PET MRT CİHAZI

PET-MRI nədir, nə üçün istifadə olunur və faydaları nədir?

PET-MR Pozitron Emissiya Tomoqrafiyası (PET) və Maqnetik Rezonans Tomoqrafiya (MR) texnologiyalarını birləşdirən görüntüləmə üsuludur. Bu hibrid texnologiya hər iki üsulun üstünlüklərini birləşdirir və nəticədə daha ətraflı və əhatəli təsvirlər əldə edilir. PET-MRT xərçəng, nevroloji və ürək-damar xəstəliklərinin diaqnostikası və müalicəsinin təqibində istifadə olunur.

PET-MRI nədir?

PET MRT cihazları ən yüksək texnologiyadan istifadə edən hibrid görüntüləmə sistemləridir. Bu sistemlərdə PET və MR görüntüləmə bir maşında birləşdirilir. Radiologiyanın əhəmiyyətli görüntüləmə üsullarından biri olan MR görüntüləmə cihazı, maqnit sahəsi yaradan nəhəng bir maqnit kimi işləyir. CT texnologiyası ilə müqayisədə MRT-nin tərkibində ionlaşdırıcı şüalanma olmaması, yumşaq toxumaların yüksək təsvir qabiliyyətinə malik olması və bir çox müstəvidə təsviri əldə etmək kimi mühüm üstünlükləri var. Bu üstün xüsusiyyətləri PET-dən alınan metabolik məlumat (orqanizmin aktiv fəaliyyəti haqqında məlumat) ilə birləşdirərək, PET MR görüntüləməsini həm diaqnoz, həm xəstə təqibi, həm də müalicənin qiymətləndirilməsi, xüsusilə onkoloji xəstələrdə ön planda tutmağa imkan verdi. PET MRI, PET-dən alınan metabolik məlumatları MRT-dən alınan anatomik və funksional məlumatlarla eyni vaxtda birləşdirərək ümumi görüntü verir. Bu görüntü mütəxəssis həkimə xəstənin xeyrinə vacib məlumatları əldə etməyə imkan verir. PET MRT cihazı xüsusilə onkoloji xəstələr üçün tez-tez istifadə olunur. PET MR görüntüləmə onkoloji xəstələrdə üç əsas məqsədə xidmət edir:

PET-MRT nə üçün istifadə olunur?

• Mümkün xərçəng fokusunu aşkar etmək və xərçəngə diaqnoz qoymaq üçün istifadə olunur: Bu addımda demək olar ki, bütün bədən başdan ayağa skan edilir. Bu tarama zamanı MRT ilə yumşaq toxuma haqqında anatomik məlumatlar (baxılan orqanın quruluşu ilə bağlı) əldə edilir. Bu məlumat eyni vaxtda PET görüntüləmə vasitəsilə əldə edilən metabolik məlumatlarla birləşdirilir. Nəticədə PET-MRI görüntüsü görünür. Hər iki məlumat eyni vaxtda əldə edildiyi və tək bir görüntü üzərində qiymətləndirildiyi üçün əgər xərçəng varsa, bu xərçəngin fokusunu yüksək dəqiqliklə təsbit etmək olar. Bu yolla, check-up çərçivəsində bütün bədəndə xərçəng skrininqi aparıla bilər və beləliklə, mümkün xərçəngin erkən diaqnozu mümkün olur.
• Təsbit edilən xərçəngin evrilməsində istifadə olunur: Tək seansda bütün bədən skan edilə bildiyi üçün xərçəng diaqnozu ilə eyni vaxtda uzaq metastaz evrelemesi edilə bilər.
• Onkoloji müalicə alan xəstələrin müalicəyə reaksiyasını qiymətləndirmək üçün istifadə olunur: Xərçəngin müalicə olunduğu hissə həm yüksək görüntüləmə gücünə malik MRT-nin verdiyi anatomik məlumatlar, həm də PET tərəfindən verilən metabolik məlumatlar nəzərə alınaraq araşdırılır. Bu şəkildə müalicə nəticəsində ölçü dəyişikliyi ilə yanaşı, müalicəyə metabolik reaksiya da qiymətləndirilə bilər. Bütün bunlar bir seansda edilə bildiyi üçün xəstələrin dəfələrlə fərqli görüntüləmə üsullarına məruz qalmasının qarşısı alınır. Bu yolla onkoloji müalicələrdə mühüm faktor olan vaxt itkisinin qarşısı alınır.

Hansı Xəstəliklərin Diaqnozunda PET-MHİ faydalıdır?

PET-MRT müxtəlif xəstəliklərin diaqnostikasında mühüm rol oynayır. Aşağıda PET-MHİ-nin diaqnozda faydalı olduğu əsas xəstəliklər və şərtlər verilmişdir:

