Saç Mantarı Belirtileri Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Saç mantarı, kafa derisinde kaşıntı, kızarıklık, kepeklenme ve saç dökülmesi gibi belirtilerle kendini gösteren, oldukça bulaşıcı bir mantar enfeksiyonudur. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen bu enfeksiyon, tedavi edilmediğinde ciddi saç kayıplarına yol açabilir.

Saç Mantarı Nedir?

Saç mantarı, tıbbi adıyla Tinea Kapitis, saçlı deriyi etkileyen bir mantar enfeksiyonudur. Genellikle çocuklarda görülmesine rağmen yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Saç mantarı, kafa derisinde kaşıntı, döküntü ve saç dökülmesine neden olur.

Saç Mantarı Neden Olur? 

Saç mantarı, tıbbi adıyla Tinea capitis, dermatofit adı verilen küf benzeri mantarların saçlı deriye yerleşmesi sonucu oluşur. Özellikle Microsporum ve Trichophyton türleri, saç mantarına en sık neden olan mantarlardır. Bu mantarlar, sıcak ve nemli ortamlarda hızla çoğalır, bu yüzden tropikal bölgelerde daha yaygındır.

Saç mantarının nedenleri ve bulaşma yolları şu şekildedir:

• Sıcak ve Nemli Ortamlar: Mantarlar, özellikle sıcak ve nemli ortamlarda gelişme eğilimindedir. Bu nedenle, saç derisinin uzun süre nemli kalması veya terlemeye bağlı olarak sürekli ıslak olması, mantarın saç köklerine yerleşmesini kolaylaştırır.
• Bulaşıcılık: Saç mantarı oldukça kolay bulaşır. Enfekte kişilerle doğrudan temas, mantarın saç derisine geçmesine neden olabilir. Ayrıca, mantarın bulunduğu yüzeylere temas etmek, hastalığın yayılmasında önemli bir rol oynar.
• Enfekte Kişi veya Hayvanlarla Temas: Saç mantarı, mantarın bulunduğu insan, hayvan veya yüzeylerle temas yoluyla bulaşabilir. Özellikle çocuklar, oyun sırasında enfekte hayvanlar veya çocuklar ile temas ettiğinde bu mantar enfeksiyonuna yakalanabilirler.
• Eşyaların Ortak Kullanımı: Tarak, şapka, havlu gibi kişisel bakım eşyalarının enfekte kişilerle paylaşılması mantarın bulaşmasına neden olabilir. Mantar, bu tür yüzeylerde uzun süre canlı kalabildiğinden, hijyenik olmayan koşullar bulaşma riskini artırır.
• Toprak Teması: Mantarlar, toprakta da yaşayabilir. Bu nedenle, çocuklar özellikle açık havada oynarken toprakla temas ederse saç mantarı kapma riski taşır.

Saç mantarının bu kadar kolay yayılabilmesi, hijyen eksikliği ve kalabalık yaşam koşullarında enfeksiyon riskini daha da artırır.

Saç Mantarı Tipleri Nelerdir?

• Tinea Kapitis Profundus (Kerion Celsi): Derin ve ağrılı lezyonlara neden olan bu tip, genellikle irin dolu yumrular oluşturur.
• Tinea Kapitis Süperfisyalis (Kuru Kel): Yüzeysel ve kuru kepeklenmeyle kendini gösterir, saç dökülmesine neden olabilir.
• Tinea Kapitis Favoza (Favus, Kel): Sarımsı kabuklu plaklar oluşur, saç kökleri zarar görerek kalıcı saç dökülmesine yol açabilir.

Saç Mantarı Belirtileri Nelerdir? 

Saç mantarı, kafa derisini etkileyen ve özellikle çocuklarda yaygın görülen bir mantar enfeksiyonudur. Saç mantarı, belirtileriyle oldukça rahatsız edici olabilir ve tedavi edilmezse ciddi saç kayıplarına neden olabilir. Saç mantarının en yaygın belirtileri şunlardır:

