Kifoz Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Kifoz Nedir?

Kifoz, diğer bir adıyla kamburluk, sırt ve göğüs bölgesinde görünen rahatsızlıklardan biridir. Kifoz hastasına yandan bakıldığında baş vücuda göre biraz daha öndedir ve sırtta çıkıntı fark edilirken bel çukuru normalden fazladır. Omurgada eğrilik olarak kendini gösteren bu hastalığın dereceleri vardır.

Kamburluk 20 ile 55 derece arasındayken normal kabul edilir ancak daha ileri derecelerde mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Hem fiziki hem psikolojik olarak hayatı olumsuz etkileyen bu hastalık yaşam kalitenizi düşürebilir.

Çocuk yaşta görülen kamburluk akciğer ve kalp hastalıklarına sebep olabilirken; ileri yaşlarda görülen kamburluk ise akciğer kapasitesini azaltarak hayati tehlike oluşturabilir.

Kifoz Nedir ve Nedenleri Nelerdir?

Kifoz ne demek sorusuna kısaca "kamburluk" denilebilir. Omurganın öne eğilmesiyle meydana gelen bir hastalıktır. Kamburluk doğuştan oluşabildiği gibi (Konjenital kifoz) sonradan da gerçekleşebilir.

Genetik olarak da gelişebilen hastalığa sebep olduğu bilinen bazı sebepler şunlardır:

Dokuların dışarıdan gelen uyarılarla normal fonksiyonlarını yapamayacak duruma gelmesi,
Osteoporoz,
Kaza ya da herhangi bir darbeyle meydana gelen omurgada oluşan kırıklar,
Omurgada oluşabilecek iltihaplar,
Verem hastalığı olarak bilinen tüberküloz,
Duruş bozukluğu,
Yetersiz beslenme ve vitamin eksikliği.

Bunların her biri tedavi edilerek Kifoz hastalığı önlenebilir.

Doğuştan (Konjenital) Kifoz Nedir?

Normal omurganın direkt radyografide yandan görünümü dikdörtgene yakındır. Torasik omurganın ön tarafı arka tarafına göre (kifoz oluşturmak için) daha küçüktür. Lomber vertebra ise lordozu oluşturmak için bunun tam tersi yapıdadır.

Doğuştan var olan kifozda; beklenen bölgeselden daha fazla eğrilik oluşumu söz konusudur.

Konjenital kifoz ve skolyoz hastalarında, diğer organ sistem sistemlerinde de kusur olma ihtimali vardır. Radyografilerle tanı doğrulandıktan sonra, spinal kord, kardiak ve gastrointestinal sistem anomalilerini araştırmak için ek testler istenebilir. MRI (Manyetik rezonans), anormal büyüme potansiyeli ve spinal deformite gelişiminin değerlendirilmesinde faydalıdır.

Klinik olarak, çocuğun bacak kuvvetini ve yürüme şeklini değerlendirmek önemlidir. İleri kifoz, spinal kord üzerinde ciddi basıya sebep olarak omurilikten çıkan sinirlerde sıkışma ve miyelopati (omurilik yapısında bozulma) oluşturabilir. Sinir basısı olan çocuklarda yürümeye başlamada gecikme görülebilir.

Konjenital kifoz hastalarında omurların ayrışma kusuru (segmentasyon defekti) ve ya yapısal oluşum kusuru (formasyon defekti) söz konusudur. Çocuk büyüdükçe deformite de genellikle ilerler. Özellikle hayatın birinci yılında, iskelet gelişimindeki hızlı ilerlemeye bağlı olarak deformitenin ilerlemesi yüksek düzeyde beklenir. Segmentasyon defekti daha yavaş ilerleme gösterir ve adölesan döneme kadar cerrahi müdahale gerekli olmayabilir.

Gelişimsel Kifoz Nedir?

Hiperkifoz (normalin üstünde torasik omurga öne eğilmesi) postural ve yapısal olarak ikiye ayrılabilir. Postural kifoz, hasta düz ayakta durunca kaybolur. Postural kifozlu hastalarda omurga şekil bozukluğu bulunmamaktadır.

“Scheurmann kifozu” sert (yapısal) kifoz olarak tanımlanır. Sıklıkla 12-15 yaşları arasında görülür. Anormal kifoz en iyi şekilde hasta öne doğru eğilmişken saptanır.

