
Bartholin kisti, kadınlarda vajina girişinin iki yanında yer alan Bartholin bezlerinin kanalının tıkanması sonucu oluşan, içi sıvı dolu bir kisttir. Genellikle küçük ve ağrısız olabilen bu kistler, enfekte olduklarında ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilir. Bartholin kistinin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiyi bu yazıda bulabilirsiniz.
Bartholin Kisti Nedir?
Bartholin kisti, Bartholin bezlerinin kanalının tıkanmasıyla oluşan sıvı dolu bir kesedir. Bu bezler vajina girişinin her iki tarafında bulunur ve cinsel ilişki sırasında kayganlık sağlamak için sıvı salgılarlar. Kanalların tıkanmasıyla bezin içinde biriken sıvı kist oluşumuna neden olur. Bartholin kistleri genellikle küçük ve ağrısız olsa da, enfekte olmaları durumunda ağrılı apselere dönüşebilirler.
Bartholin Kisti Neden Olur?
Bartholin kisti, bezin kanallarının enfeksiyon, yaralanma veya iltihaplanma nedeniyle tıkanması sonucu oluşur. Bu tıkanıklık sıvının dışarı akışını engeller ve kist meydana gelir. Enfeksiyon durumunda kist büyüyebilir ve apselere dönüşebilir.
Bartholin Kisti Belirtileri Nelerdir?
Bartholin kisti belirtileri genellikle kistin boyutuna ve enfekte olup olmamasına göre değişir. Çoğu Bartholin kisti küçük olup belirti vermeyebilir veya yalnızca hafif bir rahatsızlığa neden olabilir. Ancak kist enfekte olur ve apse oluşursa belirtiler şunlar olabilir:
- Cinsel ilişki, yürüme, oturma, tampon yerleştirme veya tuvalet sonrası temizlik sırasında rahatsızlık ve ağrı.
- Vajina çevresinde şişlik ve hassasiyet.
- Ateş veya titreme gibi enfeksiyon belirtileri.
- Kistin bulunduğu bölgede kızarıklık, ağrı, sıcaklık artışı.
- Kistin içindeki sıvının dışarıya akması sonucu akıntı.
- Kistin boyutunda değişiklik, özellikle kistin büyümesi.
Bu belirtiler kistin enfekte olduğuna ve tedavi gerektirebileceğine işaret eder. Bu durumda bir uzmana başvurmak önemlidir.
Bartholin Kisti Nasıl Anlaşılır?
Bartholin kistinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı faktörler kist oluşumuna katkıda bulunabilir. Bartholin kistinin oluştuğunun anlaşılması için belirtilerin yanı sıra, kistin oluşumuna yol açabilecek bazı olası nedenler ve risk faktörleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenler şunlar olabilir:
- Vajinal bölgedeki yaralanma, tahriş veya ciltte aşırı büyüme: Bu tür travmalar veya değişiklikler Bartholin bezinin kanalını tıkayarak kist oluşumuna neden olabilir.
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE): Klamidya ve bel soğukluğu (gonore) gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar Bartholin bezlerinin tıkanmasına neden olabilir.
- Bakteriyel enfeksiyonlar: E. coli gibi bakteriyel enfeksiyonlar kist oluşumuna ve bezin iltihaplanmasına yol açabilir.
Bartholin kisti genellikle vajina girişinde, bir tarafında veya her iki tarafında hissedilen bir şişlik olarak fark edilir. Kist enfekte olmadıkça ağrısız olabilir, ancak enfeksiyon oluşursa apse gelişebilir ve bu durumda ağrı, hassasiyet, kızarıklık ve şişlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu gibi belirtiler gözlemlendiğinde, bir sağlık uzmanına başvurmak uygun olacaktır.
Bartholin Kisti Nerede Olur?
Bartholin kisti, vajina girişinin hemen yanında, Bartholin bezlerinin bulunduğu bölgede ortaya çıkar. Genellikle kist tek bir tarafta oluşur ancak nadir durumlarda her iki tarafta da görülebilir
Bartholin Kisti Nasıl Oluşur?
