Diyabette tıbbi beslenme tedavisi

Diyabet (şeker hastalığı) tedavisi 4 ana başlık altında toplanmaktadır: Sağlıklı Beslenme, Egzersiz, Eğitim, Doğru İlaç. Tedavinin amacına ulaşması için diyabeti olan kişilerin tüm maddeleri yerine getirmesi gereklidir.

Kan şekerinin kontrol altında tutulması diyabette tıbbi beslenme tedavisinin ana hattını oluşturur.Diyabetlilerin temel besinlere olan gereksinimi  diğer kişilerle aynıdır. Ancak diyabetli olan kişilerde ihtiyaçtan daha fazla karbonhidrat tüketilmemesi gerekir. Çünkü karbonhidratlı besinlerin gereğinden fazla tüketilmesi kan şekerinin yükselmesine neden olmaktadır. 

Dolayısıyla tıbbi beslenme tedavisinde ilk adım; kişinin ihtiyacı olan karbonhidrat miktarının belirlenmesidir. Her insanın yaşa, cinsiyete, vücut kitle indeksine, günlük yaşam tarzına bağlı olarak ihtiyaç duyduğu miktar farklıdır. Bu miktar diyetisyen tarafından belirlenerek hastaya günlük bir liste çıkartılır. Ayrıca hastalar  "karbonhidrat sayımı" ile bir öğün için tüketilebilecek karbonhidrat miktarını ve gerekli olan insülin miktarını kendileri de hesaplayabilmektedir. 

Karbonhidrat sayımı ile ilgili öneriler:

• Mutlaka her gün 3 ana öğün tüketmeye özen gösterin.
• Günlük ihtiyaç duyulan karbonhidrat gereksiniminden fazlasını tüketmeyin.
• Kilo kontrolünün devamı ve genel sağlığın korunması amacıyla karbonhidrat sayımı yeterli ve dengeli bir beslenme planıyla beraber uygulanmalıdır. Bu nedenle insülin miktarını arttırarak fazla karbonhidrat alımı sağlıklı bir yöntem değildir.
• Yapılacak insülin dozu ayarlanırken o öğünün içerdiği karbonhidrat çeşidi, protein, yağ ve posa miktarı da dikkate alınmalıdır. Protein ve yağ içeriği yüksek besinlerin sindirimi geç olduğu için kan şekerine etkileri de geç olur. İnsülin yapılacağı zaman bunu göz önünde bulundurun.
• Yağ ve protein içeriği yüksek bir öğün tüketildiğinde erken hipoglisemi ve peşinden geç hiperglisemi riski olduğunu unutmayın. Bu tarz bir öğün tüketecekseniz, o öğün için gerekli olan insülini, yemeğe başladıktan bir süre sonra ya da öğün sonrasında uygulayabilirsiniz. Tokluk kan şekeri kontrolünüzü ise 2 saat yerine 3-4 saat sonra yapın.
• Basit şeker ve doymuş yağ içeriği yüksek besinlerden uzak durun.
• Hazır gıdaların karbonhidrat içeriklerinin belirlenmesi için etiket okuma alışkanlığı edinin.
• Hazır gıdaların karbonhidrat hesabı yapılırken ürünün posa içeriği 5 gramdan fazla ise toplam karbonhidrattan çıkarılarak hesaplama yapın. 
• Tüketilen hazır gıdalar şeker alkolleri içerebilir. Hazır besinin karbonhidrat miktarı hesaplanırken içerdiği şeker alkolünün yarısını toplam karbonhidrat miktarına eklemeyi unutmayın.

Diyabetlilerde kalp damar hastalığı oluşma riski diyabeti olmayanlara kıyasla daha fazladır. Bu nedenle diyabeti olan kişilerde kolesterol ve kan basıncı (tansiyon) seviyelerindeki yüksekliklerin önlenmesi kalp damar hastalığına yakalanma riskini azaltmak için oldukça önemlidir. Kan basıncı ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak için; doymamış yağ (hayvansal yağ) yerine doymuş yağların tercih edilmesi, tuzdan uzak durulması, meyve sebze ve tahıllı besinlerin daha fazla tüketilmesi önerilmektedir.