Medikal Onkoloji

Genel anlamı ile medikal onkoloji; kanserin ilaçlar ile tedavisinin sağlandığı bölümdür. Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için ilaçla yapılan tedavileri kapsamaktadır. Kemoterapide, genellikle birkaç ilaç birlikte kullanılır.Bu ilaçlar ağızdan hap olarak ya da damar yolu ile uygulanabilir.

Grup Florence Nightingale Hastaneleri Medikal Onkoloji Bölümünde kemoterapi; hastaların bireysel özellikleri ve tümörün özelliklerine göre medikal onkoloji uzmanlarınca hazırlanan kemoterapi protokolüne göre uygulanır. Kemoterapi uygulama sertifikası olan deneyimli kemoterapi hemşireleri tarafından medikal onkoloji uzmanı gözetiminde tedaviler gerçekleştirilir.

Kanser Merkezi bünyesinde yer alan Medikal Onkoloji Bölümümüz kendi alanında dünya standartlarında Türkiye'de kurulmuş ilk özel kanser merkezidir ve bu özellikleriyle alanında tecrübeli ve kurumsallaşmış, tanı ve tedavi imkanları sunar. Öğretim üyeleri ve uzman doktorları ile hizmet veren Medikal Onkoloji Bölümümüz New York'ta bulunan Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi ve İstanbul Bilim Üniversitesi ile de koordineli olarak çalışmaktadır

Medikal Onkoloji Bölümümüzde, antikor tedavileri, hormon tedavileri ve kişiye özel hedefe yönelik genetik teste uygun olarak tedaviler uygulanmaktadır. Medikal onkologlar tarafından kanser riskli hastalarda check up yapılmakta, böylece hastalık ortaya çıkmadan ya da hastalığın erken döneminde teşhis konulabilmektedir.
Kanser hastalarının psikolojisinde uzman psikoloğumuz aracılığıyla psikolojik destek tedavileri verilmekte, gereksinim duyulan durumlarda diyetisyenimiz aracılığıyla kanser hastalarımıza yönelik gıda rejimleri uygulanmaktadır.

Hastalarımıza yapılan bütün tedaviler hakkında gerekli eğitim formları verilmekte; gerek sözlü gerekse yazılı bilgilendirme ve eğitim yapılmaktadır.
Diğer bölümlerle birlikte izlenen hastalar ile ilgili olarak tartışma toplantıları yapılmakta ve tedavi protokolleri multidisipliner tümör konseylerinde, bilimsel kanıta dayalı yaklaşımlar sonucunda oluşturulmaktadır.

Kanser, dünyada ve Türkiye’de sıklığı giderek artan önemli bir sağlık ve yaşam sorunudur. Yaşamı tehdit eden hastalıklar arasında, kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer almaktadır. Ülkemizde en sık görülen kanserler kadınlarda; meme, tiroid, barsak, rahim ve akciğer; erkeklerde ise akciğer, prostat, barsak, mesane ve mide kanserleridir.

Kanserin tanı ve tedavisi, birçok uzmanlık dalının işbirliği ile multidisipliner olarak gerçekleştirilmelidir. Bu uzmanlık dallarından biri olan Tıbbi Onkoloji, kanserin ilaçla tedavisi anlamına gelen kemoterapi uygulamaları ile ilgilenmektedir. Tıbbi onkoloji bölümlerinde; kanser tedavisinde kemoterapiler, hedefe yönelik akıllı ilaç ve moleküller, hormonoterapi ve immünoterapiler ile biyolojik tedaviler gerçekleştirilmektedir. Klasik kemoterapilerden farklı olarak günümüzde konforunu da sağlamayı hedef alan akıllı ilaçlar, kişiye özel olarak uygulanmaktadır. Kemoterapi, cerrahi öncesi tümörü küçültmek ya da sonrasında koruyucu amaçlı olarak kullanılırken, aynı zamanda lokal tedavi yöntemlerinden (radyoterapi, ablasyon tedavileri, radyoembolizasyon, kemoembolizsyon..) önce, sonra veya her ikisi birlikte olarak da tercih edilebilmektedir. Kemoterapi sitotoksik ilaçlarla yapıldığı için özel bir ihtisas konusudur. Etkili dozlarda uygulanacak olan ilaç tedavisinin, aynı zamanda hastada oluşabilecek yan etkiler kontrol altına alınarak uygulanması esasına dayanır.  
  
