İleri Endoskopi ve Girişimsel Gastroenteroloji

Teknolojinin gelişimi ve tıp bilimiyle iş birliği uzun süredir gerek hekimler gerekse hastalar açısından faydalı sonuçlar ortaya koyuyor. Söz konusu işbirliği sayesinde birçok hastalık kolaylıkla tanı alabiliyor, cerrahi gereksinimi olmadan tedavi edilebiliyor. Bu noktada öne çıkan uygulamalar arasında yer alan endoskopik işlemlerde, özellikle fiber optik endoskopinin gelişimi sayesinde gastrointestinal sisteme ait hastalıkların tanı, evreleme ve tedavisinde kolaylık sağlıyor.

Endoskopi; ucunda ışıklı küçük bir kamera bulunan ve “endoskop” adı verilen cihaz yardımıyla yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı ve kalın bağırsağı kapsayan gastrointestinal sistemin incelenmesi işlemini ifade ediyor. Yeni nesil endoskopi teknolojilerinin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte hastalıkların tanı ve tedavisinde kişiye özel uygulamalar öne çıkıyor.

Gelişen teknolojinin yanı sıra hekimin de konusunda uzman ve tecrübeli olmasının önem taşıdığı ileri endoskopik girişimler, minimal invaziv uygulamalar sayesinde hastaların tedavi olmasının ardından hızlıca günlük yaşama dönmesine de olanak veriyor. Bu uygulamalar;

Grup Florence Nightingale Hastaneleri İleri Endoskopik ve Girişimsel Gastroenteroloji Bölümü’nde uygulanan tanı ve minimal invaziv ileri endoskopik uygulamalar ise şu şekilde sıralanıyor:

EUS ile gastrointestinal tümörlerin evrelenmesi, akciğer kanseri, mediastinal tümör ile lenfadenopatilerin evrelenmesi ve ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB), pankreas kanserinin, kistlerinin, nöroendokrin tümörlerinin erken tanısı ve evrelenmesi ile İİAB işlemi, pankreas kanseri ve kronik pankreatit ağrı tedavisi ve radyoterapi için fiducial yerleştirilmesi yapılabiliyor.

Yan görüşlü duodenoskop ile ince bağırsağın ileri kısımlarına kadar ilerleyip, safra kanalına ve pankreatik kanallara geçerek inceleme yapılması ifade eden ERCP; açıklanamayan sarılık, safra yolu taşı, safra yollarının drenajı, safra yolları, karaciğer, pankreasta hastalık şüphesi olanlar ile safra yolları, karaciğer ve pankreas ameliyatı düşünülen hastalara uygulanabiliyor.

Yemek borusundaki darlıklarının (kostik maddeye, radyoterapiye, ESD sonrası, doğustan yemek borusu halkaları, eozinofilik özofajite bağlı) tedavisinde Lazer Ablazyon Tedavisi son zamanlarda dünyaca kabul gören tedavilerinden biridir. Ekibiz tarafından, son 3 yıldır bu tedavi yöntemi Türkiye'de ilk kez uygulanmaya başlanmıştır ve oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır.

İşlem genel anestezi altında anestezi uzmanı gözetiminde ameliyathanede yapılmaktadır. İşlem süresi darlığın derecesine ve uzunluğuna göre 1-2 saat sürmektedir. Hasta işlem günü yatırılır, işlemden bir gün sonra taburcu edilir.

Barrett özofagusu olup, displazi olan hastalarda, yemek bırusunun normal hale dönmesi için hastalıklı olan bölgeye radyofrekans ablazyon tedavisi yapılır. İşlem endoskopi ünitesinde sedoanestezi altında anestezi uzmanı gözetiminde yapılır. İşlem günü yatırılır, işlemden bir gün sonra taburcu edilir.

Yutma güçlüğünün nedeni yemek borusunun motilitesi ile ilgili hastalıklardan kaynaklanıp,kaynaklanmadığını anlamak için tanı amaçlı Özofageal yüksek çözünürlüklü manometre (HRM) incelemesi yapılmaktadır.

Anorektal hastalıkları (Kabızlık, zor dışkılama, dışkı kaçırma gibi) olan hastalarımızda nedeni bulmak amaçlı Anorektal manometre tetkiki yapılmaktadır.

Anorektal manometre tetkikinin yorumlanması sonucu, anorektal hastalıkları olan uygun hastalarımıza tedavi amaçlı Biyofeedback tedavisi yapılmaktadır ve öğretilmektedir.

Sindirim sistemindeki lezyonların sınırlarının daha dopru belirlenebilmesi amacı ile yemek borusunda lugol solusyonu, sindirim sisteminin diğer yerlerinde indigokarmin  boyasının lümene püskürtülerek lezyonların ayrıntılı incelenmesidir.

Ucunda mikroskop olan bir kateter aracılığı ile doku tanısının anında doku ile temas sonrası anlaşılmasıdır. Bu ileri teknolojik cihaz dünyada sayılı merkezlerde bulunmaktadır.

Sindirim sistemindeki (yemek borusu, mide, ince barsak ve kalın barsak)  premalign ve malign erken evre lezyonlarının ağız ya da anüsten girilerek lezyon tabanı kaldırılarak yapılan çıkarılma işlemidir (Band EMR, precut EMR, Endoloop EMR gibi).

İşlem endoskopi ünitesinde sedoanestezi altında anestezi uzmanı gözetiminde yapılır. İşlem den  sonra 2 saat takip edilip, eve dönebilirsiniz.

Bu yöntemde; yemek borusu, mide, onikiparmak ve kalın bağırsağın premalign (polip) ve erken evre malign lezyonlarında ameliyata gerek kalmadan, endoskop içinden geçen özel lazer veya elektro bıçaklarla lezyonların endoskopik olarak çıkarılmasını sağlanıyor. Erken evre mide kanserinde hasta konforu ve tedavi başarısını destekleyen bu yöntem uygulanabiliyor.