“Scheurmann’s hastalığı” olan hastalar sıklıkla duruş bozukluğu ve sırt ağrısı ile başvururlar. Sırt ağrısı sıklıkla ergenliğin ilk çağında görülür ve yaş ilerledikçe azalır. Günlük aktivitelerle artan bir ağrı olur.

Kifoz sıklıkla semptomatiktir ve tepesi torakal omurgaların üst tarafı yerine sıklıkla orta ve alt bölgesinde bulunur.

Travmatik Kifoz Nedir?

Posttravmatik kifoz sıklıkla torakolomber ve lomber bölgede görülür. Bu tip kifoz olan hastalarında sıklıkla felç gibi nörolojik hasarlar da meydana gelir. Kifoz kronik ağrı ile birlikte olabilir. Ağrının sebepleri; spinal kas güçsüzlüğü, kronik inflamasyon, ilerleyici deformasyon ve omurilik veya sinir köklerinin sıkışmasıdır.

Kifoz tedavisi, deformiteyi düzletme, stabilize etme ve ağrıyı azaltıp nörolojik fonksiyonları geliştirmeyi amaçlar. Esnek deformiteler, posterior füzyon ve enstrümentasyon (omurların vida ve çubuklarla birbirine bağlanması) ile tedavi edilebilirler. Sabit deformiteler sıklıkla omurların çıkartılması yada kesilerek düzeltilmesini içeren daha ciddi ameliyatları gerektirirler.

Tüm bu girişimler kliniğimizin tecrübeli cerrahları tarafından başarı ile gerçekleştirilmektedir.

Bebekler ve Çocuklarda Kifoz Belirtileri Nelerdir?

Hayat standartlarını düşüren omurga hastalıklarından olan kifoz, nadir olarak anne karnındaki gelişim esnasında da ortaya çıkabilir. Bebeğin 3. aydan itibaren omurgalarının gelişmesi esnasında oluşabilecek anormallikler kifoz başlangıcına sebep olabilir. Bebeğin kifoz hastası olup olmadığı, ailenin dikkatiyle ortaya çıkarılabilir. Erken teşhis ile büyük ölçüde önlenebilen bu hastalık; bebek 1 yaşını doldurduktan sonra kifoz ameliyatı ile kontrol altına alınabilir.

Bebekte kifoz belirtileri ise şu şekildedir;

Kol ve bacaklarda anormallik,
Orantısız gövde,
Kol, bacak ve omuzların birbirine eşit olmaması,
Denge kaybı,
Öne eğildiği zamanlarda görülen kamburluk.

Bu belirtilerden bir ya da bir kaçı görülüyorsa bebeği hemen doktora götürmeli gerekli tetkikleri yaptırmalısınız.

Yetişkinlerde Kifoz Belirtileri Nelerdir?

Kifozun en net belirtisi öne doğru eğikliktir. Ancak bunun dışında da bazı belirtiler göstererek Kifoza dair ipuçları verir. Bunlar;

Hafif ya da şiddetli sırt ağrısı,
Boy uzunluğunun kemiklerin eğilmesi sonucunda azalıyor gibi görünmesi,
Dik durmakta güçlük yaşamak ve ilerleyen zamanlarda zorluk derecesinin artması,
Kaslarda yorgunluk hissetmek,
Omurgada aşırı duyarlılık

Bunlar başka hastalıkların da belirtisi olabileceği gibi sadece duruş bozukluğundan kaynaklanan sebepler de olabilir. Erken teşhis ile hastalığın derecesinin ilerlememesi için korse ile tedavi başlayabilir, egzersiz programı düzenlenerek şikayetlerin azalması sağlanabilir.

Kifoz Derecesi Nasıl Ölçülür ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

Her insanda az da olsa belli oranlarda eğrilik vardır. Normal duruştaki eğrilikle, ileri derecede eğrilik ölçümlenerek kifoz derecesi belirlenir. Ortopedi cerrahlarının gerekli tetkiklerle belirleyeceği kifoz dereceleri, tedavi yönteminin belirlenmesi için önemlidir. Ölçüm sonucu kifoz derecesi 50-55 arasındaysa düzenli egzersiz, doğru duruş ve doğru oturuş tekniklerini yapmanız yeterli olacaktır. Kamburluk derecesi 55 ile 70 arasında çıkan hastalar kifoz korsesikullanarak kambur duruştan kurtulabilirken, 70 ve üzeri ölçülen kamburlukta ise cerrahi müdahale uygulanabilir.

