Arama

Üzgünüz, Aradığınız Sonuç Bulunamadı

Aramanızla eşleşen herhangi bir sonuç bulunamadı, lütfen arama terimlerinizi değiştirerek tekrar deneyiniz.

Östrojen Hormonu Nedir? Nasıl Artırılır?

image

Ergenlik, fiziksel, duygusal ve seksüel olarak çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. Bu dönemin en belirgin özelliği beyin gelişiminin belli bir seviyeye ulaşması ile beyinden gelen sinyallerin yumurtalıkları uyarması ve yumurtalıklardan östrojen hormonunun salgılamaya başlamasıdır. Adet döngüsünün ortasında kanda östrojen seviyesi aniden yükselerek yumurtanın yumurtalıktan atılmasını sağlar. 


Östrojen Hormonu Nedir?

Hormonlar genel olarak organların fonksiyonlarını düzenleyen, belirli dokuların belirli şekilde davranmalarını söyleyen özel kimyasal habercilerdir. Östrojen başlıca yumurtalıklarda kolesterolden sentezlenen bir hormondur. Az miktarda yağ dokusu ve böbreküstü bezinden de salgılanır. Oluştuktan sonra kana geçerek yarım saat sonra etki edeceği organa ulaşır. Hedef organda kendi sinyallerini oluşturarak hücrelerin fonksiyonlarını değiştirir. 

Yumurtlama sonrası östrojen düzeyi hızlı bir şekilde düşer. Başka bir değişle yumurtlamanın yani türün devamlılığının sağlanmasının ana sebebi östrojenin vücutta düzenli bir şekilde salgılanmasıdır.

Kadınlarda en önemli hormonlardan bir diğeri de progesterondur. Progesteronun esas etkisi ceninin rahime yerleşmesi ve gebeliğin devamının sağlanması için rahim iç zarının düzenlenmesidir.

Östrojen, dişi cinsiyet özelliklerinin gelişmesi ve korunmasında majör rol oynayan cinsiyet hormonudur.
Esas görevi,  meme gelişimi, pubik ve koltuk altı kıllanması, adet döngüsünün düzenlenmesi ve üreme fonksiyonunun gelişmesine yardımcı olmaktır.

Östrojen, adet döngüsü sırasında embriyonun döllenmesi ve endometriuma (rahim iç zarı) yerleşmesini sağlamak için uygun ortam oluşturur ve embriyonun beslenmesini sağlar.

Yumurtalıklar (overler) östrojen üretiminden esas sorumlu olan organlardır. Östrojen, erkek ve kadın bedenleri arasındaki yapısal farklılıklarda rol oynar. Örneğin, kadınların kalça kemiklerinin daha geniş olması ve saçlarının daha çok ve kalıcı olmasının sebebi östrojendir.

İlaç olarak kullanılan sentetik östrojenler, doğum kontrolünü sağlamak ve menopozun etkilerini azaltmak için tıpta ilaç olarak kullanılır. Östrojen, vücutta birçok sistemi etkileyen, hem sağlık hem de hastalık sebebi olabilen önemli bir hormondur.
 

Üç önemli östrojen tipi vardır.
  • Östron: Menopozdan sonra kanda en fazla bulunan ve etkisi en zayıf olan östrojen türüdür. Başlıca yağ ve kas hücreleri olmak üzere vücudun birçok hücresinde az miktarda bulunur. 
  • Östradiol: En güçlü ve en etkili östrojen tipidir. Yumurtalığın ürettiği majör hormondur. Endometriozis( çikolata kisti), miyom ve endometrium(rahim) kanseri gibi bazı kadın kanserlerinin oluşmasına etki eder.
  • Östriol: Gebelik sırasında en fazla salgılanan ve en zayıf olan tiptir.

Östrojenin Üreme Sistemindeki Etkileri Nedir?
  • Yumurtalıklar(overler): Yumurtalıklarda yumurta (follikül) gelişmesini uyarır.
  • Vagina: Vajina epitelinin olgunlaşması ve kalınlaşması, bakteriyel enfeksiyonu engellemek için vajinal ortamın asit dengesinin korunması ve vajinal kayganlığı sağlar.
  • Fallop tüpleri: Tüp epitel ve kas tabakasının gelişmesi, sperm ve yumurtanın buluşmasına yardım etmek için tüplerin kasılmasını sağlar.
  • Rahim (uterus): Uterusun iç zarını kaplayan ve adet döngüsü sırasında dökülen endometriumun, ceninin yerleşmesine yardımcı olmak için kanlanması, beslenmesi ve gerekli enzim aktivitelerinin sağlanması östrojen sayesindedir.
  • Rahim ağzı (serviks): Östrojen, rahimden (uterus) gelen salgıların akışını ve miktarını düzenler. Döllenmeyi sağlamak için spermlerin rahim ağzından geçişini kolaylaştırır.
  • Meme dokusu: Östrojen memede diğer hormonlarla birlikte çalışır. Ergenlikte memenin büyümesinden, meme uçlarının pigmentasyonundan, emzirmenin sağlanması ve uygun zamanda sonlandırılmasından sorumludur.


