Tüp bebek protokollerinde ilk amaç yumurtalıkların geliştirilmesidir. Bu amaçla uygulanan yüksek doz ilaçlar ile birden fazla sayıda yumurta üretmesi sağlanır. Yumurtalıkların uyarılmasına adetin ikinci günü başlanır ve ilaç uygulaması yaklaşık 10 - 11 gün sürmektedir. Bu süreç içinde birkaç kez yapılacak ultrasonografi takipleri ile yumurtaların gelişimi takip edilir.
Çatlatma İğnesi Nedir?
Olgunlaşan yumurtalar 16 - 20 mm büyüklüğe ulaştığında, halk arasında "yumurta çatlatma iğnesi" olarak bilinen ilaçlar (Pregnyl veya Ovitrelle) yapılır. Bu ilaç uygulamasından yaklaşık 40 saat sonra gelişen yumurtalar karın içi boşluğunda çatlayarak kendiliğinden yumurtlama gerçekleşir. Tüp bebek tedavisi sırasında bu iğnelerden yaklaşık 36 saat sonra, yumurtlama olmadan yumurtaların toplanması gerekir.
Tüp bebek tedavisinin başarısı açısından hastanın çatlatma iğnesini doğru şekilde ve zamanda uygulaması çok önemlidir. Her ne kadar toplumda adı "çatlatma iğnesi" olarak adlandırılsa da tüp bebek tedavisinde ilacın uygulama amacı yumurtaların çatlaması değil "olgunlaşmasıdır". Normalde yumurtaların döllenme kapasitelerinin artmasını sağlayan LH hormonunun görevini bu iğneler sağlamaktadır. Çatlatma iğneleri ilacın çeşidine göre değişmekle birlikte kalçadan kas içine ya da göbekten cilt altına uygulanabilir.
Çatlatma iğnelerinin uygulama saati tüp bebek laboratuarında yumurta toplama (OPU) işlemi randevusuna göre ayarlanmalıdır. Laboratuarın hazırlanacağı saatten 36 saat önce çatlatma iğnesi yapılmalıdır. İlacın erken yapılması ya da yumurta toplama (OPU) işleminin gecikmesi durumlarında gelişen yumurtalar karın içine çatlayarak tedavi için kullanılamaz hale gelebilirler.
Çatlatma iğnesi sonrası yumurta toplama (OPU) işlemine 40-44 saatten daha uzun geç kalınırsa karın boşluğuna yayılmış ya da yumurtalıkta kalmış yumurtaların toplanmasıyla yapılacak tüp bebek tedavilerinin başarı şansı olsa da azalacaktır. Bu nedenle sıklıkla hastanın gereksiz yere anestezi ve operasyon risklerine ve maliyetine katlanmaması için tüp bebek tedavisi iptal edilmektedir.
Tüm bu nedenlerle çatlatma iğnesinin uygulama saatini ve şeklini çok iyi anlamak ve uygulamayı eksiksiz yapmak çok önemlidir. Hastaların kuşkuya düştüğü durumlarda mutlaka, hiç çekinmeden ilgili hekimi ile irtibata geçmesi gerekmektedir.