Kifoz tedavisi gerekli ölçümler yapıldıktan sonra belirlenen ölçülerle şekil alır. Çok ileri olmayan derecelerde basit tedavi yöntemleriyle hastalığın önüne geçilebilir. Bel ve sırt kasları ile omurları kuvvetlendiren egzersizler sayesinde kamburluk tamamen kaybolabilir. Daha ileri dereceler için tercih edilen korse ise çoğunlukla hastanın ayakta durduğu ve çalıştığı zamanlarda kullanılmak üzere tavsiye edilir. İhmal etmeden kullanıldığı taktirde kamburluk normal boyutlara çekilebilir.

Daha ileri durumlarda ise ameliyattan başka çözüm yolu yoktur ve bu ameliyat ile hastanın kifoz seviyesi düşürülmeye çalışılır. Ense kökünden belin sonuna kadar tüm omurların birbirine sabitlenerek, omurgalar düzenli bir hale getirilir. Çocuklarda ise durum farklıdır. Onlara yapılan kifoz ameliyatında omurgaları tutarak, omurgaların iç içe geçmesine yarayan, birbirinden bağımsız iki çubuk koyulur. Her 6 ayda bir çocuğun gelişimine bağlı olarak bu çubuklar uzatılır. Çocuklarda bu ameliyatın ivedilikle yapılmasının sebebi; çocuğun ileri yaşlarında oluşabilecek kalp ve karaciğer rahatsızlığının önüne geçme arzusudur.

Kifoz İçin Hangi Egzersizler Yapılabilir?

Kamburluk bel kaslarının zayıflamasıyla ortaya çıkar. Bel kasları güçlü olan ve çoğunlukla ağırlık çalışan kişilerde görülmez. Kamburluk oluşmuşsa belinizi güçlendirecek, duruşunuzu değiştirecek birtakım egzersizler yaparak sorunu çözebilirsiniz. Ters mekik çekebilir, yüzebilir, düzenli olarak fitness çalışmaları yapabilirsiniz. Yapabileceğiniz bazı Kifoz egzersizleri şu şekildedir;

Kambur olan insanların genelde vücutlarının ön kısmındaki kaslar aşırı gergin olurken, vücudun arkasındaki kaslar güçsüz kalabiliyor. Bazı hareketlerle ön kısımdaki kaslar esnetilirken arkada bulunan kaslar güçlendirilebilir. İlk etapta; derin nefes alıp esner gibi kolları arkaya uzatıp, kendinizi geriye yaslayabilirsiniz. Bu hareketi kolları ensede birleştirerek ya da belinizde birleştirerek de uygulayabilirsiniz. Bu 1 dakika içerisinde 3 defa tekrarlanabilir.

Omuzun arkasındaki ve sırttaki kasları güçlendirebilmek için yapılacak bazı hareketler vardır. Bu hareketler vücudun ön kısmındaki kaslarında da esnemesini sağlar. Öncelikle yüz üstü uzanarak ayak parmaklarınızı dik bir şekilde yere koymalısınız. Bu sayede omurganın alt tarafını sabitlemiş olursunuz. Sonrasında ise büyük bir çubuk alarak iki elinizle kaldırıp arkaya doğru iterek, omuzları olması gereken şekle getirebilirsiniz.

Bu hastalığın belirtilerinin kaybolması için göğüs kaslarının esnemesi de önemlidir. Bunu sağlayabileceğiniz kolay bir egzersizde mevcuttur. Elinizi ve dirseğinizi duvara yaslayarak vücudunuzu başınızla birlikte kolun ters yönüne doğru çevirerek vücudunuzu esnetebilirsiniz. Aynı hareketi diğer kolunuzla da yaparak eşit seviyede esnemeye erişebilirsiniz. 1 dakika içinde 4 kez yapabileceğiniz bu egzersiz omurların da rahatlamasını sağlayacaktır.
Karın kaslarının gergin olması vücudu öne çeken etkenlerden biridir. Bunun için karın kaslarınızı esnetebilir doğru duruşa bir adım daha yaklaşabilirsiniz. Yüz üstü uzanarak ayak parmaklarınızı yine yere paralel olacak şekilde koymalısınız, ardından ellerinizi yere koyup, derin nefes almayı ihmal etmeden belinizin üst kısmını yukarı iterek hareketi tamamlamalısınız.

