Nezle Miyiz? Grip Miyiz? Alerji Mi Olduk?
Burnumuz akmaya başlayınca kendimize ‘Nezle miyiz?’, ‘Grip miyiz?’, ‘Alerji mi olduk?’
sorularını sorarız. Peki, hangisi olduğumuzu nasıl anlayacağız? Arasındaki farklar nelerdir?
Nezle, sadece üst solunum yollarını tutan, ani gelişen, tekrarlayan, şiddetli olmayan bir
hastalıktır. En sık rinovirüsler ve koronavirüsler neden olur. Damlacık veya temas yoluyla
bulaşır. Önce burunda kuruluk, tıkanıklık ve sonrasında berrak bir akıntı başlar.
Enfeksiyonların karışması ile yeşil akıntıya dönüşür. Basit nezlede tedavi, belirti gidericiler
olarak düzenlenir. Burun damlaları, tuzlu su ve nemlendiriciler, vitamin desteği, bol sıvı
almak vb. tedaviler önerilir. Nezle olan bir kişi genellikle çabuk iyileşir. Ancak alerjik yapıda
olan kişilerde iyileşme gecikebilmektedir.
Grip ise nezleden daha şiddetli seyreder. Burun akıntısı, geniz akıntısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı
yanında, eklem ağrısı, ateş, öksürük gibi belirtiler gözlemlenir. Gribin etkileri ağır seyreder.
Etkeni influenzadır. İnfluenzanın A, B, C grupları vardır. İnfluenza A virüsü daha ağır
seyreder ve kitleleri etkileyerek salgın yapar. İnfluenza B, çoğunlukla çocuklarda etkili olur
ve hafif seyreder. İnfluenza C ise hayvanlar üzerinde etkilidir.
Domuz gribi de bir influenza A virüsüdür. Domuzlarda görülen H1N1 alt tipinin mutasyona
uğraması sonucu oluşmuştur. İnsanlarda ateş, öksürük, boğaz ağrısı ve yorgunluk belirtileri
görülür. Bulaşıcılığı oldukça yüksektir.
Hızlı antijen testi ile burun boşluğundan ve genizden alınan sürüntülerin 15 dakika içinde
influenza tipleri belirlenir. Tedavi, antijen testinin sonucuna göre düzenlenir. Ağrı kesici ve
ateş düşürücü, vitamin, antibiyotik ve bol sıvı alınması genel tedavilerdir. Salgın
zamanlarında maske kullanmak ve düzenli el yıkama alışkanlığı ile yakalanma riskinin
azaltılabileceği unutulmamalıdır.
Alerjik rinit, normal kişilerde doğada bulunan bazı maddelerle karşılaşıldığında; bağışıklık
sisteminden bir yanıt gelişmez. Ancak bazı kişilerde bu maddelere karşı, sanki onları
vücutlarına sokmak istemezcesine aşırı bir bağışıklık sistemi cevabı gelişir. Bunlara alerjik
bünyeler denir. Bu maddelere de alerjenler denir. Alerjen maddeler bu yanıt sonunda alerjik
şikâyetlere yol açan bazı kimyasal maddeler salgılarlar.
Nezle ve griple çok karışan alerji türü, saman nezlesi dediğimiz mevsimsel alerjidir. Perennial
denilen sürekli alerji tipinde de nezle ve geniz akıntısı oluşur. Ancak aralarında hem etken,
hem oluşum mekanizması, hem bulgu, hem de tedavi olarak farklılıklar vardır. Bu sebeple
kişinin hangi alerjene reaksiyon verdiğini bulmak tedavi açısından önem taşır. En sık
kullanılan tetkik, ön kola alerjen içeriklerini ayrı ayrı çizerek, 15 dakika sonunda verdikleri
reaksiyonların ölçüldüğü prick testidir. Kısa sürede tamamlanan, pratik, güvenli ve ekonomik
bir testtir.
Mevsimsel alerji belli mevsimlerde (mart-eylül arası) aralıklı olarak ortaya çıkar. Çimen,
çayır, ağaç, dış ortam mantarları etkendir. Burunda kaşıntı ve sıvı şeklinde akıntı, hapşırık,
gözlerde kızarma gibi belirtileri vardır.
Perennial alerji tüm sene boyunca devam eder. Ev tozu, hayvanlar ve küfler etken
maddelerdir. Geniz akıntısı ve burun tıkanıklığı şikâyetleri ön plandadır. Sinüzit yapma
olasılığı daha fazladır.
Her iki alerji türünde de gripte görülen ateş ve kas ağrısı gibi sistemik bulgular görülmez.
Alerjik hastaları %15' inde astım vardır. Astımların %55-60 'ında alerji vardır. Bunlara tüm
olarak rinobronşial hastalıklar denir. Alerjik kişilerde nezle, grip gibi viral hastalıklar daha
fazla yan etki yapar. İyileşmeleri uzun sürer. Orta kulak iltihabı, sinüzit, bronşit
komplikasyonları daha fazla görülür. Bu kişilerde tedaviye erken başlamak gerekmektedir.