Diyabette doğru bilinen yanlışlar

Diyabet hastalarına gerekli eğitim verilmesi şart. Ancak diyabete yönelik eğitim verilirken birçok doğru bilinen yanlışlarla karşılaşılıyor

• İnsülin bağımlılık yapan bir ilaçtır.

İnsülin, ilaç formunda bir hormondur. Eksik bulunan bünyeye dışardan verilen takviye bir hormon. Yani vücudun ihtiyaç duymasından kaynaklanır. Bağımlılık yapma özelliği kesinlikle yoktur.

• İnsülin şişmanlatır.

Egzersiz yapan ve beslenmesine dikkat eden hastalarda insülin kilo yapmaz. Bununla birlikte insülin direnci sebebiyle iştah artışı yaşayan hastaların, insülin direncini kıran haplarla kombinasyonlar yapılarak iştah artışı engellenebilir

• Tarçın ve limon kan şekerini düşürür.

Bilimsel karşılığı olmayan ispatlanmamış söylentidir.

• Diyabet yaşlandırır.

Bu düşünce yanlıştır. İlaç, diyet, egzersiz, insülin uygulayan hastalarda böyle bir sorun görülmemiştir.

Tip 1 diyabet hastası olup, iyi kan şekeri seviyesi yakalanamamışsa, gelişme geriliği olabilmektedir. Ayrıca iyi kan şekeri düzeyi yakalanamamış Tip 2 diyabetli hastalarda yaşam kalitesi azalmakta ve diyabetin komplikasyonuna bağlı mağduriyetler ortaya çıkabilmektedir

• Diyabet hastası spor yapamaz.

Tam tersine spor önerilmektedir. Spor öncesi ve sonrası kan şekerine bakılarak, gerekirse ara öğün ilave edebilir. Açken (özellikle sabah) spor yapmak sakıncalıdır. Düşük kan şekeri (hipoglisemi) riski artar.

• Diyabetikler çocuk sahibi olamaz.

Gerçek dışı bir bilgidir.

Kan şekeri düzeyi ve üç aylık ortalama HbA1c takip edilmelidir.

• Sıkma meyve suyu zararlı değildir.

Meyvenin suyundan ziyade kendisi (1 adet) porsiyon olarak önerilir. Meyve suyu elde etmek için o meyveden 3- 4 adet sıkmak gerekir. Sonuç olarak fazla meyve tüketimi, glukozun aşırı alımına sebep olur. Ayrıca sıvı gıdalar çabuk emildiğinden kan şekerinde ani yükselmelere neden olur.

• Ailede şeker hastalığı varsa, ben de mutlaka şeker hastası olurum.

Tip 1 diyabetiklerde ailevi geçiş seyrektir. Tip 2 diyabetiklerde ailevi geçiş oranı daha fazladır. Yaşam tarzı değişiklikleri (yeme içme) disiplini ve egzersiz uygulamalarıyla gerekirse insülin etkisini arttırıcı ilaçlarla diyabetin gidişi durdurulur ya da geciktirilir.

• Diyabet hastası ekmek, patates, makarna yiyemez.

Diyabetik hastalar nişasta tüketebilir. Ancak alınan gıdanın miktarına dikkat etmek gerekir. Diyabetik olmayan hastalara da önerildiği gibi kepekli ürünler tercih edilmelidir.

• Diyabet ciddi bir hastalık değildir.

Diyabet hastalığının iyi yönetilmesi gerekir. Aksi takdirde, kalp damar hastalıkları, felç, göz hastalıkları sonucu görme kaybı, böbrek yetmezliği gibi yaşamı tehdit eden sorunlar yaşanır.

• Ekşi meyvelerde şeker daha az bulunur.

Tatlı ve ekşi meyvenin içerdiği şeker miktarı aynıdır. Meyveler olgunlaştıkça içindeki şeker miktarı artar, emilimi hızlanır. Bu nedenle armut, muz, şeftali, kayısı gibi meyvelerin yumuşak ve sulu olduğu dönemde yenilmemesi ya da daha sert olanların tercih edilmesi gerekir. 

• Doğal balda şeker yoktur.

Hem doğal, hem yapay balda glukoz ve früktoz vardır. Bal, kan şekerini yükseltir.

• İnsülin iğne uçları değiştirilmeden birkaç gün kullanılır.

İğne ucunu her kullanımda değiştirmek zorunludur. İnce iğne uçları ilk bastırmadan sonra dik kalma vasfını kaybetmekte ve yamulmaktadır. Bu, daha sonraki uygulamada kanama ve enfeksiyon riskini artırır.

• Diyabet cinsel hayatı bitirir.

İyi yönetilmeyen ve yüksek kan şekeri seviyesiyle seyreden hastalarda cinsel hayat olumsuz etkilenir. Dikkat edildiği takdirde sağlıklı bir cinsel hayat mümkündür.

• Kan şekeri normal hale geldikten sonra hastanın kontrollerini yaptırıp, yaptırmaması önemli değildir.

Hastanın kan şekeri ortalaması iyi de çıksa, doktorunun önerdiği zamanlarda mutlaka kontrole gelmesi gerekli. 'İyileştim' düşüncesiyle ilacı kesmek, kontrollere gitmemek hatalı bir tutum olur.

*Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için doktorunuza başvurmalısınız.