Tetanoz aşısı, tetanos bakterisinin (Clostridium tetani) neden olduğu, nadir fakat son derece tehlikeli bir enfeksiyonu önlemek amacıyla yapılan aşıdır. Uzun yıllardır güvenle uygulanan bu aşı, bireylerin bağışıklık sisteminde tetanoza karşı koruma oluşturarak, enfeksiyonun gelişmesi durumunda ortaya çıkabilecek ciddi komplikasyonları engeller.
Tetanoz Aşısı Nedir?
Tetanoz aşısı, bebeklik döneminde ve sonrasında uygulanarak, bireylerin tetanoz bakterisine karşı bağışıklık kazanmasını sağlar. Türkiye’de beşli karma aşı (DaBT-İPA-Hib) şeklinde, 2., 4., 6. aylarda ve 18. ayda yapılan uygulamalarla başlanır. Bu aşının içeriğinde difteri, tetanoz, boğmaca (pertussis) ve Hib aşıları yer alır. Erişkinlerde ise, daha önce aşı geçmişi bilinmeyenlerde primer uygulama üç dozluk Td (erişkin tip difteri-tetanoz) aşısı olarak uygulanır; ilk ve ikinci doz arasında en az 4 hafta, ikinci ve üçüncü doz arasında ise en az 6 ay bırakılır. Sonrasında 10 yılda bir hatırlatma dozu önerilmektedir.
Tetanoz Nedir?
Tetanos, tetanos bakterisinin vücuda girmesi sonucu ortaya çıkan ciddi bir enfeksiyondur. Bakteri, genellikle kirli yaralanmalar veya kesikler yoluyla vücuda girebilir. Tetanosun en belirgin belirtileri arasında;
- Kilit çene (lockjaw)
- Şiddetli kas spazmları
- Nefes darlığı
- Yutma güçlüğü
gibi durumlar bulunur. Enfeksiyon ilerlediğinde, solunum kaslarının etkilenmesi ve kalp ritminde bozukluk gibi hayati tehlike arz eden komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle tetanoz, acil müdahale gerektiren bir hastalıktır.
Tetanoz Türleri Nelerdir?
Klinik tablolarına göre tetanoz, farklı formlarda kendini gösterebilir:
- Genel Tetanoz: En yaygın form olup, vücudun geniş bir alanında kas spazmları ve sertlik ile karakterizedir.
- Lokalize Tetanoz: Enfeksiyonun uygulama bölgesinde sınırlı kalması şeklinde görülür.
- Sefalik Tetanoz: Nadir olmakla birlikte, beyin ve sinir sistemini etkileyen ciddi bir formdur.
Her tür, enfeksiyonun ciddiyetine göre farklı klinik seyir izleyebilir.
Tetanoz Aşısı Neden Yapılır?
Tetanoz aşısı, tetanos bakterisinin neden olabileceği ölümcül enfeksiyonu önlemek için yapılır. Yaralanma, kesik veya kirli ortamlara maruz kalındığında bakterinin vücuda girmesi riski artar. Bu gibi durumlarda, kişinin daha önce aşılanmış olması enfeksiyonun ortaya çıkmasını engeller. Ayrıca, toplum sağlığını korumak ve salgın riskini azaltmak açısından tam aşılanma büyük önem taşır.
Tetanoz Aşısı Şart mı?
Türkiye’nin ulusal aşı takvimine göre, bebeklik ve çocukluk döneminde yapılan tetanoz aşıları zorunlu uygulamalar arasındadır. Okul çağı ve erişkinlik döneminde de uygun hatırlatma dozlarıyla desteklenen bu aşı, kişisel sağlık kadar toplum sağlığını korumada kritik bir rol oynar. Yaralanma durumlarında da, aşı geçmişi değerlendirilerek ek doz veya tetanoz immunglobulini uygulanması gerekebilir.
Tetanoz Aşısı Ne Kadar Süre Korur?
Primer aşılama tamamlandıktan sonra, bireylerde kazanılan bağışıklık uzun süre devam eder. Ancak, bağışıklığın devamlılığını sağlamak için erişkinlerde her 10 yılda bir hatırlatma dozu yapılması önerilir. Çocukluk döneminde ise 48. ayda ve 13. yaşında yapılan pekiştirme dozları ile bağışıklık desteklenmektedir.
Tetanoz Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Tetanoz aşısı genellikle güvenlidir ve ciddi yan etkiler çok nadirdir. En sık karşılaşılan hafif yan etkiler şunlardır:
- Enjeksiyon yapılan bölgede ağrı, kızarıklık veya şişlik
- Hafif ateş
Bunlar genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Çok nadiren, alerjik reaksiyonlar veya diğer ciddi yan etkiler gelişebilir. Yan etkiler konusunda endişeleriniz varsa, aşı uygulamasından önce sağlık uzmanınızla görüşmeniz önemlidir.
Gebelikte Tetanoz Aşısı
Gebelik döneminde, doğurganlık çağındaki her kadının tetanosa karşı bağışık olması büyük önem taşır. Hiç aşılanmamış gebelerin en az iki doz Td aşısı alması önerilir. İkinci doz, doğumdan en az iki hafta önce tamamlanmalıdır. Yeterli sürenin sağlanamaması durumunda, hem anne hem de yenidoğan bebek tetanos riski altında kalabilir. Bu nedenle, gebelik öncesi ve sırasında aşı geçmişinin kontrol edilmesi ve gerekli aşılamaların yapılması gerekmektedir.
Randevu Alın
E-Sonuç
Sizi Arayalım