Östrojenin Vücuttaki Etkileri Nelerdir?

Kemik yıkımını azaltıp kemik yapımının artmasını sağlar. Kemiklerin uzamasının sonlanması, kalça kemiğini genişlemesi ve omuzları daralmasından sorumludur. Kalça ve uyluk bölgelerinin etrafındaki yağ depolamasını arttırır, bu da vücudun daha kıvrımlı ve şekilli olmasını sağlar.

Östrojen, ergenlik döneminde kontrolsüz büyümenin önüne geçer ve insüline duyarlılığı arttırır. İnsülin ise vücudun kas/yağ oranının dengelenmesinde majör rol oynayan hormondur. İyi huylu kolesterolün (HDL) ve Trigliseridin artmasına, kötü huylu kolesterolün(LDL) azalmasına sebep olur. Östrojen bu sebeple kalp sağlığının korunmasına yardımcı olur. Eksikliği damar sertliğine (ateroskleroz) zemin hazırlar.

Ruh sağlığı üzerine pozitif etkileri vardır. Duygu durumun stabilizasyonunda rolü önemlidir. Depresyona eğilim östrojen üretiminin azaldığı menopoz döneminde daha fazladır. Cilt üzerine gençleştirici etkileri vardır. Bu etkileri özellikle yüz, uyluk ve memede daha fazlaca bulunan östrojen reseptörleri aracılığı ile yapar. Cildin kanlanmasını ve kolajen içeriğini arttırır. Cildi kalınlaştırır. Saçların daha kalıcı, vücudun diğer bölgelerindeki kılların ise daha ince ve daha az belirgin hale gelmesini sağlar. 

Ses tonunun ince olmasının sebebidir. Adet siklusunun günlerine göre ses tonunu değişmesi östrojen sayesindedir. Özellikle adet öncesi ve ilk günlerinde ses tonu bozulabilir. Bazı ülkelerde ses sanatçıları bu dönemlerde izinli sayılırlar.
 

Östrojen hormonu nasıl arttırılır?

Östrojen eksikliği sebebi menopozdur. Menopozda östrojen eksiliğinin yerine koymak için Hormon Replasman Tedavisi (HRT)verilir. Hangi hastaya verileceği uygun testler sonucunda belirlenir. Bu tedavide östrojen tek başına oral veya lokal (cilt üzerine, ya da vajinaya) verilebilir.

Adet döngüsü hiç başlamadığı primer amenorede (adet görememe) de uygun vakalara genital organların gelişimini normalleştirmek için döngüsel olarak östrojen tedavisi verilir.
 
Sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz ve dengeli beslenmek yağ dokusundan salgılanan östrojenin sentezini arttırarak östrojen eksikliği belirtilerinin azalmasına çok önemli yararlar sağlar.
Kanda östrojen hormon seviyesi ilaç dışı besin alımı ile yükselmez. Ancak fitoöstrojen gibi zayıf östrojenik etki gösteren gıdalar östrojen eksikliği belirtileri azaltabilir. 

Başlıca fitoöstrojen içeren gıdalar: 

Baklagiller: Soya fasulyesi, bezelye, barbunya ve kuru fasulye

Meyveler: Yabanmersini, kuru erik, kayısı

Otlar: Keklik otu, adaçayı, meyan kökü, kızıl yonca, melek otu Siyah ve yeşil çay, Tam tahıl, keten tohumu

Sebzeler: Brokoli ve karnabahar

Hayıt bitkisi (vitas agnus castus-chaste berry) de menopoz şikayetlerini azalttığı gösterilmiş olan östrojen benzeri etkileri olan bir bitkidir. İlaç olarak alımı doktor kontrolünde olmalıdır.

Östrojen ile ilgili merak ettikleriniz için Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine danışabilirsiniz. İletişim formunu kullanarak ya da 444 0436 numaralı telefonu arayarak uzman ekibimize ulaşabilirsiniz.
 

Bu Makale Size Yardımcı Oldu mu?
Bu Makale Size Yardımcı Oldu mu?
İletişim Formu
Yukarı Kaydır
loading