• Beyin şişləri: PET-MRT beyin şişlərinin yerini, ölçüsünü və yayılma dərəcəsini təyin etməkdə çox təsirlidir. O, həm anatomik detalları, həm də metabolik aktivliyi göstərərək şişlərin daha dəqiq qiymətləndirilməsinə imkan verir.
• Lenfoma: PET-MHİ lenfomanın diaqnostikasında və mərhələlərində istifadə olunur. O, limfa düyünlərinin və digər toxumaların təfərrüatlı təsvirini təqdim edir, xəstəliyin yayılmasını daha yaxşı başa düşməyə imkan verir.
• Prostat Xərçəngi: PET-MRT prostat xərçənginin diaqnozunda və yayılmasının müəyyən edilməsində mühüm vasitədir. MRT-nin təfərrüatlı anatomik görüntüləmə qabiliyyəti PET-in metabolik aktivliyi nümayiş etdirmək qabiliyyəti ilə birlikdə xərçəng toxumasını daha həssas aşkar etməyə imkan verir.
• Alzheimer Xəstəliyi: PET-MRT Alzheimer xəstəliyinin erkən diaqnozunda istifadə olunur. Beyində biokimyəvi dəyişiklikləri və anatomik strukturları göstərərək xəstəliyin gedişatını izləməyə kömək edir.
• Parkinson Xəstəliyi: PET-MHİ Parkinson xəstəliyinin diaqnozu və mərhələlərində istifadə olunur. Beyində dopamin aktivliyini və struktur dəyişikliklərini qiymətləndirərək xəstəliyin diaqnozunu dəstəkləyir.
• Ürək-damar xəstəlikləri: PET-MHİ ürək əzələsinin canlılığını və qan axınını qiymətləndirməkdə təsirli olur. İnfarktdan sonra zədələnmiş toxumaları və damarlarda tıxanmaları müəyyən etmək üçün istifadə olunur.
• İnfeksiyalar və iltihablı xəstəliklər: PET-MHİ orqanizmdə infeksiya ocaqlarını və iltihabi prosesləri aşkar etmək üçün istifadə edilə bilər. Bu xüsusilə mürəkkəb hallarda və xroniki iltihablı xəstəliklərdə faydalıdır.

Bu xəstəliklərdən başqa, PET-MHİ bir çox digər tibbi vəziyyəti qiymətləndirmək və müalicə planlarını optimallaşdırmaq üçün də istifadə edilə bilər. Bu texnologiya həkimlərə xəstələrin vəziyyəti haqqında daha dolğun və dəqiq məlumat verməklə xəstəliklərin erkən diaqnostikasında və müalicəsində mühüm vasitədir.

PET-MHİ Təhlükəsizdirmi?

Bəli, PET-MRI ümumiyyətlə təhlükəsiz bir prosedurdur. MRT hissəsində radiasiya yoxdur, çünki o, radio dalğaları və maqnit sahəsindən istifadə edərək görüntüləmə aparır. PET hissəsində radioaktiv materialın aşağı dozası istifadə olunur, lakin bu doza ümumiyyətlə xəstələr üçün təhlükəsiz hesab olunur. Bununla belə, hamilə qadınlar və müəyyən xüsusi şərtləri olan xəstələr üçün diqqətlə nəzərdən keçirilməlidir.

PET-MR PET-CT-dən fərqlidirmi?

Bəli, PET-MRI və PET-CT fərqli texnologiyalardır. PET-CT PET və Kompüter Tomoqrafiyasının (KT) birləşməsidir. CT rentgen şüalarından istifadə edərək görüntüləmə aparır və anatomik detalları göstərir. PET-MR daha ətraflı yumşaq toxuma təsvirləri təmin etmək üçün MRT-dən istifadə edir və radiasiya məruz qalmasını azaldır. Buna görə də bəzi hallarda PET-MRT-yə üstünlük verilə bilər.

PET-MRI nə qədər vaxt aparır?

PET-MRI görüntüləmə adətən 1-2 saat çəkir. Müddət müayinənin həcmindən və xəstənin vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər.

PET-MRT ağrılı bir prosedurdurmu?

Xeyr, PET-MRT proseduru ağrısızdır. Bununla belə, bəzi xəstələrdə yüngül narahatlıq ola bilər, çünki prosedur zamanı hərəkətsiz qalmalısınız. Bundan əlavə, radioaktiv materialın PET müayinəsi üçün venadaxili yeridilməsi lazım olduqda sancma hissi yarana bilər.

PET-MRI nəticələrini nə vaxt əldə etmək olar?

PET-MRI nəticələri adətən bir neçə gün ərzində hazır olur. Rentgenoloq şəkilləri təhlil edir və nəticələrini bildirir. Nəticələr xəstənin həkiminə ötürülür və həkim xəstəni məlumatlandırır.

Hansı Vəziyyətlərdə PET-MR PET-CT-yə üstünlük verilir?

PET-MRI, xüsusilə yumşaq toxuma detalları vacib olduqda, PET-CT-yə üstünlük verilir. Beyin, prostat və qaraciyər kimi görüntüləmə orqanlarında üstün anatomik detallar təmin edir. Bundan əlavə, radiasiyaya məruz qalmağı azaltmaq üçün uşaqlarda və gənc xəstələrdə PET-MHİ-yə daha çox üstünlük verilə bilər.

PET-MRT-dən əvvəl hər hansı bir hazırlıq tələb olunurmu?

Bəli, PET-MRT-dən əvvəl bəzi hazırlıqlar tələb oluna bilər. Məsələn, prosedurdan əvvəl bir neçə saat oruc tutmağınız tələb oluna bilər. Müəyyən dərmanlar qəbul etdiyinizi həkiminizə bildirmək də vacibdir. Görüşünüzdən əvvəl sizə ətraflı hazırlıq təlimatları göndəriləcək.

PET-MHİ zamanı radiasiyaya məruz qalırsınız?

Bəli, PET-MHİ zamanı radioaktiv materialdan istifadə edildiyi üçün siz aşağı səviyyəli radiasiyaya məruz qalacaqsınız. Bununla belə, bu doza ümumiyyətlə təhlükəsiz hesab olunur və MRT hissəsi radiasiyanı əhatə etmir. Buna baxmayaraq, radiasiyaya məruz qalmanı minimuma endirmək üçün lazımi tədbirlər görülür.