Hastanemiz Medikal Onkoloji Kliniği’nde kemik iliği kanserleri hariç (lenfoma, lösemi, multiple myelom..) tüm solid tümörlerin tedavisi ve takipleri yapılmaktadır, kemik iliği ile ilgili kanserler Hematoloji Klinik’lerinde takip ve tedavi edilmektedir.  Hastalarımıza yapılan bütün tedaviler hakkında gerekli eğitim formları verilmekte; gerek sözlü gerekse yazılı bilgilendirme ve eğitim yapılmaktadır. Diğer bölümlerle birlikte izlenen hastalar ile ilgili olarak tartışma toplantıları yapılmakta ve tedavi protokolleri, multidisipliner tümör konseylerinde, bilimsel kanıta dayalı yaklaşımlar sonucunda oluşturulmaktadır. Tümör konseyinde tümör cerrahisi ile ilgili uzman cerrah, patolog, ışın tedavisi (radyoterapi) ile ilgili radyasyon onkoloğu, teşhis ve tedavide çok önemli bir yere sahip olan tanısal ve girişimsel radyolog, tanı (PET BT ve MR) ve tedavide yeri olan Nükleer Tıp Uzmanı, kemoterapi ve hasta bakımı (destek tedavisi) ile ilgili medikal onkolog bulunmaktadır.

Kemoterapi nedir? 

Kemoterapi, tümörün ilaçla tedavi edilmesi demektir. Cerrahi ve ışın tedavisi ile birlikte tümör tedavisinin çok önemli bir parçasıdır. Kemoterapi ile tümör hücreleri öldürülür veya tümörün büyümesi durdurulmaya çalışılır. Bazen tek, bazen birkaç ilaç çeşitli yollarla verilerek uygulanır.

Kemoterapi kim tarafından uygulanır? 

Kemoterapi ile ilgilenen bilim dalına “Medikal Onkoloji” veya “Tıbbi Onkoloji”, bu alanda çalışan doktora “Medikal Onkolog (Tıbbi Onkolog)” denir. Medikal onkoloji ayrı bir uzmanlık dalıdır; medikal onkolog tümör tedavisi konusunda uzmanlaşmış bir iç hastalıkları uzmanıdır. Tümör tedavisi bir ekip işidir ve mutlaka bu ekibin tüm üyelerinin bulunduğu merkezlerde uygulanmalıdır.

Kemoterapi uygulamasında amaç nedir?

Tümörün cinsine ve hastanın özellikleri gibi değişik nedenlerle kemoterapi uygulanabilir.

• Tümörü tamamen yok etmek ve hastayı iyileştirmek için,
• Tümörün yayılmasını engellemek için,
• Tümörün büyümesini durdurmak veya yavaşlatmak için,
• Tümörün sebep olduğu belirtileri yok etmek için kemoterapi uygulanır.

Etkili bir tedavi yöntemi olmasına rağmen bazı durumlarda tümörü tamamen yok edemeyip sadece belirtilerini düzelterek rahat yaşamayı sağlayabilir. Bazı tümörlerde tek tedavi yöntemi kemoterapidir. Diğerlerinde ise kemoterapi diğer tedavilerle (cerrahi ve radyoterapi) art arda  veya eş zamanlı olarak uygulanır. Örneğin; ameliyat öncesinde tümörü küçültmek amacıyla,  ameliyattan sonra yayılmasını önlemek için kemoterapi yapılabilir. Aynı uygulamalar radyoterapi öncesinde ve sonrasında yapılabildiği gibi, radyoterapi ile aynı anda çeşitli yöntemlerle de kemoterapi uygulanabilir.