Bartholin bezleri normalde vajina girişine sıvı salgılar. Bez kanalının tıkanması sonucu bu sıvı beze geri akar ve bezin şişmesine neden olarak kist oluşturur. Eğer bu kist enfekte olursa, iltihaplı bir apseye dönüşebilir.
Bartholin Kisti Teşhisi Nasıl Konulur?
Bartholin kistinin teşhisi, genellikle jinekolog tarafından yapılan fiziksel bir muayene ile konur. Doktor, vajina girişindeki şişliği inceleyerek kistin varlığını tespit edebilir. Şüphe duyulan durumlarda kistten alınan sıvı örneği laboratuvar testlerine gönderilebilir.
Bartholin Kisti Nasıl Geçer?
Küçük ve ağrısız Bartholin kistleri genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden geçebilir. Sıcak oturma banyoları kistin küçülmesine yardımcı olabilir. Ancak kist büyürse, ağrı yaparsa veya enfekte olursa, tedavi gerekebilir.
Bartholin Kisti Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bartholin kisti tedavi yöntemleri, kistin büyüklüğüne, ağrısına ve enfeksiyon durumuna göre değişir. Tedavi seçenekleri arasında:
- Balon Kateter Yerleştirilmesi: Küçük bir kesiden kistin içine ince bir kateter yerleştirilerek sıvının akması sağlanır.
- Marsupyalizasyon: Kistin tekrar oluşmasını önlemek için kist boşaltıldıktan sonra kist duvarı vajina duvarına dikilir.
- Bartholin Bezinin Çıkarılması: Diğer tedavilerin başarısız olduğu veya kistin tekrarladığı durumlarda bezin tamamen çıkarılması gerekebilir.
Bartholin Kisti Ağrısına Ne İyi Gelir?
Bartholin kisti ağrısını hafifletmek için sıcak oturma banyoları etkili olabilir. Ayrıca ağrı kesici ilaçlar ve kisti boşaltmaya yönelik doktor önerisiyle uygulanan yöntemler de ağrıyı azaltabilir.
Bartholin Kisti Nasıl Önlenir?
Bartholin kisti tam anlamıyla önlenemez, ancak cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak kist oluşum riskini azaltabilir. İyi hijyen alışkanlıkları ve düzenli jinekolojik muayeneler de önemlidir.
Bartholin Kisti Ameliyatı Yöntemleri Nelerdir?
Kistin büyüklüğüne, tekrarlama sıklığına ve enfeksiyon durumuna göre farklı cerrahi yöntemler uygulanabilir:
- Balon Kateter Yerleştirilmesi: Kist boşaltıldıktan sonra kanalı açık tutmak için bir kateter yerleştirilir.
- Marsupyalizasyon: Kistin içi boşaltılır ve kist duvarı açılarak vajina duvarına dikilir, bu sayede kist tekrar dolmaz.
- Bartholin Bezinin Çıkarılması: Kist sürekli tekrarlıyorsa veya diğer tedavi yöntemleri etkisiz kalıyorsa Bartholin bezinin çıkarılması gerekebilir.
Bartholin Kisti Patlarsa Ne Olur?
Bartholin kisti kendiliğinden patlarsa, içindeki sıvı dışarı akar ve genellikle ağrı azalır. Ancak kistin tamamen iyileşmesi için doktor tarafından değerlendirilmesi ve gerektiğinde tedavi edilmesi önerilir.
Bartholin Kistine Hangi Bölüm Bakar?
Bartholin kisti ile ilgili şikayetler için başvurulması gereken bölüm kadın hastalıkları ve doğum bölümüdür. Kadın hastalıkları ve doğum bölümü uzmanları; kist teşhisini koyar, tedavi yöntemlerini belirler ve gerekli cerrahi müdahaleleri gerçekleştirir.