• Şişmiş Kırmızı Lekeler: Kafa derisinde kırmızı, iltihaplı ve şişkin bölgelerin ortaya çıkması saç mantarının en tipik belirtilerindendir. Bu lekeler genellikle ağrılı olabilir ve enfeksiyonun ilerlemesine bağlı olarak büyüyebilir.
• Kuru ve Pullu Döküntüler: Saçlı deride kepek benzeri, kuru ve pullu döküntüler oluşur. Bu döküntüler saç derisinde kabuklanma yapabilir ve bazen ince bir tabaka halinde yayılabilir.
• Şiddetli Kaşıntı: Saç mantarının en rahatsız edici belirtilerinden biri şiddetli kaşıntıdır. Kaşıntı, kafa derisinin çeşitli bölgelerinde yoğun bir şekilde hissedilir ve bu durum kişiyi oldukça rahatsız eder. Kaşımak, enfeksiyonun yayılmasına ve kafa derisinin tahriş olmasına neden olabilir.
• Saç Dökülmesi (Alopesi): Saç mantarı, saç köklerine zarar vererek saç dökülmesine yol açar. Bu dökülme genellikle yamalar halinde, kafa derisinde yuvarlak ve kel bölgeler oluşturur. İleri vakalarda, saç kökleri tamamen zarar görerek kalıcı saç kaybına neden olabilir.
• Kepek Görünümünde Pullanma: Kafa derisinin bazı bölgelerinde kepeklenmeye benzeyen pullanma gözlenir. Bu durum, mantarın saç köklerine yerleşerek saç tellerinin yapısını bozmasından kaynaklanır.
• Düşük Ateş: Bazı durumlarda, saç mantarına düşük dereceli ateş eşlik edebilir. Bu ateş, vücudun enfeksiyona karşı verdiği tepkinin bir sonucudur.
• Şişmiş Lenf Düğümleri: Özellikle boyun bölgesinde şişmiş lenf düğümleri, vücudun enfeksiyona tepki gösterdiğini ve bağışıklık sisteminin bu bölgede mücadele ettiğini gösterir.
• Kerion (Enflamatuar Tinea Kapitis): Enflamatuar tinea kapitis vakalarında, kafa derisinde ağrılı, irin dolu kabarcıklar ve şişkin bölgeler (kerion) oluşur. Bu kerionlar, tedavi edilmediğinde saç köklerine ciddi zarar verebilir ve yara izi bırakabilir.
• Siyah Noktalar: Saç tellerinin yüzeyde kırılması sonucu kafa derisinde siyah noktalar oluşur. Bu durum, mantarın saç köklerine saldırarak saç tellerinin kırılmasına yol açtığını gösterir.

Bu belirtiler, saç mantarının tipine, enfeksiyonun yayılımına ve ciddiyetine göre farklılık gösterebilir. Saç mantarı tedavi edilmediğinde kalıcı saç dökülmesine, kafa derisinde izlere ve diğer ciddi cilt problemlerine yol açabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir dermatoloğa başvurmak önemlidir.

Saç Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?

Saç mantarı tedavisi, genellikle mantar önleyici şampuanlar ve oral antifungal ilaçlarla yapılır. Terbinafin ve Griseofulvin gibi ilaçlar en sık kullanılan tedavi yöntemleridir. Tedavi süresi genellikle birkaç hafta sürebilir.

Saç Mantarı Kaç Günde Geçer?

Saç mantarının iyileşme süresi, enfeksiyonun ciddiyetine göre değişir. Tedaviye başladıktan sonra genellikle 4-6 hafta içinde belirtilerde azalma görülür.

Saç Mantarı Kimlerde Görülür? 

Çoğunlukla çocuklarda ortaya çıkan saç mantarı, nemli ve kalabalık ortamlarda yaşayan bireylerde daha sık görülür. Ayrıca, hijyen koşullarına dikkat etmeyen kişilerde de risk yüksektir.

Evde Saç Mantarı Tedavisi Nasıl Olur?

Evde saç mantarı tedavisinde, doktorun önerdiği ilaçlar kullanılmalıdır. Ayrıca, saç derisini temiz ve kuru tutmak, hijyenik ürünler kullanmak, bulaşıcı riskini önlemek için kişisel eşyaların ortak kullanılmaması önemlidir.

Saç Mantarı Kaşıntı Yapar mı?

Evet, saç mantarının en belirgin belirtilerinden biri kaşıntıdır. Kaşıntı, kafa derisinde rahatsızlığa neden olabilir ve enfeksiyonun yayılmasını tetikleyebilir.

Saç Mantarı Saç Dökülmesine Neden Olur mu?

Evet, saç mantarı saç köklerini etkileyerek saç dökülmesine neden olabilir. Bu dökülme genellikle geçicidir, ancak ileri vakalarda kalıcı saç dökülmesi de gözlemlenebilir.

Saç Mantarı Bulaşıcı mıdır?

Evet, saç mantarı bulaşıcıdır. Özellikle tarak, şapka gibi kişisel eşyaların ortak kullanımı yoluyla başkalarına bulaşabilir.

Saç Mantarı ile Egzama Arasındaki Fark Nedir? 

Saç mantarı ve egzama kafa derisinde benzer belirtiler gösterse de farklı nedenlerden kaynaklanır. Egzama genellikle ciltte kuruluk ve kaşıntı ile kendini gösterirken, saç mantarı bir mantar enfeksiyonudur ve saç dökülmesi gibi daha ciddi sonuçlar doğurabilir.