital bölgede çıkan uçuklar, rahim ağzı kanserine neden olan HPV (human papiloma virüsü) ve aids hastalığına neden olan HIV virüsünün ortaya çıkma riskini arttırabilmektedir. Bu nedenle genital bölgedeki uçuklar mutlaka tedavi edilmelidir.

Genital bölge uçuklarının tedavisinde de yine ağızdan alınan güçlü antiviral ilaçlar ve lezyonların çabuk iyileşmesini sağlayan lokal/sürülebilen ilaçların kullanımı ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.

Uçuğa İyi Gelen Şeyler Nelerdir?

Özellikle dudak bölgesindeki uçuğun çabuk iyileşmesi beslenmenin de normale dönmesi için önemlidir. Bu nedenle tıbbi tedaviye ek olarak iyileşmeyi hızlandıracak bazı doğal ürünler ve yiyecekler iyileşmeyi hızlandırabilir.

• Probiyotikler; genel bağışıklığın yükseltilmesine yardımcıdır. Zengin protein içerikleri nedeniyle antikor yapımını desteklerler.
• E vitamininden zengin yiyeceklerin tüketilmesi: Bu yiyeceklere örnek olarak kuruyemişler (badem, yer fıstığı, fındık), tohumlar (ay çekirdeği) yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, brokli, marul, tere), kırmızı et, yumurta verilebilir.
• Yüksek C vitamini içeren yiyecekler: Portakal, mandalina, greyfurt, kivi, ananas, çilek ve daha birçok taze meyve, limon, kırmızı ve yeşil biber, domates, roka, maydanoz, marul gibi yeşillikler, taze kuşburnu, brokoli, lahana, ıspanak gibi sebzeler C vitamininin önemli kaynakları arasında yer alır.
• Çinko: En iyi çinko kaynakları et (tercihen kuzu), yumurta, deniz ürünleri ve tahıllardır. Bezelye ve susam da çinkodan zengindir.
• Aloe vera jeli: Bu jel iyi bir nemlendirici ve ciltte meydana gelen tahrişleri yatıştıran bir anti-inflamatuvar ve ağrı gidericidir. Uçuk belirtilerinin ve deriyi nemlendirerek gerginliğini azaltır.