ERCP Nedir? Hangi Hastalıklarda Kullanılır ve Nasıl Uygulanır?

Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi (ERCP), sindirim sistemiyle ilgili ciddi sorunların tanı ve tedavisinde kullanılan gelişmiş bir görüntüleme ve müdahale yöntemidir. Safra yolları ve pankreas kanalındaki tıkanıklıkları, taşları ya da diğer anomalileri hem görüntülemek hem de doğrudan tedavi etmek amacıyla uygulanır. Özellikle safra kesesi, karaciğer, safra yolları ve pankreasla ilişkili hastalıkların yönetiminde önemli bir yere sahiptir.

ERCP Nedir?

ERCP, endoskop adı verilen ince, esnek bir tüp yardımıyla ağızdan girilerek yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk kısmına ulaşılmasını ve ardından safra ve pankreas kanallarının özel boyalarla görüntülenmesini sağlayan bir işlemdir. İşlem sırasında floroskopi (canlı röntgen) kullanılır ve bu sayede kanalların iç yapısı ayrıntılı biçimde incelenebilir.

ERCP Ne Amaçla Yapılır?

Safra Yolları ve Pankreas Kanalının Görüntülenmesi
ERCP'nin temel amacı, safra yolları ve pankreas kanalındaki yapısal ya da fonksiyonel bozuklukları net bir şekilde görüntülemektir. Bu görüntüleme sayesinde kanallardaki daralma, tıkanıklık, taş veya tümör gibi patolojiler kolaylıkla tespit edilebilir.

Tanı ve Tedavi Yöntemi Olarak ERCP'nin Önemi
ERCP yalnızca bir tanı yöntemi değil, aynı zamanda tedavi aracıdır. Yani işlem sırasında bir taş tespit edilirse çıkarılabilir, darlık varsa balonla genişletme yapılabilir ya da stent yerleştirilebilir. Bu da işlemi diğer görüntüleme yöntemlerinden ayıran önemli bir avantajdır.

ERCP Hangi Hastalıkların Tanı ve Tedavisinde Kullanılır?

Safra Taşları (Koledok Taşı),
Safra kesesinden ana safra kanalına düşen taşlar, kanalda tıkanmaya ve ağrı, sarılık gibi semptomlara neden olabilir. ERCP sayesinde bu taşlar doğrudan çıkarılabilir.

Safra Yolu Darlıkları ve Tıkanıklıkları
Safra kanallarında doğuştan gelen ya da sonradan oluşan darlıklar, safranın akışını engelleyebilir. ERCP ile bu darlıklar genişletilebilir veya stent konularak akış sağlanabilir.

Pankreatit (Pankreas İltihabı)
Tekrarlayan veya kronik pankreatit durumlarında, pankreas kanalında darlık ya da taş olup olmadığı ERCP ile araştırılır. Gerektiğinde müdahale de yapılabilir.

Pankreas ve Safra Yolu Tümörleri
Tümörlerin safra ve pankreas kanalına baskı yapması durumunda, kanal açmak amacıyla stent yerleştirilmesi gibi işlemler ERCP ile gerçekleştirilir.

Safra Kaçakları ve Travmalar
Safra yollarında ameliyat sonrası oluşan kaçaklar, ERCP ile görüntülenerek tedavi edilebilir. Aynı şekilde travma sonucu gelişen kanal hasarlarında da uygulanabilir.

ERCP Nasıl Yapılır?

Hazırlık Aşaması: Açlık ve Bilgilendirme
İşlemden önce genellikle en az 6 saat aç kalmak gerekir. Hasta, işlem hakkında detaylı bilgilendirilir ve alerjisi olan ilaçlar varsa mutlaka doktora bildirilmelidir.

Endoskopik Görüntüleme ve Lazer/Enjeksiyon Uygulamaları
Sedasyon altında yapılan işlemde ağızdan girilerek ince bağırsağın safra kanalı açıklığına ulaşılır. Buradan kanal içine özel boya enjekte edilerek röntgen çekilir. Gerektiğinde taş çıkarılır, darlık genişletilir veya stent yerleştirilir.

İşlem Sonrası İyileşme Süreci ve Gözlem
İşlem sonrası birkaç saat gözlem altında kalınır. Sedasyonun etkisi geçtikten sonra hasta normal beslenmeye geçebilir. Komplikasyon riski varsa daha uzun gözlem gerekebilir.

ERCP’nin Avantajları ve Riskleri Nelerdir?

Avantajları: Tanı ve Tedavinin Aynı Anda Yapılması
ERCP, hem tanı hem de tedaviyi tek seansta yapabilme özelliğiyle hastalar için zaman ve maliyet açısından avantaj sağlar. Aynı anda birden fazla sorunun giderilmesi mümkündür.

Olası Riskler: Enfeksiyon, Pankreatit, Kanama
Her tıbbi işlemde olduğu gibi ERCP'nin de bazı riskleri vardır. En yaygın komplikasyonlar arasında pankreatit, safra yolu enfeksiyonu, kanama ve bağırsak delinmesi yer alır. Ancak deneyimli uzmanlar tarafından yapıldığında bu riskler oldukça düşüktür.

ERCP Kimlere Uygulanmaz?

Şiddetli kalp ya da akciğer rahatsızlığı olan, sedasyona toleransı düşük olan, ciddi kanama riski taşıyan ya da perforasyon şüphesi olan hastalarda ERCP uygulanması önerilmez. Ayrıca bazı anatomik bozukluklar da işlemi zorlaştırabilir veya imkânsız hale getirebilir.