Kifoz egzersizi de yine doktor tavsiyesi üzerine yapılmalıdır. Yanlış yapılacak egzersizler düzelmenizi sağlamayacağı gibi, durumunuzun daha kötü olmasına sebep olabilir. Doktorun belirleyeceği programla sizin için belirlenecek en doğru egzersizi yaparken; aynı zamanda hayatınızda bazı detaylara da dikkat etmelisiniz. Kamburluğun bir diğer sebebi olan duruş bozukluğunu günlük yaşantınızda en aza indirerek, kamburun ilerlemesini engelleyebilirsiniz.

Bunun için gün içerisinde çok fazla eğilmemeye, dik oturmaya dikkat etmelisiniz. Bilgisayar kullanırken ekranı göz hizanıza göre ayarlayabilir, sandalyede kendinizi kasmadan dik oturabilirsiniz. Oturup kalkarken de ani hareketlerden kaçınarak omurgalarınızı ve belinizi olası bir zarar görmesine karşı koruyabilirsiniz.

Neden Erken Teşhis ve Doğru Tedavi Önemlidir?

Kifoz hastalığının belirtilerini taşıyorsanız hemen bir doktora başvurabilir, kesin tanının konulmasını sağlayabilirsiniz. İleri seviyelere ulaşmış kifoz ise cerrahi birtakım operasyonlarla düzeltilebileceği için doğru adreste ameliyat olmanız, gereken tedaviyi sağlıklı bir şekilde almalısınız. Bu bağlamda hastanın durumuna bağlı olarak cerrahi tedavilerden in situ füzyon, enstrümente füzyon ve osteotomi yapılabilir. Bunlar deneyim gerektiren operasyonlardır ve gerekli donanıma sahip hastanelerde yapılmalıdır.
Cerrahi tedavi olarak "in situ füzyon". İlerleyici kifotik deformite için cerrahi seçim tam füzyon veya deforme omurganın artrodezidir (omurların birbirine kaynatılması). Füzyon bir üstteki normal omurga ve bir alttaki normal omurgayı da içermelidir.

Hastadan alınan veya doku bankasından temin edilen kemik grefti posteriordan (sırttan) yerleştirilerek kullanılır. Ciddi açılanmış eğriliklerde, ek kemik grefti anteriordan da (önden) ek olarak konulabilir.

Kemik greftleri ile tam kaynama dokusu oluşuncaya kadar 4-6 haftaya ihtiyaç vardır. Bu dönemde tam kaynama oluşana kadar hasta alçı veya korse ile desteklenmelidir.
Cerrahi tedavi olarak "enstrümente füzyon" ve "osteotomi", ilerleyici kifotik eğrilikler ileri yaş çocuklarda, enstrümentasyona (rod, çengel ve vidalar) ihtiyaç duyabilir. Eğer spinal kord, omurgayı uzatacak teknikleri tolere edemez ise, cerrah deformite sebebi olan omurgayı çıkartmayı düşünebilir. Ameliyat sonrası korse veya alçı kullanımı periyod direkt radyografide kaynama saptanana kadar aynıdır.

Size cerrahınız tarafından omurgayı düzeltmek için osteotomi de önerilebilir. “Pedikül subtraksiyon osteotomisi” omurganın arka kemik kısmının çıkartılarak düzeltmeyi sağlar. "Vertebra rezeksiyon osteotomisi" ise omurganın ön ve arkasının posteriordan (Sırt bölgesinden) çıkartılması için uygulanabilir. Cerrahınız ayrıca ön ve arka taraf girişimleri içeren farklı cerrahiler de önerebilir.

Sırt kısmından girilerek gerçekleştirilen omurganın çıkartılması girişimlerinde merkezimiz dünya çapında bir tecrübeye sahiptir.

Bu Makale Size Yardımcı Oldu mu?