Kemoterapi uygulama sıklığı ve süresi ne kadardır?

Tedavi uygulama süresi ve sıklığı, hastalığın ve hastanın durumunuza göre özel olarak seçilen kemoterapi şemasına bağlıdır. Tedavi ile elde edilen cevaba ve oluşan yan etkilere göre süre ve sıklık doktor tarafından değiştirilebilir. Genellikle en sık kullanılan aralar 3 veya 4 hafta olmakla birlikte bazı tedavi şemalarına ek olarak haftada bir veya iki haftada bir uygulamalar da vardır. Kemoterapinin zamanlaması konusunda en önemli, hatta hayati önem taşıyan nokta, tedavinin mümkün olduğu kadar düzenli ve yan etkilerin izin verdiği ölçüde zamanında yapılmasıdır. Tedavi aralıkları gereksiz uzatıldığında, tümöre kendini toparlama ve ilaçlara direnç kazanarak daha da güçlenme riski kazandırılmış olur. Bu şekilde tümör büyümeye ve yayılmaya devam eder, tedavi başarı şansı azalır. Hastaların, kemoterapi randevuları konusunda kesinlikle doktorunun önerileri dışına çıkmaması gerekir. Herhangi bir nedenle tedaviyi bırakmadan önce mutlaka doktorunuzla konuşarak sorunlarınızı anlatınız ve yardım isteyiniz.

Onkolojide Yenilikler

Bağışıklık sistemi çoğu zaman kanserli hücreleri belirleyip, saldırı mekanizması ile bu hücrelerin gelişimini engeller, fakat bazı durumlarda çeşitli kanser türleri, vücudun savunma mekanizmasını devre dışı bırakır. Böylece hiçbir savunma mekanizmasıyla karşılaşmayan kanserli hücreler, kontrolsüz çoğalır ve daha büyük bir alana yayılır. İmmunoterapi olarak sınıflandırılan ilaçlar tümörün bağışıklık sisteminden kaçmasını engeller. 
İmmunoterapiler her hasta ve kanser tipi için uygun değildir. Öncesinde uygunluk için bir takım testler yapılması gerekebilir. İmmünoterapi ile tedaviye yanıt oranları %100 olmasa da, yanıt veren hastalarda sağ kalım belirgin uzamaktadır.

Kişinin tümör hücreleri hedefe yönelik ilaca uygunluk açısından test edilerek, hastanın bu tedaviden maksimum yarar sağlaması mümkünse hedefe yönelik ilaç tedavisine başlanmaktadır. Örneğin; meme kanseri hücrelerinde Her-2 reseptörü pozitif, akciğer kanserinde EGFR ve ALK gen mutasyonu var ve kolon kanserinde K-RAS mutasyonu yok ise bu ilaçlardan hasta için uygun olanları tercih edilerek kullanılmaktadır. Uygun olmayan hastalarda ise bu ilaçlar, tedavi başarısı üzerinde olumsuz etkiye neden olabilmektedir. Gen haritalama testleri, yüzlerce kanser genindeki değişikliklerin çok yüksek bir duyarlılık ve özgüllükle saptanabilmesine olanak tanımaktadır. Herhangi bir tümörün vücudun neresinde bulunduğu ya da kanserin ne kadar ileri evrede olduğu fark etmeksizin yapılabilen bu testler, genetik değişikliklerin hedefe yönelik tedavilerle eşleştirilmesine yardımcı oluyor. Kanserli doku uygun şartlarda alınıp Amerika ve Avrupa’daki laboratuarlara gönderiliyor. Laboratuvarlarda hibrid yakalama bazlı yeni nesil dizileme teknolojisi ile sekanslanan DNA’dan açığa çıkan genomik bilgi, ikinci aşama olan analiz sürecine giriyor. Kanser genetiği ile ilişkilendirilmiş tüm değişiklikler ve bu değişiklikleri hedefleyen kişiye özel tedavi seçenekleri kapsamlı bir rapor ile hekime sunulmaktadır.