Yemek borusu, mide, onikiparmak ve kalın bağırsağın subepitelyal lezyonlarının tedavisinde uygulanan bu ameliyatsız, ileri endoskopik tedavi yönteminde; işlem öncesi lezyonun hangi kattan kaynaklandığının bilinmesi için EUS ve ek radyolojik incelemeler yapılıyor. Örneğin, çok kesitli bilgisayar tomografi gibi... Bu sayede lezyonların boyutları ve çevresel ilişkisi belirleniyor.

Özofagus ve midenin subepitelyal lezyonlarının ameliyatsız tedavisinde uygulanan minimal invaziv ileri endoskopik tedavi yöntemi olan STER öncesi, lezyonun hangi kattan kaynaklandığının bilinmesi için EUS ve ek radyolojik incelemeler yapılabiliyor. Böylece lezyonların boyutları ve çevresel ilişkisi belirleniyor.

Yemek borusu kaslarında gevşemeyi sağlayan sinir uçlarının bozulması ya da kaybı sonucu, yemek borusunun düzenli hareketlerinin bozulmasına ve yutma güçlüğüne neden olan sindirim sistemi hastalığı akalazyanın tedavisinde POEM öne çıkıyor. 2010’da geliştirilmiş, Japon ileri endoskopik tedavi yöntemi olan POEM öncesinde akalazya hastalığın tipinin belirlenmesi için yüksek çözünürlüklü manometre (HRM) ve özofagus tipinin belirlenmesi için radyolojik görüntüleme yapılıyor.

Mideye Botilinum toksin (botoks) uygulanması endoskopik olarak midenin belirli bölgelerine Botilinum toksini enjekte edilmesi esasına dayanan nispeten yeni bir kilo verme yöntemidir. Bu yöntemde mide kaslarının kasılması sınırlandırılarak mide boşalma süresi gecikir ve hastada iştah kaybı oluşur; böylece kilo kaybı sağlanmış olur.

Yöntem; morbid obezite cerrahisine hazırlanan aşırı kilolu ve süper obezlerde ameliyat öncesinde kilo verme amacıyla kullanılıyor. Ayrıca hafif kilolu olup ameliyata kabul edilmeyen hastalarda bir yardımcı yöntem olarak, çok nadir de olsa uygulanabiliyor. Bu yöntemde; endoskopi yoluyla hastanın midesinin içine yumruk büyüklüğünde, içi su ile doldurulmuş bir balon koyuluyor ve böylece gıda alımı kısıtlanıyor.

Bu uygulamada; endoskopik olarak yani ağızdan girilerek, kesisiz bir şekilde midenin küçültülmesi sağlanıyor. Hasta işlem sonrası sağlıklı bir şekilde kilo verme sürecine giriyor ve kalıcı sonuçlara kısa zamanda ulaşılabiliyor.

Onkolojik hastalıkların tanı ve tedavisinde ileri endoskopik ve girişimsel gastroenteroloji uygulamaları

Tüm sağlık profesyonellerinin de belirttiği gibi hastalıklarla mücadelede rutin kontrol ve erken tanı büyük önem taşıyor. Dolayısıyla gerek sağlıklı, gerekse birtakım semptomlara sahip kişilere uygulanan taramaların etkin, hızlı ve kısa sürede yanıt alınacak şekilde yapılması gerekiyor. Teknoloji ile tıbbın işbirliği de burada devreye girerek, hasta ve hekim dostu uygulamalara olanak sunuyor. İleri endoskopik ve girişimsel gastroenteroloji uygulamaları sıklıkla onkolojik hastalıkların tanı ve tedavisinde öne çıkıyor. Bu noktada öne çıkan hastalıklar;

Halk arasında “endoskopi” doğrudan yemek borusu ve midenin incelenmesi ile aynı anlamda telaffuz ediliyor. Oysa endoskopi çok daha geniş bir tanımlar ailesini ifade ediyor. Örneğin; sindirim sistemi kanseri için öncü olan poliplerin ve erken dönemde yakalan tümörlerin alınmasını sağlayan ESD yöntemi gibi.

ESD yani endoskopik submukozal diseksiyon, vücutta kesi oluşmadan hastaya konforlu bir tedavi süreci sunuyor.

Sindirim sistemindeki tümör ve polipler erken aşamada yüksek çözünürlüklü endoskoplar kullanılarak çok erken aşamalarda saptanabiliyor. Polipler ve erken aşamada saptanan tümörler ise artık ameliyata gerek kalmaksızın endospik yöntemlerle alınabilityor. ESD yöntemi de bu sistemde ortaya çıkan erken evre kanserlerin ve poliplerin ameliyatsız olarak çıkarılmasında kullanılabiliyor. Yemek borusu, mide, ince bağırsak ve kalın bağırsakta ortaya çıkan, erken evre olarak adlandırılan yani belirli bir aşamayı geçmediği düşünülen lezyonlarda ESD yönteminin kullanılmasının yanı sıra erken dönemde kanserli ya da kanser öncülü lezyonlar da bu işlemle alınabiliyor.

Endoskopik olarak uygulanan ESD sayesinde vücuda herhangi bir kesi yapılmıyor, hastalar işlemden birkaç saat sonra yürümeye başlıyor, kendilerini iyi hissedebiliyor. Bu yöntemde lezyon, kazıma işlemiyle çıkarıldığı için doğru evreleme yapılabiliyor. Kanser eğer erken aşamadaysa tedavi edici bir işlem olmasının yanı sıra aksi halde hastalığın evresinin ve izlenecek tedavi yolunun belirlenmesinde de öne çıkıyor.