Gözün dış yüzeyi üzerine yerleştirilerek kırma kusurlarını düzelten, gözün bazı dış yüzeyi hastalıklarını tedavi eden ve kozmetik amaçlarla kullanılabilen tıbbi protezlerdir.
Kontakt lens Çeşitleri
Sert gaz geçirgen kontakt lensler, ayda bir değiştirilen ya da bir seferlik kullanılan yumuşak (hidrojel), silikon hidrojel kontakt lensler, astigmatizma için torik lensler, uzak ve yakın görmeyi bir arada bulunduran presbiyopi lensleri, bazı özel durumlar için sert ve yumuşak kontakt lensleri birlikte bulunduran melez (hibrid) lensler vardır. Bunların dışında sert gaz geçirgen materyalden yapılmış skleral olarak adlandırılan lensler, renk körlüğü için de haploskopik filtreli (kromajen) yumuşak lensler bulunmaktadır.
Kullanım amaçları
Tıbbi olarak kullanılması gerekli olan durumlar :
- Tek taraflı katarakt ameliyatı olmuş ve yapay göz içi merceği takılmamış hastalar
- İki göz arasında iki diyoptriden fazla kırma kusuru olanlar
- Nistagmusu (göz titremesi) olanlar
- Keratokonus (korneanın dikleşmesi) teşhisi konulan hastalar
- Albino hastalar
- Düzensiz veya yüksek astigmatizması ve altı diyoptrinin üzerinde miyopisi olanlar
Spor ya da sahne sanatlarıyla uğraşanlar
Prostatik(estetik) amaçlı lensler: Bir gözü herhangi bir nedenle beyazlaşıp, görmesi olmayan hastalara diğer göz renginde estetik amaçlı uygulanmış yumuşak kontakt lensler
Tedavi amaçlı (bandaj) lensler: Bazı kornea bozukluklarında tedavi amaçlı kullanılan lensler
Kontakt lenslerin kullanılamayacağı durumlar
- Kronik enfeksiyonlar, sistemik hastalıklar, ilaç kullanımı
- Tekrarlayan kornea tahrişleri ve ülserasyonları
- Göz kapağı bozuklukları
- Çok yüksek kornea astigmatizması
- Kuru göz hastaları
- Bazı göz tansiyonu cerrahisi geçirenler
- Göz yüzeyi konjonktivasında bazı dejenerasyonları bulunanlar
- El becerisi yeterli olmayanlar.
Kontakt lens muayenesi
Kontakt lenslerin muayenesi ve uygulaması kanunen sadece uzman göz doktoru tarafından yapılır. İyi bir göz muayenesinden sonra korneanın eğimi ölçülür, lensin büyüklüğü ise kişinin korneasına göre seçilir. Ayrıca kişinin mesleği de göz önüne alınarak kontakt lensler uygulanır. Çeşitli denemelerden sonra uygun kontakt lens bulunarak özel kontakt lens reçetesine bulunan değerler ve uygun bulunmuş lensin özel adı yazılır. Optikçiden tavsiye edilen ürünü satın alan hasta tekrar doktoruna gelerek takıp çıkarma işlemini, lens takma sürelerini, lens bakımı ile ilgili bilgileri ve doktor muayenesinin kontrol sürelerini öğrenir.
Kontakt lens alırken dikkat edilmesi gerekenler
Mutlaka özel kontakt reçetesi ile lensi satın almak üzere optikçilere gidilmelidir. Reçetede belirtilmiş olan lens markasının size satılan lens ile aynı olması gerekir. Buna göre sonra tekrar doktorunuza giderek reçete onaylatılmalıdır. Reçetenin süresi bir yıldır. Bu süre sonunda tekrar göz doktoruna muayene olunmalıdır.
Kontakt lens kullanırken dikkat edilmesi gerekenler
Doktorun önerdiği takma sürelerine, lens temizliğine ve lensi değiştirme zamanlarına kesinlikle uyulması gerekir. Kontakt lens kullanırken gözde oluşan herhangi bir değişiklikte mutlaka lens takmaya ara verip, göz doktoruna gidilmelidir.
Kontakt lens komplikasyonları
Kontakt lensin oksijen geçirgenliği, göze uygulanması ve temizliği çok önemlidir. Korneanın tam oksijenlenmemesi ile kornea yüzey tabakasında (epitel) ödem gelişebilir. Buna bağlı olarak kırılgan hale gelen epitelden mikrobiyal ajanlar kolaylıkla içeri girerek enfeksiyonları başlatabilir. Lensin oksijen geçirgenliği yeterli olmadığı zaman ayrıca kornea tabakasının çevre kısmında damarlanmalar, kornea duyu kaybı, korneanın en iç tabaka hücrelerinde büyüklük ve şekil bozuklukları gelişebilir. Temizlik eksikliği ve alerji nedeniyle üst göz kapağı altında alerjik bir tablo meydana gelir. Zaman içinde lenste eğim bozuklukları gelişebilir. Kontakt lenslerin kendisi de göz yaşı buharlaşmasını artırabilir.